1. Επιλέξατε, φέτος, να σκηνοθετήσετε ένα έργο που πραγματεύεται κρίσιμα για την κοινωνία μας, αλλά και για κάθε κοινωνία, ζητήματα, όπως είναι η ενδοοικογενειακή βία, η σεξουαλική κακοποίηση, η τρέλα στην οποία μπορεί να οδηγηθεί ο άνθρωπος, αντιμετωπίζοντας καταστάσεις ακραίες. Τι σας οδήγησε στην επιλογή αυτή;
Καταρχήν, να σας ευχαριστήσω που μου δίνετε την ευκαιρία να μιλήσω για αυτό το τόσο βαθύ και αληθινό έργο. Τα στοιχεία που καθιστούν το έργο τόσο ουσιαστικό, δεν είναι αυτά που προαναφέρατε - τα οποία σαφώς και είναι σοβαρά ζητήματα που πραγματεύεται το έργο - αλλά ο πυρήνας του, που είναι ο άνθρωπος. Το έργο αυτό δημιουργήθηκε, ως κείμενο, από τη συγγραφέα Νάνσυ Μητροπούλου και ως παράσταση από εμένα, με σκοπό να μεταφέρει ένα κυρίαρχο μήνυμα, απόλυτα σύγχρονο και επίκαιρο – παρά το ρετρό σκηνικό του έργου – την αλληλεπίδραση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τα αποτελέσματα της. Θέλουμε να τονίσουμε, ότι μία απλή και ασήμαντη πράξη ή ο λόγος του ενός μπορεί να δημιουργήσει ανεπανόρθωτη ζημιά στον αποδέκτη της. «Έχετε δοκιμάσει ποτέ να αγγίξετε το μάτι σας με την άκρη μιας οδοντογλυφίδας; Πόνος! Και τι είναι αυτό που τον προκαλεί, μια μικρή και ασήμαντη οδοντογλυφίδα. Σαν αυτό το μικρό και ασήμαντο που λες και πάει κατευθείαν στο μάτι του άλλου…». Λίγα λόγια από το έργο που περιγράφουν μια απλή καθημερινότητα, απαλλαγμένη από ακραίες καταστάσεις. Τα κοινωνικά ζητήματα που θίγονται μέσα στο έργο, αν και δυστυχώς δεν είναι τόσο σπάνια όσο θα θέλαμε, αποτελούν απλά ένα σκληρό περίβλημα που το χρησιμοποιούμε «πονηρά» για να αφυπνίσουμε τους θεατές μας.
2. Οφείλει, θεωρείτε, η Τέχνη να φέρνει το κοινό αντιμέτωπο με καταστάσεις, τις οποίες η κοινωνία συνηθίζει να κρύβει «κάτω από το χαλί»;
Η τέχνη οφείλει να είναι αληθινή και απαλλαγμένη από «πρέπει». Ο δικός μας στόχος δεν ήταν να φέρουμε στην επιφάνεια θαμμένα κοινωνικά ζητήματα, αλλά να τονίσουμε τη ζημιά που κάνουμε οι άνθρωποι, όλοι μας, στην καθημερινή ζωή μας. Και πιστεύω ότι αυτό είναι πιο ουσιαστικό. Δε θα βρείτε, σίγουρα, κάποιον που να μην κατακρίνει ένα βιασμό ενός ανήλικου κοριτσιού από τον ίδιο του τον πατέρα, αλλά είμαι σίγουρη ότι θα βρείτε άπειρους γονείς να αποκαλούν «χαζό» το παιδί τους και να το πιέζουν προς μια τέλεια εικόνα που έχουν πλάσει οι ίδιοι. Για μένα, το έγκλημα που συντελείται είναι ίδιο. Στην πρώτη περίπτωση βιάζεις ένα κορμί, στη δεύτερη μία ψυχή. Για αυτά τα «αθέατα» και πολλές φορές κοινωνικά αποδεκτά εγκλήματα είναι που θέλουμε να μιλήσουμε.
Άλλωστε, ως φύση «αντί – Λανθιμική», αν μου επιτρέπεται ο όρος, ανήκω σε αυτούς που δε θέλουν να παρουσιάζουν την κοινωνία μας ως σάπια και άρρωστη, γιατί πολύ φοβάμαι ότι έτσι παρέχουμε ένα άλλοθι στις πράξεις μας ή στην απραξία μας αντιστοίχως. Καλλιτεχνικός μου στόχος είναι να προβάλλω ό,τι όμορφο έχει η ανθρώπινη ψυχή και να προτρέπω να το διαφυλάξουμε.
3. Το έργο διαδραματίζεται σε ένα σκηνικό ρετρό. Με ποιον τρόπο ενδυναμώνει αυτό το πλαίσιο τις ιστορίες των ηρώων;
Το ρετρό σκηνικό εξυπηρετεί δύο στόχους.
Ο ένας είναι καθαρά αισθητικός και τον αντιλαμβάνεστε, αφού το παρελθόν έχει μια περίεργη, γλυκιά επίδραση πάνω μας, γεμάτη νοσταλγία, ομορφιά και μελαγχολία. Και ο δεύτερος είναι πρακτικός, λειτουργικός, εξυπηρετεί το στόχο της παράστασης. Όταν απομακρύνεις το θεατή από αυτό που συμβαίνει πάνω στη σκηνή, έστω χρονικά, ειδικά, σε τόσο σοβαρά ζητήματα, του επιτρέπεις να συμμετέχει ως παρατηρητής του φαινομένου που αναπτύσσεται πάνω στη σκηνή και να παίρνει θέση ευκολότερα. Σε τέτοια ζητήματα, όπως είναι η οποιαδήποτε μορφής κακοποίηση, καλό είναι να απομακρύνεται όσο το δυνατόν η ταύτιση του θεατή με τον ηθοποιό – ήρωα που είναι θύτης ή θύμα. Στόχος μας είναι να προβληματιστεί το κοινό και να οδηγηθεί αισίως σε αλλαγή στάσης ζωής, όχι να αφεθεί σε μια πρόσκαιρη συγκίνηση.
4. Η Νάνσυ Μητροπούλου υπογράφει ένα κείμενο που βρίθει μηνυμάτων. Εάν σας ζητούσα να επιλέξετε ένα, το σπουδαιότερο, ίσως, ποιο θα ήταν αυτό;
Υπάρχουν άπειρες φράσεις - κλειδιά μέσα στο έργο. Ενδεικτικά, θα σας αναφέρω κάποιες αγαπημένες μου: «Μεγάλοι φονιάδες τα λόγια, μερικές φορές από μικρούς ανθρώπους», «Τους έμαθα τόσο καλά που δε θέλω να τους ξέρω», «Δε θα σας αγαπήσει κανείς για πάντα. Δεν υπάρχει το για πάντα. Να ζητάτε να σας αγαπάνε σε κάθε τόσο δα μικρή στιγμούλα, μικρές στιγμούλες είναι το για πάντα», «Όλα ζουν αν τα θυμάσαι», «Το έγκλημα φέρνει έγκλημα κι εμείς κάνουμε το μεγαλύτερο στον εαυτό μας». Το κείμενο της Νάνσυς είναι γεμάτο από απλές και συνάμα ουσιαστικές φράσεις. Όλες τονίζουν την ευαισθησία της ανθρώπινης ψυχής, της δικής μας ψυχής αλλά και του διπλανού μας. Και θα ολοκληρώσω την απάντησή μου με άλλη μια φράση, «τα μεγαλύτερα κακά που έχουν γίνει στην ανθρωπότητα, έγιναν επειδή δεν κατάλαβες ποτέ την ευαισθησία του διπλανού σου». Ας μην επιτρέψουμε, λέω, να γίνουν κι άλλα «κακά».
5. Ποια είναι η συμβολή της μουσικής του Νίκου Κουβαρδά στη σκηνοθεσία ενός τέτοιου ψυχολογικού θρίλερ;
Καίρια. Πέραν από τεχνικής απόψεως, μιας και το ψυχολογικό θρίλερ στηρίζεται στην ατμόσφαιρα που δημιουργούν οι ήχοι και η μουσική, το συγκεκριμένο έργο απογειώνεται και συναισθηματικά με τη μελωδική γραμμή που το περιβάλλει. Θεωρώ, πραγματικά, καλλιτεχνική ευλογία τη συνύπαρξή μου με τη Νάνσυ και τον Νίκο. Είμαστε τρεις άνθρωποι που συντονιστήκαμε απόλυτα και καταθέσαμε με χαρά και γενναιοδωρία σε αυτή τη συνεργασία αυτό που διέθετε η ψυχή μας. Τρεις αισιόδοξοι άνθρωποι ενωθήκαμε για να σας δώσουμε μια αγκαλιά και να σας προτρέψουμε να τη μεταφέρετε με τη σειρά σας στο διπλανό σας. Και οι τρεις πιστεύουμε σε έναν καλύτερο κόσμο κι επιλέγουμε τη δράση, μέσα από την τέχνη. Η πρωτότυπη μουσική – σύνθεση και στίχοι του Νίκου Κουβαρδά κυκλοφορούν ήδη σε CD με τις φωνές των ηθοποιών της παράστασης και αποτελούν πλούτο, αν όχι για την τέχνη της μουσικής – δε θα το κρίνω εγώ αυτό – σίγουρα για την ανθρώπινη ψυχή.