Όποιος επιδιώκει την εξουσία θέλει να τον βρίσκουν συμπαθητικό. Θέλει να μιλά ο λαός γι' αυτόν γεμάτος εκτίμηση και να τον κοιτά με θαυμασμό. Λαχταρά χτυπήματα στην πλάτη και ζητωκραυγές όταν θα βγαίνει από τη λιμουζίνα του. Έχει τις καλύτερες προθέσεις για τους ανθρώπους.
Σε αντίθεση με την κοινή γνώμη, που θέλει όλους τους ισχυρούς και τους πεινασμένους για εξουσία να είναι κακοί τύποι, με κυνικό πνεύμα και μια καταστροφική διάθεση, εγώ τους θεωρώ εξ ορισμού εξαιρετικά πλάσματα. Είναι ακριβώς η καλοσύνη τους που τους έχει κάνει τόσο κακούς και καταστρεπτικούς.
Διότι να πως έχουν τα πράγματα: ας υποθέσουμε ότι είσαι δήμαρχος σ' ένα χωριό όπου κάθε μέρα δεκάδες βυτιοφόρα με βενζίνη και δηλητηριώδεις ουσίες διασχίζουν την κεντρική οδό μουγκρίζοντας. Αργά η γρήγορα θα πρέπει να συμβεί ένα ατύχημα, με όλες τις καταστροφικές του συνέπειες. Κατανοείς, κάτω από το πρίσμα της υπευθυνότητας σου και της ανεξέλεγκτης αγάπης σου για τον πληθυσμό, ότι πρέπει να παρθούν μέτρα: μια παράκαμψη, μια απαγόρευση κυκλοφορίας, ένας καινούργιος περιφερειακός, και ό,τι άλλο – με την προϋπόθεση ότι πρέπει να τραβηχτεί μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στην επικίνδυνη μεταφορά και την αστική περιοχή. Τάσσεσαι νέτα σκέτα με όλους τους διαμαρτυρόμενους χωριάτες και προειδοποιείς την ανώτερη κυβέρνηση για οικονομικές επιδοτήσεις και βιασύνη. Παίρνεις τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Είσαι σε τοπικό επίπεδο το αντηχείο της προόδου. Εκπροσωπείς, συνοψίζοντας τα πιο σημαντικά για το χωριό σου, την εγγύηση για ειρήνη και ασφάλεια.
Η λάμψη του ρόλου σου αρχίζει να ξεθωριάζει μόλις ο περιφερειακός – ή ο παρακαμπτήριος, ή η απαγόρευση της κυκλοφορίας – πραγματοποιηθεί. Οι άνθρωποι είναι τρομεροί ξεχασιάρηδες. Οι χωριανοί σου, τα αχάριστα σκυλιά, θα αρχίσουν ακόμα και να νομίζουν ότι είχαν δικαίωμα να μην πεταχτεί κανένα εκρηκτικό βαρέλι στις προσόψεις των σπιτιών τους. Δεν το βλέπουν πια ως ένα δικό σου δώρο, του δημάρχου.
Δεν πρόκειται ποτέ ξανά να συμβεί κανένα ατύχημα. Επομένως δεν θα έχουν επίσης ποτέ την ευκαιρία να σου είναι ευγνώμονες. Ποτέ ξανά, - μέσω μιας μεγαλειώδους έκρηξης με πολλούς νεκρούς και μιας ποσότητας τραυματιών που κόβει ακόμη περισσότερο την ανάσα – δεν θα μπορούσαν να είναι σε θέση να παρέχουν αποδείξεις της γενναιοδωρίας σου.
Όποιος θέλει να κάνει το καλό στην πολιτική (και πως αλλιώς θα μπορούσες να φτάσεις εκεί τόσο ψηλά) έχει όφελος από την καταστροφή. Ένας τέτοιος δεν θέλει να αποκλείσει μια καταστροφή εκ των προτέρων. Θα σηκώσει, όσο αναφορά αυτήν, τα μανίκια του αντιθέτως για να δημιουργηθούν οι συνθήκες αυτές. Έτσι που και που εξυπηρετεί να θυσιάζει κάποιον, ούτως ώστε να μπορούν οι άλλοι να ξαναπούν: «Κοίτα, αυτός είναι ο άνθρωπος που έσωσε τις ζωές μας».
Υπόθεσε, ότι ζεις σε μια χώρα που ο δήμαρχος εκλέγεται. Στον πιο μικρούτσικο δήμο. Αυτός ο δήμος δεν έχει δικό του νεκροταφείο. Υπόσχεσαι στον πληθυσμό ότι θα έχει την μεγαλύτερη περηφάνια για την κατοχή του – μόλις θα έχεις την εξουσία να το θέσεις επί τάπητος. Το βομβαρδίζεις ως το κυριότερο σημείο του προγράμματός σου. Αλλά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής σου εκστρατείας δεν θέλει κανένας από τους χωριανούς να πεθάνει. Εδώ και εκεί ακούς ακόμη και να μουρμουράνε: “Γιατί στο καλό να χρειαζόμαστε ένα νεκροταφείο;”
Στον περίγυρό σου δεν υπάρχει ούτε ένας που να έχει κάποια ανησυχητική ασθένεια. Η κριτική στο ουμανιστικό προεκλογικό σου σλόγκαν αυξάνει. Καμιά έξαρση γρίπης δεν παρατηρείται. Καμιά φουσκάλα για να σου αναπτερώσει τις ελπίδες. Δεν θα ερχόσουν τότε πραγματικά στον πειρασμό, αν η εξουσία σού είναι αγαπητή, εδώ και εκεί να χαλαρώσεις ένα πλακάκι από το πεζοδρόμιο, να λερώσεις ένα σηματοδότη, ή να οργανώσεις έναν αγώνα μετ' εμποδίων για ηλικιωμένους; Έτσι ώστε εγκαίρως να έχεις ένα θύμα, μετά το οποίο όλοι θα συνειδητοποιήσουν την ύψιστη ανάγκη του νεκροταφείου σου και σε ανακηρύξουν ως τον άνθρωπο που ξέρει τι επιθυμεί ο λαός; Δείξε συμπόνοια στους ισχυρούς και στους παθιασμένους για την εξουσία. Τους κοστίζει τόσο πολύ κόπο να πείσουν για την καλοσύνη τους ένα διαρκώς έτοιμο για υποψίες κοινό. Έφερα δύο παραδείγματα σε τοπικό επίπεδο. Αναφερόμουν στη φροντίδα των άχρηστων ηγεμονίσκων. Και σε διεθνές επίπεδο επίσης...
"Humeuren en temperamenten" -Gerrit Jan Komrij
Μετάφραση από τα Ολλανδικά: Τρύφων Λιώτας