Ο άνθρωπος ψάχνει για επιβεβαίωση. Στην προσωπική του ζωή, στην εργασία του, σε κάθε έκφανση της καθημερινότητάς του. Στην εφηβεία μας νιώθαμε «μικρότεροι» σε σχέση με τους άλλους, ανήμποροι να κυβερνήσουμε το απαιτητικό εγώ μας. Μεγαλώνοντας κάποιες πληγές επουλώθηκαν. Άλλες παρέμειναν ανοιχτές ή διογκώθηκαν. Υπολογιστές, smartphones, facebook, twitter, instragram… Oι περισσότεροι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σπαταλούν ώρες απ’ τη ζωή τους, προκειμένου να δημοσιεύσουν έξυπνα σχόλια (στάτους) και να εκφράσουν τη γνώμη τους δημοσίως. Κάποιοι υποστηρίζουν πως πίσω από την καθημερινή αυτή συνήθεια κρύβεται η τάση του ανθρώπου να ξεχωρίζει, να αρέσει, να προκαλεί τις εντυπώσεις.

Τραγούδια με likes, πετυχημένες ατάκες με 20 retweets, μια ωραία φωτογραφία από την παραλία η οποία συνοδεύεται με πλήθος εγκωμιαστικών σχολίων. Μήπως τώρα που τα έχω όλα αυτά ξαφνικά με αγάπησε ο κόσμος, έκανε λίγο πίσω η ανασφάλειά μου και απέκτησα βήμα στη δημόσια ζωή;

Αφορμή για το κείμενο μου έδωσε μια συζήτηση με μια παρέα νέων ανθρώπων και φυσικά χρηστών των social media. Η επικοινωνία σπουδάζεται, δεν είναι τέχνη που μαθαίνεται στο πεζοδρόμιο. Μελετώντας στρατηγικές για τη βελτίωση της εικόνας μας, παρακολουθώντας την πορεία άλλων πετυχημένων ατόμων, σίγουρα θα μάθουμε πολλά για να γίνουμε ακόμα πιο αρεστοί στο περιβάλλον μας. Είναι όμως αυτό το ζητούμενο;

Οι πλατφόρμες των μέσων αποτελούν διαφορετικούς τρόπους απεικόνισης του εγώ μας, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο ο αρχικός δημιουργός του εκάστοτε μέσου είχε φανταστεί τον δικό του εαυτό. Η τάση να «αρέσουμε» στα social media φαντάζει πια με επιδημία, που μπορεί κάλλιστα να παρομοιασθεί με τη συμπεριφορά των εφήβων που θέλουν να βελτιώσουν την εικόνα τους και ως εκ τούτου να αυξήσουν και την αυτοπεποίθησή τους. Φυσικά για να μην χαρακτηριστούμε γραφικοί, οφείλουμε να σημειώσουμε πως δεν μιλάμε για όλους τους χρήστες, πολλοί από τους οποίους χρησιμοποιούν τα μέσα απλά για να ενημερώνονται ή για τη δουλειά τους.

Προφανώς όποιος ανανεώνει το λογαριασμό του στο facebook ή το twitter δεν γίνεται αυτόματα νάρκισσος. Όσο πιο εθισμένος είναι κανείς σε αυτά, τόσο περισσότερο θέλει να αναδείξει το εγώ του. Ο αριθμός των δημοσιεύσεων, των φωτογραφιών, των φίλων/ακολούθων, των check in είναι ενέργειες που αναδεικνύουν την όποια περίεργη συμπεριφορά. Η χρήση των social media αναμφισβήτητα επιφυλάσσει πολλά οφέλη, όπως η εξοικείωση με την τεχνολογία και τη σύγχρονη πραγματικότητα όπως αυτή έχει διαμορφωθεί. Το πρόβλημα υπάρχει όταν η δραστηριότητά μας ξεπερνά τα όρια της ενασχόλησης και αγγίζει αυτά του αυτοσκοπού. Με λίγα λόγια, αντί να χρησιμοποιούμε το εργαλείο προς όφελος μας, καταλήγουμε να χειραγωγούμαστε και να εξαρτόμαστε από αυτό.

Ας δεχτούμε επιτέλους πως η κοινωνική μας ζωή, στη δημόσια τουλάχιστον πτυχή της, είναι μια παράσταση, όπου υπάρχουν κατανεμημένοι ρόλοι, καθαρές και μη προθέσεις, που κάθε φορά εξυπηρετούν συγκεκριμένα σενάρια. Κάθε παράσταση στην οποία συμμετέχουμε στην καθημερινή μας ζωή ενέχει κάποιο ρίσκο. Ας είναι τουλάχιστον αληθινό…

Kυριακή Αξιώτη