Οι αναλυτές προκειμένου να εξηγήσουν τους αριθμούς, επισημαίνουν πως είτε τα συμβατικά στατιστικά στοιχεία δεν μετρούν σωστά την πραγματική αξία της καινοτομίας, είτε ότι η φαινομενική εξέλιξη της καινοτομίας είναι στην πραγματικότητα μια ψευδαίσθηση. Μια άλλη πιθανότητα βέβαια είναι τα πράγματα να είναι όντως έτσι όπως φαίνονται. Δηλαδή η οικονομική ανάπτυξη να μη συμβαδίζει με την τεχνολογική καινοτομία.

Οι οικονομολόγοι ονομάζουν το φαινόμενο «το παράδοξο της παραγωγικότητας» ενώ σημειώνουν πως τα στοιχεία αποδεικνύουν πολλά για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας.

Η πρόοδος είναι πραγματική, αλλά άνιση

Χάρη στην εξέλιξη της τεχνολογίας, οι πολίτες μπορούν να αγοράσουν φθηνότερα προϊόντα τα οποία διατίθενται σε αφθονία στα καταστήματα. Οι Αμερικανοί λόγου χάρη έχοντας τη δυνατότητα να αγοράσουν σε χαμηλές τιμές τηλεοράσεις, ρούχα ή ακόμα και έπιπλα, κρατούν τα λεφτά τους ώστε να επενδύσουν σε άλλους τομείς όπως η εκπαίδευση ή η υγεία.

Στο μέλλον ένας μικρός αριθμός ανθρώπων θα παράγει τα υλικά αγαθά, ενώ οι υπόλοιποι θα παρέχουν υπηρεσίες ο ένας για τον άλλον. Στην ουσία, αυτό είναι το αποτέλεσμα του κόσμου που σήμερα φτιάχνουμε, του υλικού κόσμου.

Η αύξηση της παραγωγικότητας θα συρρικνώσει τη βιομηχανία

Δύο πράγματα μπορούν να συμβούν όταν μια εταιρεία βρίσκεται στα ύψη της παραγωγικότητάς της. Αφενός μπορεί να επεκταθεί αφού η αύξηση της παραγωγής συμβαδίζει με την άνοδο της κατανάλωσης και αφετέρου μπορεί να συρρικνωθεί αφού όλο και λιγότερα ανθρώπινα χέρια θα χρειάζονται πια για την παραγωγή. Η βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας αποτελεί παράδειγμα και για τις δύο περιπτώσεις.

Οι Αμερικανοί άρχισαν να παράγουν ύφασμα από το 1814. Η παραγωγικότητα του κάθε εργαζομένου αυξανόταν συστηματικά, με τα κέρδη στον τομέα να κινούνται ανοδικά. Το 19ο αιώνα οι άνθρωποι αγόραζαν ρούχα πιο πολύ από ποτέ, αφού τα έβρισκαν σε αφθονία και σε πολύ καλές τιμές.

Μετά τη δεκαετία του ’50 ωστόσο η διαδικασία αυτή αντιστράφηκε. Οι πολίτες είχαν ήδη πολλά ρούχα και πλέον άρχισαν να κάνουν αποταμιεύσεις.

Οι δαπάνες για τρόφιμα και ρούχα ως ποσοστό των δαπανών κατανάλωσης

Παρόμοια είναι και η ιστορία της γεωργίας. Το 1900 η γεωργία ήταν η μεγαλύτερη βιομηχανία στην Αμερική ενώ απασχολούσε περίπου το 40% των εργαζομένων. Έναν αιώνα αργότερα, οι γεωργοί ήταν πιο παραγωγικοί από ποτέ, ωστόσο στον τομέα απασχολούνταν λιγότερο από το 2% του ανθρώπινου δυναμικού. Πλέον οι δαπάνες για τα τρόφιμα έχουν μειωθεί σημαντικά.

Δυναμικά επίσης κινείται η καινοτομία στον κατασκευαστικό κλάδο. Τα εργοστάσια των ΗΠΑ σήμερα παράγουν το διπλάσιο από τη δεκαετία του 1980. Ο τομέας αυτός ωστόσο κερδίζει όλο και μικρότερο μερίδιο από τις καταναλωτικές δαπάνες δεδομένου ότι παράγει μέτρια προϊόντα.

Η φθίνουσα οικονομική πορεία του κατασκευαστικού τομέα

Η αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας στον κατασκευαστικό κλάδο

Η απασχόληση στον τομέα των αγαθών και των υπηρεσιών

Όταν η ανθρώπινη εργασία είναι αγαθό πολυτελείας

Το 2012 η Wall Street Journal ανέφερε πως οι baristas των Starbucks σταμάτησαν να δημιουργούν πολλαπλά ροφήματα ταυτόχρονα, έπειτα από τα παράπονα που έκαναν οι πελάτες οι οποίοι τόνιζαν πως το παραδοσιακό μαγαζί πλέον στερείται ποιότητας. Oι Αμερικανοί εξάλλου πηγαίνουν στα Starbucks όχι για να πιουν ένα ποτήρι καφέ –αυτό μπορούν να το βρουν οπουδήποτε- αλλά για να απολαύσουν τις υπηρεσίες του προσωπικού που θα τους περιποιηθεί όπως αρμόζει.

Αλλαγές στις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών σε σύγκριση με το γενικό επίπεδο των τιμών

Οι μισθοί στον κατασκευαστικό τομέα αυξάνονται με πιο αργούς ρυθμούς απ’ ότι αυτοί στον ιδιωτικό τομέα

Στο μέλλον θα υπάρχει αφθονία επαγγελμάτων;

Ο αρθρογράφος του vox.com επισημαίνει πως είναι λανθασμένη η αντίληψη πως στο μέλλον δεν θα υπάρχουν τόσα επαγγέλματα εξαιτίας των μηχανών. Μια ανεπτυγμένη οικονομία έχει ανάγκη από εργατικά χέρια που θα παρέχουν τις υπηρεσίες τους. Οι περισσότεροι εργαζόμενοι γονείς θέλουν να αφήνουν τα παιδιά τους σε ημερήσια σχολεία, ενώ αυτοί που έχουν μεγαλύτερα, προτιμούν τα παιδιά τους να παρακολουθούν μαθήματα σε τάξεις με λιγότερους μαθητές.

Οι ίδιοι επίσης θα ήθελαν οι γονείς τους να απολαμβάνουν μεγαλύτερη περίθαλψη όταν γερνούν και περισσότερη φροντίδα από ανθρώπινα χέρια. Μια εύρωστη κοινωνία δεν θα μπορούσε να παρέχει όλα αυτά; Άρα το ζητούμενο είναι να προασπίσουμε την παγκόσμια οικονομία και όχι να νιώθουμε πως κινδυνεύουμε από τις μηχανές.