Ο Ουάσιγκτον εξελέγη Πρόεδρος με ομόφωνη επιλογή των 69 εκλογέων το 1788, και υπηρέτησε δύο θητείες. Φρόντισε για τη δημιουργία μιας ισχυρής, καλά χρηματοδοτούμενης εθνικής κυβέρνησης που θα διατηρούσε την ουδετερότητα στους πολέμους που θα μαίνονταν στην Ευρώπη, θα κατέστειλε εξεγέρσεις, και θα κέρδιζε την αποδοχή μεταξύ των Αμερικανών όλων των τύπων. Το στυλ ηγεσίας του εγκαθίδρυσε πολλές μορφές και τελετουργικά της κυβέρνησης που έχουν χρησιμοποιηθεί, όπως η χρήση ενός συστήματος υπουργικού συμβουλίου και την παροχή ομιλίας κατά την ορκωμοσία. Ακόμα, η ειρηνική μετάβαση από την προεδρία του στην προεδρία του Τζον Άνταμς δημιούργησε μια παράδοση που συνεχίζεται στον 21ο αιώνα. Ο Ουάσιγκτον χαρακτηρίστηκε ως εθνοπατέρας, ακόμη και κατά τη διάρκεια της ζωής του.

O Τζορτζ Ουάσινγκτον γεννήθηκε από αγροτική αριστοκρατική οικογένεια της Βιρτζίνια. Η οικογένειά του είχε στην κατοχή της καπνοκαλλιέργειες και δούλους. Αφότου πέθαναν ο πατέρας και ο μεγαλύτερος αδερφός του, όταν ήταν νέος, συνδέθηκε προσωπικά με τον ισχυρό Ουίλιαμ Φαίρφαξ, ο οποίος τον προώθησε ως τοπογράφο και στρατιώτη. Έγινε γρήγορα ανώτερος αξιωματικός των αποικιακών δυνάμεων κατά την διάρκεια των πρώτων σταδίων του Πολέμου Γάλλων και Ινδιάνων. Επιλέχθηκε από το Δεύτερο Ηπειρωτικό Κογκρέσο το 1775 να γίνει διοικητής του Γενικού Επιτελείου του Ηπειρωτικού Στρατού στην Αμερικανική Επανάσταση. Ο Ουάσινγκτον κατάφερε να εκδιώξει τους Βρετανούς από τη Βοστώνη το 1776, όμως να ηττηθεί και παρ' ολίγο να αιχμαλωτιστεί αργότερα εκείνο το έτος όταν έχασε την Νέα Υόρκη. Μετά την διάσχιση του ποταμού Ντελάγουερ μες στο καταχείμωνο, νίκησε τους Βρετανούς σε δύο μάχες και ανακατέλαβε το Νιού Τζέρσεϊ.

Πρώτα χρόνια

Ως πρώτο παιδί του Αυγουστίνου Ουάσινγκτον και της δεύτερης συζύγου του, Μαίρη Μπωλ Ουάσινγκτον, ο Τζορτζ Ουάσινγκτον γεννήθηκε στα κτήματα της οικογενείας του, στο Πόουπς Κρικ της επαρχίας Ουεστμόρλαντ της Αποικιακής Βιρτζίνια. Σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο, τότε σε χρήση στην Βρετανική Αυτοκρατορία, ο Ουάσινγκτον γεννήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 1731. όταν το Γρηγοριανό Ημερολόγιο τέθηκε σε ισχύ στην Βρετανική Αυτοκρατορία το 1752, η ημερομηνία γέννησής του μεταφέρθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 1732.

Ο Ουάσινγκτον πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής στου ηλικίας στο Φέρρυ Φαρμ, κοντά στο Φρέντερικσμπουργκ της Βιρτζίνια. Ο Λόρενς Ουάσινγκτον, ο μεγαλύτερος αδερφός του Τζορτζ, κληρονόμησε από τον πατέρα του μια φυτεία στον Ποταμό Πότομακ, την οποία ονόμασε Μάουντ Βέρνον, προς τιμή του διοικητή του, Ναυάρχου Έντουαρντ Βέρνον. Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον, αντίθετα, κληρονόμησε το Φέρρυ Φαρμ μετά από το θάνατο του πατέρα του, καθώς και το Μάουντ Βέρνον μετά από το θάνατο του αδερφού του.

Ο θάνατος του πατέρα του, τον εμπόδισε να διασχίσει τον Ατλαντικό, και να λάβει το υπόλοιπο της εκπαίδευσής του στην Σχολή Άπλμπαϊ, στην Μεγάλη Βρετανία, όπως έκαναν τα μεγαλύτερα αδέρφια του. Έλαβε τη στοιχειώδη εκπαίδευση σε ένα σχολείο που διοικούνταν από Αγγλικανούς κληρικούς, κοντά στο Φρέντερικσμουργκ της Βιρτζίνια.

Σε ηλικία 14 ετών θέλησε να αφοσιωθεί στο ναυτικό στάδιο, για το οποίο είχε πραγματικό πάθος. Η μητέρα του δεν συμφωνούσε με τα σχέδια του γιου της^[1]. Αλλά κι ο Ουάσινγκτον επέμενε. Αφού συμφώνησε με κάποιον πλοίαρχο να τον πάρει στο καράβι του, που ήταν έτοιμο να σαλπάρει, παρουσιάστηκε στη μητέρα του να την αποχαιρετίσει και να πάρει την ευχή της. Η μητέρα του άκουγε χωρίς να του απαντάει, ενώ τα μάτια της βούρκωσαν από δάκρυα. Τα σιωπηλά αυτά δάκρυα της μάνας έκαναν τέτοια εντύπωση στην ευαίσθητη ψυχή του νεαρού Ουάσινγκτον, ώστε αμέσως έτρεξε στο καράβι, πήρε πάλι το μπαούλο με τα πράγματά του, που το είχε κιόλας φορτώσει και θυσίασε την αγάπη του για το ναυτικό στην αγάπη της μητέρας του.

Χάρη στη σύνδεση του αδερφού του, Λόρενς, με την ισχυρή οικογένεια Φέρφααξ, σε ηλικία 17 ετών, το 1749, ο Ουάσιγκτον διορίστηκε επίσημος τοπογράφος της Επαρχίας Κάλπερερ, μια καλοπληρωμένη θέση που του επέτρεψε να αγοράσει γη στην Κοιλάδα Σενάντοα, μια από τις πρώτες αγορές γης της Δυτικής Βιρτζίνιας. Χάρη, επίσης, στην συμμετοχή του Λόρενς στην Εταιρία Οχάιο, μια εταιρία επενδύσεων γης που χρηματοδοτούνταν από επενδυτές της Βιρτζίνια και τη θέση του αδερφού του ως διοικητής της Πολιτοφυλακής της Βιρτζίνια, ο Ουάσινγκτον ήρθε σε επαφή με τον νέο Υποδιοικητή της Βιρτζίνια, Ρόμπερτ Ντίνγουιντι.

Το 1751, ο Ουάσινγκτον ταξίδεψε στα Μπαρμπάντος με τον Λόρενς, ο οποίος έπασχε από φυματίωση, με την ελπίδα ότι το κλίμα θα βελτίωνε την υγεία του. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, κόλλησε ευλογιά, η οποία του άφησε μερικά σημάδια στο πρόσωπο, αλλά τον προστάτευσε από από το να εκτεθεί στο μέλλον σε αυτή την ασθένεια. Ωστόσο, η υγεία του Λόρενς δεν βελτιώθηκε. Επέστρεψε στο Μάουντ Βέρνον, όπου και πέθανε το 1752. Η θέση του Λώρενς, ως Αρχηγός Πολιτοφυλακής της Βιρτζίνια χωρίστηκε σε τέσσερα γραφεία, μετά από το θάνατό του. Ο Ουάσινγκτον διορίστηκε από τον Κυβερνήτη Ντίνγουιντι σε ένα από αυτά τα γραφεία τον Φεβρουάριο του 1753, με τον βαθμό του Ταγματάρχη της Πολιτοφυλακής της Βιρτζίνια. Το έτος εκείνο, επίσης, προσχώρησε στην αδελφική ένωση ελευθεροτεκτονισμού του Φρέντερικσμπουργκ.

Η Εταιρία Οχάιο ήταν σημαντική για τους Βρετανούς επενδυτές ώστε να επεκταθούν στην κοιλάδα του Οχάιο, δημιουργώντας νέους οικισμούς και εμπορικούς σταθμούς για το εμπόριο με τους Ινδιάνους. Το 1753, οι Γάλλοι άρχισαν να επεκτείνονται στρατιωτικά στο Οχάιο, περιοχή που είχε ήδη διεκδικηθεί από τις βρετανικές αποικίες της Βιρτζίνια και της Πενσιλβάνια. Αυτές οι ανταγωνιστικές απαιτήσεις οδήγησαν σε έναν πόλεμο στις αποικίες, που ονομάζεται Πόλεμος Γάλλων και Ινδιάνων (1754-1758), και συνέβαλαν στην έναρξη του Επταετούς Πολέμου. Και ο Ουάσινγκτον αναμίχθηκε από το ξεκίνημά του.

Ο Ρόμπερτ Ντίνγουιντι, Υποδιοικητής της Αποικιακής Βιρτζίνια, διατάχθηκε από την βρετανική κυβέρνηση για την φύλαξη των βρετανικών εδαφικών διεκδικήσεων, όπως το Οχάιο. Στα τέλη του 1753, έστειλε τον Τζορτζ Ουάσινγκτον, ο οποίος τον προηγούμενο χρόνο έλαβε τη θέση του νεκρού, ετεροθαλή αδερφού του, ως Γενικός Υπασπιστής της Πολιτοφυλακής της Βιρτζίνια. Ήταν αποφασισμένος να αποδείξει τον εαυτό του, παραδίδοντας στους Γάλλους μια επιστολή, ζητώντας τους την εκκένωση της κοιλάδας του Οχάιο. Ταξίδεψε και συνάντησε τον Τανασάρισον και άλλους Ιροκέζους αρχηγούς, συμμάχους της Μεγάλης Βρετανίας, για να εξασφαλίσει την υποστήριξή τους στο ενδεχόμενο γαλλικής επίθεσης, ο Ουάσινγκτον και ο Τανασάρισον έγιναν φίλοι. Ο Ουάσινγκτον παρέδωσε την επιστολή στον Γάλλο Διοικητή Jacques Legardeur de Saint-Pierre, ο οποίος αρνήθηκε ευγενικά να φύγει. Κράτησε ημερολόγιο κατά τη διάρκεια της αποστολής του, που τυπώθηκε με εντολή του Ντίνγουιντι και έκανε το όνομά του διάσημο σε όλη τη Βιρτζίνια. Αυτό τον βοήθησε να αρχίσει την στρατιωτική του καριέρα.

Ο Ντίνγουιντι έστειλε τον Ουάσινγκτον πίσω στο Οχάιο για την προστασία των εργατών της Εταιρίας Οχάιο, που κατασκεύασαν ένα οχυρό στο σημερινό Πίτσμπεργκ της Πενσιλβάνια. Ωστόσο, πριν φτάσει στην περιοχή, ένα γαλλικό στρατιωτικό σώμα εκδίωξε τους εργάτες κι άρχισε την κατασκευή του Οχυρού Ντουκέσν. Ένα μικρό απόσπασμα των Γάλλων, με επικεφαλής τον Ζοζέφ ντε Κουλόν Ζάμονβιλ, ανακαλύφθηκε από τον Τανασάρισον και τους πολεμιστές του. Μαζί με τον Ουάσινγκτον και ορισμένα μέλη από την Πολιτοφυλακή του, έστησαν ενέδρα στους Γάλλους. Το τι ακριβώς σημαίνει κατά τη διάρκεια της μάχης αποτελεί αμφιλεγόμενο θέμα. Το άμεσο αποτέλεσμα είναι ότι ο Ζάμονβιλ τραυματίστηκε στην αρχική επίθεση και στην συνέχεια σκοτώθηκε. Ο Ζάμοβιλ είτε σκοτώθηκε εν ψυχρώ από τον Τανασάρισον είτε από κάποιον άλλον θεατή με το μουσκέτο του.

Ο Γάλλοι απάντησαν αιχμαλωτίζοντας τον Ουάσινγκτον στο Οχυρό Νεσέσιτυ τον Ιούλιο του 1754. Ωστόσο, του επιτράπηκε να επιστρέψει με τα στρατεύματά του στη Βιρτζίνια. Ο ιστορικός Τζόζεφ Έλλις καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το επεισόδιο αυτό ανέδειξε την ανδρεία, την πρωτοβουλία, την απειρία και την ορμητικότητα του Ουάσινγκτον. Τα γεγονότα αυτά είχαν διεθνείς συνέπειες: οι Γάλλοι κατηγόρησαν τον Ουάσινγκτον για την δολοφονία του Ζάμονβιλ, οι οποίοι ισχυρίστηκαν πως βρισκόταν σε διπλωματική αποστολή. Τόσο η Γαλλία όσο και η Μεγάλη Βρετανία ήταν έτοιμες να πολεμήσουν για τον έλεγχο της περιοχής. Και οι δύο έστειλαν στρατεύματα στη Βόρεια Αμερική ενώ ο πόλεμος κηρύχθηκε το 1756.

Το 1755, ο Ουάσινγκτον ήταν ο ανώτερος συνεργάτης του Βρετανού στρατηγού Έντουαρντ Μπράντοκ, ο σχετικός με την Αποστολή Μπράντοκ. Ήταν η μεγαλύτερη βρετανική αποστολή στις αποικίες και είχε ως στόχο την εκδίωξη των Γάλλων από την περιοχή του Οχάιο. Οι Γάλλοι και οι Ινδιάνοι σύμμαχοί τους έστησαν ενέδρα στον Μπράντοκ, ο οποίος τραυματίστηκε θανάσιμα στην Μάχη της Μονονγκαέλα. Μετά από καταστροφικές απώλειες, οι Βρετανοί υποχώρησαν άτακτα. Ωστόσο, ο Ουάσινγκτον κατάφερε να περιμαζέψει τα απομεινάρια των βρετανικών δυνάμεων για μια οργανωμένη υποχώρηση.

Διοικητής του Συντάγματος της Βιρτζίνια

Ο Κυβερνήτης Ντίνγουιντι αντάμειψε τον Ουάσινγκτον το 1755 δίνοντάς του τον τίτλο Συνταγματάρχης του Συντάγματος της Βιρτζίνια και Αρχηγός όλων τω δυνάμεων που υπόκεινται στην άμυνα της αποικίας της Αυτού Μεγαλειότατος και το καθήκον υπεράσπισης των συνόρων της Βιρτζίνια. Το Σύνταγμα της Βιρτζίνια ήταν η πρώτη πλήρους απασχόλησης αμερικανική στρατιωτική μονάδα (σε αντίθεση με την μερική απασχόληση των Πολιτοφυλακών άλλων πολιτειών και των βρετανικών τακτικών μονάδων).

Έχοντας στη διάθεσή του χίλιους άνδρες, ο Ουάσινγκτον ήταν υπέρμαχος της πειθαρχίας, δίνοντας έμφαση στην εκπαίδευση. Οδήγησε τους άνδρες του σε βίαιες εκστρατείες εναντίον των Ινδιάνων προς δυσμάς. Μέσα σε 10 μήνες, το σύνταγμα πήρε μέρος σε 20 μάχες, χάνοντας το ένα τρίτο των ανδρών του. Οι επίπονες προσπάθειες του Ουάσινγκτον έκαναν τον συνοριακό πληθυσμό της Βιρτζίνια να έχει τις λιγότερες απώλειες από τις άλλες αποικίες. Ο Έλλις καταλήγει: «ήταν η μόνη αδιαμφισβήτητη επιτυχία του.»

Το 1758, συμμετείχε στην Εκστρατεία Φορμπς για να καταλάβει το Οχυρό Ντουκέσν. Βρέθηκε σε δύσκολη θέση από ένα επεισόδιο, όταν το τάγμα του περνώντας μια βρετανική μονάδα για τους Γάλλους, άνοιξε πυρ, με αποτέλεσμα να υπάρξουν 14 νεκροί και 26 τραυματίες. Ο Ουάσινγκτον δεν συμμετείχε σε καμία σημαντική μάχη κατά τη διάρκεια της αποστολής, ενώ οι Βρετανοί σημείωσαν μια σημαντική στρατηγική νίκη, κερδίζοντας τον έλεγχο της κοιλάδας του Οχάιο, όταν οι Γάλλοι εγκατέλειψαν το οχυρό. Μετά την αποστολή, το Δεκέμβριο του 1758, αποσύρθηκε και δεν επέστρεψε στην στρατιωτική ζωή μέχρι το ξέσπασμα της επανάστασης το 1775.

Η Αμερικανική Επανάσταση

Ο Ουάσινγκτον είχε μεγαλώσει την περιουσία του μετά το γάμο του με την πλούσια χήρα, Μάρθα Κούστις. Είχε στην κατοχή του πάνω από 50 τ.χλμ. εκτάσεις, ενώ μόνο στο Μάουντ Βέρνον απασχολούσε περισσότερους από 100 σκλάβους. Από το 1759 έως το 1774 εκλεγόταν βουλευτής της Βιρτζίνια. Αρχικά, δεν είχε μεγάλο ρόλο στις διαμαρτυρίες των Αμερικανών εναντία στους Άγγλους και δεν ήταν υπέρ της ανεξαρτησίας. Με τη συνεχή καταπίεση των Άγγλων άρχισε να δραστηριοποιείται στους ηγετικούς κύκλους των αποίκων.

Έτσι, όταν η επανάσταση ξεκίνησε ο Ουάσινγκτον εμφανίστηκε στο Κογκρέσο με πολεμικά δείχνοντας ότι ήταν έτοιμος για πόλεμο. Το 1775 ανέλαβε την αρχιστρατηγία του αμερικάνικου στρατού. Το 1776 κατέλαβε τη Βοστώνη μετά από πολιορκία. Οι Βρετανοί κατάφεραν να καταλάβουν τη Νέα Υόρκη ο Ουάσινγκτον αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Στις 25 Δεκεμβρίου 1776 πέρασε τον ποταμό Ντέλαγουερ και πέτυχε σημαντική νίκη στο Τρέντον και αργότερα στο Πρίνστον. Η τακτική του Ουάσινγκτον ήταν να κερδίζει χρόνο για να κουράσει τους Άγγλους και για να πετύχει την υποστήριξη από τους Ευρωπαίους. Το 1777 συνέβαλε στην αποφασιστική νίκη στη Σαρατόγκα που οδήγησε τους Γάλλους να συμμετέχουν ανοιχτά στον πόλεμο. Με τη συμμετοχή των Γάλλων στον πόλεμο η κατάσταση άλλαξε εις βάρος της Βρετανίας. Τελικά, το 1781 ο Βρετανός στρατηγός Τσαρλς Κορνουάλις παρέδωσε το Γιορκτάουν στους Αμερικανούς σηματοδοτώντας έτσι το τέλος του πολέμου. Η συνθήκη του Παρισιού το 1783 αναγνώρισε τις Η.Π.Α. ως ανεξάρτητο κράτος.

Οι πρώτες επιτυχίες

Λόγω της στρατηγικής του, οι επαναστατικές δυνάμεις αιχμαλώτισαν δυο κύριες βρετανικές στρατιές στη Σαρατόγκα το 1777 και στο Γιόρκταουν το 1781. Οι ιστορικοί επαινούν τον Ουάσινγκτον για την επιλογή και την εποπτεία των στρατηγών του, την αύξηση του ηθικού των στρατιωτών του και την ικανότητα να ενώνει τον στρατό, τη συνεργασία με τους κυβερνήτες και τους διοικητές των μονάδων της, τη σχέση του με το Κογκρέσο και την προσοχή του στις προμήθειες, στα οικονομικά και την εκπαίδευση. Αφού η νίκη επιτεύχθηκε το 1783, ο Ουάσινγκτον παραιτήθηκε από τη διοίκηση του Γενικού Επιτελείου.

Δυσαρεστημένος από τις αδυναμίες των Άρθρων της Συνομοσπονδίας, το 1787, ο Ουάσινγκτον προήδρευσε της Συντακτικής Συνέλευσης που συνέταξε το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών. Εκλέχθηκε ομόφωνα ως πρώτος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών το 1789, προσπάθησε να φέρει τις αντίπαλες παρατάξεις για να ενοποιήσει το έθνος. Υποστήριξε τα προγράμματα του Αλεξάντερ Χάμιλτον για την εξόφληση του συνόλου του εθνικού χρέους, την εφαρμογή ενός αποτελεσματικού φορολογικού συστήματος και τη δημιουργία μιας εθνικής τράπεζας (παρά τη διαφωνία του Τόμας Τζέφερσον).

Ο Ουάσινγκτον ανακήρυξε τις Ηνωμένες Πολιτείες ουδέτερες στους πολέμους που μαίνονταν στην Ευρώπη μετά το 1783. Απέφυγε τον πόλεμο με την Μεγάλη Βρετανία και πέτυχε μια δεκαετία ειρήνης και κερδοφόρου εμπορίου μέσω συμφωνιών με τη Μεγάλη Βρετανία, παρά την έντονη αντίθεση από το Δημοκρατικό-Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Αν και δεν εντάχθηκε ποτέ στο Φεντεραλιστικό Κόμμα, υποστήριξε τα προγράμματά του. Αποσύρθηκε από την Προεδρία το 1797 και εππέστρεψε στο σπίτι του, όπου απελευθέρωσε όλους τους σκλάβους του.

Ο Ουάσινγκτον είχε ένα όραμα ενός μεγάλου και ισχυρού κράτους που θα βασίζεται σε δημοκρατικές γραμμές χρησιμοποιώντας ομοσπονδιακή εξουσία. Επεδίωξε η κεντρική κυβέρνηση να χρησιμοποιηθεί με σκοπό την διατήρηση της ελευθερίας, την βελτίωση των υποδομών, την προσάρτηση των δυτικών περιοχών, την προώθηση του εμπορίου, την εύρεση ενός μονίμου κεφαλαίου, την μείωση των περιφερειακών εντάσεων και την προώθηση του πνεύματος του εθνικισμού.

Οι Φεντεραλιστές τον έκαναν σύμβολο του κόμματός τους, όμως το Δημοκρατικό-Ρεπουμπλικανικό Κόμμμα συνέχισε να δυσπιστεί για την επιρροή του και να καθυστερεί το Μνημείο Ουάσινγκτον. Ως ηγέτης της πρώτης επιτυχημένης επανάστασης εναντίον μιας αποικιακής αυτοκρατορίας στην παγκόσμια ιστορία, ο Ουάσινγκτον έγινε ένα διεθνές σύμβολο για την απελευθέρωση και τον εθνικισμό, ιδίως στη Γαλλία και την Λατινική Αμερική. Κατατάσσεται σταθερά μεταξύ των κορυφαίων τριών Προέδρων των Ηνωμένων Πολιτειών.

Μετά την Επανάσταση

Μετά το τέλος του πολέμου το 1783 αποσύρθηκε στις καλλιέργειές του, αλλά επέστρεψε στη δημόσια ζωή στο τέλος της δεκαετίας του 1780, ανήσυχος για την πορεία της ένωσης, για να παρακινήσει και να επιβλέψει την σύνταξη του συντάγματος, το οποίο ισχυροποίησε τους δεσμούς μεταξύ των Πολιτειών δίνοντας στη χώρα ουσιαστικά τη μορφή που έχει σήμερα. Μετά την ψήφιση του συντάγματος εξελέγη δύο φορές στην Προεδρία, λαμβάνοντας το 100% των ψήφων από το εκλεκτορικό σώμα. Αυτός ξεκίνησε την παράδοση που ήθελε τους προέδρους των Η.Π.Α. να μην επιδιώκουν την εκλογή τους για τρίτη θητεία στο αξίωμα, η οποία εντάχθηκε ως η 22η Τροπολογία στο Σύνταγμα των ΗΠΑ μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (21 Μαρτίου 1947).

Δεν ανήκε σε κόμμα, καθώς οι Εθνοπατέρες των Η.Π.Α. ήλπιζαν πως δεν θα εξελίσσονταν κομματικές παρατάξεις στη χώρα τους, ελπίδες που τελικά αποδείχθηκαν απατηλές, καθώς από τις πρώτες κιόλας εκλογές μετά τον Ουάσινγκτον εμφανίστηκαν κόμματα. Πέθανε το 1799 σε ηλικία 67 ετών.

πηγ'η: wikipedia