Για τους περισσότερους Καστοριανούς η ζωή χωρίζεται σε δύο περιόδους: πριν το καρναβάλι και μετά. Το μεταξύ διάστημα ορίζεται από την αναμονή. Κάθε χρόνο, το τριήμερο που ξεκινά από την γιορτή των Φώτων, συνεχίζεται του Άη Γιαννιού και την επομένη, συμβαίνει μια λυτρωτική έγερση και η πόλη μεταμορφώνεται μαγικά.

Το σκηνικό, στήνεται αυτοσχέδια στους δρόμους και τα σοκάκια, όπου εκατοντάδες μπουλούκια και παρέες μεταμφιεσμένες ή όχι- πολύ συχνά αρκούσε να φορέσει κανείς το σακάκι του ανάποδα φέροντας σε μια κίνηση ευκρινούς συμβολσμού το μέσα έξω, για να γίνει μέρος της γιορτής- ξεχύνονται σε χορούς εκστατικούς όπου παιανίζουν μπάντες με εκκωφαντικά, χάλκινα πνευστά.

Όποιος δεν έχει ακούσει αυτούς τους σκοπούς με δύο τουλάχιστον τρομπέτες κολλημένες στα αυτιά του, δύσκολα θα καταλάβει το διονυσιακό πνεύμα και το πανδαιμόνιο που επικρατεί. Το Καστοριανό καραναβάλι, μοναδικό στην Ελλάδα, δεν είναι γραφική αναβίωση κάποιου εθίμου για τουριστικούς λόγους.

Πολύ πριν οι δρόμοι καταστήσουν ευκολότερη την πρόσβαση στην όμορφη ακριτική πόλη, οι Καστοριανοί, τηρώντας ευλαβικά μια παράδοση που χάνεται στα βάθη των αιώνων γλεντούσαν με την ψυχή τους, περιγελώντας τον φόρτο του σκληρού βίου. Το ίδιο κάνουν και στις μέρες μας, όσο κι αν στο γλέντι έχουν εισχωρήσει κάμποσα αστικά στοιχεία επιβάλλοντας τις αναπόφευκτες προσαρμογές στο κλίμα των καιρών. Ο πυρήνας όμως παραμένει αναλοίωτος. 

Γέννημα- θρέμμα αυτού του τόπου που αγωνίζεται να βγει από την πνευματική ανυδρία, ο σημαντικός στα ελληνικά γράμματα θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και πεζογράφος Δημήτρης Μάνος, έχει ασχοληθεί διεξοδικά με το θέμα συγγράφοντας ένα ευσύνοπτο δοκίμιο για τις ρίζες του εθίμου που παρουσιάζεται σήμερα από το penna.gr 

Δείτε πρώτα το εισαγωγικό κείμενο του Δημάρχου Καστοριάς στο εκπληκτικό πόνημά του: