Το σκάνδαλο που συντάραξε την Γηραιά Αλβιόνα και όλο τον κόσμο

Το πρωτοφανές στα χρονικά της Αλβιόνας ερωτικό-κατασκοπευτικό σκάνδαλο ξέσπασε το 1962 και συμμετείχαν ο υπουργός Πολέμου Τζον Προφιούμο, η ερωμένη του, Κριστίν Κέλερ, και ο εραστής της ερωμένης του, Γιεβγκένι Ιβανόφ, αξιωματικός του σοβιετικού Ναυτικού και στρατιωτικός ακόλουθος της σοβιετικής πρεσβείας. Συμπρωταγωνιστές στην υπόθεση Προφιούμο ήταν ο γνωστός μπον βιβέρ και οστεοπαθητικός Στίβεν Γουόρντ, στο διαμέρισμα του οποίου συναντιόταν το παράνομο ζευγάρι, και η συγκάτοικος της Κέλερ, Μάντι Ράις-Ντέιβις.

Ο Τζον Προφιούμο ήταν ένας μορφωμένος, παρασημοφορεμένος και αξιοσέβαστος πολιτικός, που ανήκε στην παράταξη των Συντηρητικών. Σε ηλικία 25 ετών ήταν ο νεαρότερος βουλευτής της Βρετανίας. Επίσης ήταν αρχηγός του βρετανικού επιτελείου στην Ιαπωνία κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπουργός Εξωτερικών τη δεκαετία του 1950 και υπουργός Πολέμου από το 1960. Το πολιτικό του μέλλον ήταν λαμπρό.

Στην Κριστίν Κέλερ έχουν αποδοθεί οι επαγγελματικές ιδιότητες της χορεύτριας σε καμπαρέ, της σερβιτόρας, της ηθοποιού αλλά και της αδήλωτης πόρνης πολυτελείας.

Ο Στίβεν Γουόρντ, όντως εξαιρετικά καλά δικτυωμένος σε κοινωνικό επίπεδο, αναλάμβανε να γνωρίζει όμορφες και νεαρές -ενίοτε ανήλικες- γυναίκες σε επιφανείς Βρετανούς, οι περισσότεροι από τους οποίους ανήκαν στην άρχουσα τάξη. Μεταξύ των υψηλών πελατών του Γουόρντ ήταν και ο στρατιωτικός ακόλουθος της Σοβιετικής Ένωσης Γιεβγκένι Ιβανόφ, οποίος συνδέθηκε με φιλία με τον προαγωγό. Απ’ όλα τα κορίτσια του Γουόρντ, ο Ιβανόφ είχε ξεχωρίσει την Κριστίν Κέλερ. Το ίδιο και ο Τζον Προφιούμο.

Ο Προφιούμο και η Κέλερ γνωρίστηκαν το 1961 σε πάρτι στο Μπέρκσαϊρ. Όταν ο υπουργός πρωτοσυνάντησε την Κριστίν, συνοδευόταν από τη γυναίκα του, την ηθοποιό Βαλερί Χόμπσον. Ο υπουργός επεδίωξε να την ξανασυναντήσει στο Λονδίνο, κάτι για το οποίο φρόντισε, με το αζημίωτο, ο Γουόρντ. Στη συνέχεια εξελίχθηκε ένα κρυφό ειδύλλιο. Η σχέση τους κράτησε μόνο λίγες εβδομάδες, προτού την τερματίσει ο ίδιος. Η ερωτική αυτή σχέση τού στοίχησε ανεπιστρεπτί την πολιτική του καριέρα. Και αυτό, διότι όπως αποδείχθηκε, τη συγκεκριμένη περίοδο η Κέλερ είχε παράλληλη σχέση με τον Ιβανόφ.

Το 1962 το βραχύβιο παράνομο ειδύλλιο δεν ήταν πλέον κρυφό και ο Προφιούμο –λόγω της σχέσης της Κέλερ με τον Ιβανόφ– κατηγορήθηκε εμμέσως από τον Τύπο για εσχάτη προδοσία. Το σκάνδαλο συγκλόνισε τη βρετανική κοινή γνώμη. Οι εφημερίδες άρχισαν να αναρωτιούνται πόσα μυστικά κατέληξαν στη Μόσχα μέσω της Κέλερ. Ο Προφιούμο έμαθε για τη δεύτερη σχέση της Κέλερ από τον Τύπο. Κλήθηκε, ωστόσο, να δώσει εξηγήσεις στο βρετανικό κοινοβούλιο. Το μεγάλο λάθος του Προφιούμο ήταν ότι διέψευσε ενώπιον της Βουλής των Κοινοτήτων τις φήμες για την κρυφή εξωσυζυγική σχέση του. Την άνοιξη του 1963 αρνήθηκε ότι είχε σχέση με την Κέλερ. Τον Ιούνιο, όμως, μετά από φοβερές πιέσεις της αντιπολίτευσης, του Τύπου και της κοινής γνώμης, παραδέχθηκε ότι είχε πει ψέματα για να προστατεύσει την οικογένειά του και παραιτήθηκε.

Στο μεταξύ, ο Ιβανόφ ανακλήθηκε στη Μόσχα ενώ ο Στίβεν Γουόρντ οδηγήθηκε σε δίκη με την κατηγορία των εσόδων από ανήθικες δραστηριότητες. Η δίκη του Γουόρντ οδήγησε σε αποκαλύψεις, όπως τη συμμετοχή λόρδων, πολιτικοί και επιχειρηματιών σε τελετές μαύρης μαγείας και σεξουαλικά όργια με πόρνες και ναρκομανείς. Τον Αύγουστο του 1963 ο Στίβεν Γουόρντ αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει και κατέληξε μία ημέρα μετά την καταδίκη του.

Η κυβέρνηση διέταξε τη διεξαγωγή επίσημης έρευνας για την υπόθεση Προφιούμο, η οποία ανατέθηκε στον Λόρδο Ντένινγκ. Όταν το πόρισμα δημοσιεύτηκε στις 26 Σεπτεμβρίου του 1963, αν και λίγο μετά μεσάνυχτα, εκατοντάδες άνθρωποι έσπευσαν να προμηθευτούν ένα αντίγραφο. Ωστόσο, οι πικάντικες λεπτομέρειες που περιλαμβάνονταν στην έκθεση ήταν ελάχιστες. Ο Ντένινγκ κατηγόρησε την κυβέρνηση για καθυστερημένη αντίδραση, όμως απεφάνθη ότι δεν υπήρξε καμία παραβίαση της εθνικής ασφάλειας.

Η κατηγορία ότι ο Προφιούμο έδινε κρατικά μυστικά στον Ιβανόφ ουδέποτε αποδείχθηκε και πιθανότατα δεν ήταν αληθής, αλλά σε μία Αγγλία που συγκλονιζόταν από το τριπλό χτύπημα Κιμ Φίλμπυ – Ντόναλντ Μακλίν – Γκάι Μπέρτζες, ο Προφιούμο δυσκολεύτηκε πολύ να αποδείξει ότι δεν είναι ένοχος. Οδηγήθηκε στην παραίτηση και η πολιτική του σταδιοδρομία τερματίστηκε. Παρά την απώλεια του χαρτοφυλακίου του και της βουλευτικής έδρας, η σύζυγός του τον στήριξε. Ο Προφιούμο αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής του σε φιλανθρωπικά έργα και πέθανε χωρίς να έχει μιλήσει ποτέ για το σκάνδαλο που τερμάτισε την πολιτική του καριέρα προσπαθώντας να διορθώσει τη δημόσια εικόνα του. Το 2003 η βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου τον τίμησε για το έργο του. Ο Προφιούμο πέθανε στις 9 Μαρτίου του 2006. Οκτώ χρόνια νωρίτερα είχε πεθάνει η γυναίκα του.

Η Κέλερ κρίθηκε ένοχη για ψευδορκία και εξέτισε ποινή φυλάκισης εννέα μηνών. Αν και προσπάθησε να κάνει καριέρα στον κινηματογράφο, δεν τα κατάφερε. Η μεγαλύτερη επιτυχία της, ήταν η συμμετοχή στο βίντεο κλιπ του Μπράιαν Φέρι Kiss and tell.

Μία διαφορετική οπτική για την υπόθεση παρουσίασε η ίδια η Κέλερ στην αυτοβιογραφία της, υπό τον τίτλο «Επιτέλους η αλήθεια», που κυκλοφόρησε το 2001. Υποστήριξε ότι ο Στίβεν Γουόρντ ήταν κατάσκοπος της Σοβιετικής Ένωσης και της ζήτησε να αντλήσει πληροφορίες από τον Προφιούμο για τη θέση των πυρηνικών κεφαλών στη Δυτική Γερμανία. Μάλιστα, τον κατηγόρησε ότι αποπειράθηκε να τη δολοφονήσει, φοβούμενος ότι θα αποκαλύψει το ρόλο του. Επιπλέον, ισχυρίστηκε ότι χρησιμοποιήθηκε από το κατεστημένο, προκειμένου τα ΜΜΕ να εστιάσουν στις ροζ πτυχές της υπόθεσης και να καλυφθούν έτσι τα σοβαρά κενά στη βρετανική ασφάλεια.

Το 2013 η Κέλερ, που βρέθηκε στο επίκεντρο ενός από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα κατασκοπείας του Ψυχρού Πολέμου, παραδέχθηκε για πρώτη φορά, ότι πρόδωσε τη χώρα της, τη Βρετανία. Ομολόγησε πως έπαιξε έναν σημαντικό ρόλο σε δίκτυο κατασκοπείας που διοχέτευσε απόρρητα κρατικά μυστικά για τις κινήσεις πυραύλων στη Δύση, στους Σοβιετικούς. «Ήμουν κατάσκοπος και δεν είμαι περήφανη γι’ αυτό. Η αλήθεια είναι ότι πρόδωσα τη χώρα μου», δήλωσε η ίδια. Και συμπλήρωσε: «Προσπάθησα να το σταματήσω. Ομως ήμουν πολύ φοβισμένη. Τώρα που για πρώτη φορά ομολογώ τις πράξεις μου, νιώθω απελευθερωμένη από ένα πολύ μεγάλο συναισθηματικό φορτίο».

Στις 18 Δεκεμβρίου του 2014 πέθανε, σε ηλικία 70 ετών, η Μάντι Ράις-Ντέιβις, η οποία ήταν συγκάτοικος της Κίλερ και είχε δηλώσει δημόσια ότι διατηρούσε σχέση με το λόρδο Άστορ.

Το σκάνδαλο Προφιούμο και ο παγκόσμιος θόρυβος που προκάλεσε δεν έμεινε ανεκμετάλλευτο. Η υπόθεση Προφιούμο έγινε ταινία το 1989, με τίτλο Σκάνδαλο (Scandal), σκηνοθεσίας Μ.Κάτον-Τζόουνς και με πρωταγωνιστές τους Τζον Χαρτ, Τζόαν Γουάλεϊ και Μπρίτζετ Φόντα.