Θεριακλής από μικρός

Πιθανόν η είδηση να έφερε ενστικτωδώς στους περισσότερους την εικόνα ενός Κρόϊφ µε ένα διαρκώς τσιγάρο στα χείλη, καθώς για πάρα πολλά χρόνια ο 68χρονος σήµερα Ολλανδός υπήρξε µανιώδης καπνιστής. Στην αρχή της καριέρας του, πιτσιρικάς ακόµα, προσπαθούσε να είναι διακριτικός. Ο συµπαίκτης του στον Άγιαξ Σγιάακ Σβαρτ διηγείται ότι µια µέρα ο Ρίνους Μίχελς, προπονητής της οµάδας τότε, είδε από µακριά τον ατίθασο Γιόχαν να καπνίζει και πλησίασε συνοφρυωμένος για να τον επιπλήξει.

Εκείνος πάνω στην αμηχανία του, προσπάθησε να κρύψει το τσιγάρο στην τσέπη του, µε αποτέλεσµα να κάψει τα δάχτυλά του. Όσο βέβαια εξελισσόταν σε σπουδαίο πρωταγωνιστή, άρχισε να καπνίζει δηµόσια (περισσότερα από 20 τσιγάρα τη µέρα), χωρίς να κρύβεται από κανέναν.

Είχε µάλιστα καθιερώσει µια ρουτίνα για τους αγώνες, ανάβοντας ένα τσιγάρο στη φυσούνα κατά τη διάρκεια του ηµιχρόνου και ένα δεύτερο µετά το φινάλε κάθε µατς, στα αποδυτήρια. Ακολούθως, στην προπονητική του καριέρα ήταν παγιωµένη η συνήθεια του τσιγάρου στον πάγκο κατά τη διάρκεια του αγώνα. Υπόψιν ότι μόνο τα τελευταία χρόνια, έπειτα από οδηγία της UEFA, το κάπνισµα στους αγωνιστικούς χώρους απαγορεύεται ρητά.

«Kατά µία έννοια», είχε πει κάποτε ο Γιόχαν Κρόιφ, «µάλλον είµαι αθάνατος». Εννοούσε, προφανώς, ότι η κληρονοµιά που θα αφήσει στο ποδόσφαιρο είναι τόσο βαρειά που το όνοµά του θα περιληφθεί σε ξεχωριστό κεφάλαιο στις δέλτους της ποδοσφαιρικής ιστορίας.

Μια αναμφισβήτητα αληθής διαπίστωση, η οποία, όµως, από τον περασµένο Οκτώβρη αντιµετωπίζεται µε µια πικρία: οι γιατροί που τον εξέτασαν σε κλινική της Βαρκελώνης εντόπισαν καρκίνο στους πνεύµονές του. «∆εν γνωρίζω τίποτα περισσότερο», παραδέχτηκε ο ίδιος, «οι εξετάσεις συνεχίζονται».

Βέβαια, έχει να καπνίσει 24 χρόνια. Το έκοψε οριστικά το 1991 («µου είπαν ότι διαφορετικά θα πεθάνω», είχε πει τότε), µετά το έµφραγµα που υπέστη και την τετράωρη επέµβαση διπλού bypass που ακολούθησε. Οταν γύρισε στα γήπεδα, εµφανίστηκε στον πάγκο της Μπαρτσελόνα µε ένα γλειφιτζούρι - η ισπανική εταιρεία Chupa Chups τού είχε στείλει µια κούτα µε τα προϊόντα της για να τον βοηθήσει να ξεχάσει το τσιγάρο. Ο Κρόιφ, µάλιστα, εκείνη την εποχή πρωταγωνίστησε και σε µια αντικαπνιστική καµπάνια λέγοντας την εξής διάσηµη φράση: «Είχα δύο εξαρτήσεις στη ζωή µου: το κάπνισµα και το ποδόσφαιρο. Το ποδόσφαιρο µου έδωσε τα πάντα, το κάπνισµα παραλίγο να µου τα πάρει πίσω».

Συµπαράσταση σε ένα ίνδαλμα

Από τη στιγµή που κυκλοφόρησε η είδηση για την ασθένειά του, το Ιντερνετ γέµισε από µηνύµατα συµπαράστασης. «Γιόχαν, θα το κερδίσεις κι αυτό», έγραψε στο Twitter ο πρόεδρος της Μπαρτσελόνα, Χοσέπ Μαρία Μπερτοµέου. Στο µεταξύ, οι ποδοσφαιριστές των «µπλαουγκράνα» εµφανίστηκαν στον επόμενο κυριακάτικο αγώνα τους φορώντας µπλουζάκια που έγραφαν «Περαστικά, Γιόχαν». Για τους Καταλανούς ο Κρόιφ σηµαίνει πάρα πολλά.

Επειδή για µία πενταετία φόρεσε τη φανέλα της Μπάρτσα και επειδή το 1992, ως προπονητής, της χάρισε το πρώτο της Τσάµπιονς Λιγκ. Επειδή η δική του φιλοσοφία αποτέλεσε τη βάση για τη δηµιουργία της οµάδας που βλέπουµε σήµερα. Επειδή σε µια εποχή που ο Φράνκο είχε κηρύξει παράνοµο κάθε καταλανικό σύµβολο, αυτός ονόµασε τον γιο του Ζόρντι, προς τιµήν του πολιούχου της πόλης.

Σηµαίνει πολλά, φυσικά, και για τους συµπατριώτες του. ∆εν ξεχνούν τα κατορθώµατά του µε τον Άγιαξ στην αρχή της δεκαετίας του ’70 ούτε ότι το 1974 οδήγησε την εθνική οµάδα στον τελικό του Μουντιάλ. Το αγαπηµένο του νούµερο ήταν το 14 και γι’ αυτό, εκείνο το Σαββατοκύριακο, στο 14ο λεπτό των αγώνων του ολλανδικού πρωταθλήµατος, οι φίλαθλοι σηκώθηκαν όρθιοι και, σε ένα συγκινητικό κι ανεπανάληπτο standing ovation χειροκρότησαν με όλη τους την ψυχή, επί ώρα.