«Είχα κάποια παιχνίδια που αγαπούσα πάρα πολύ κι ευχόμουν να μπορούσα να τα πάρω μαζί μου. Μας είπαν ότι θα περπατούσαμε πολύ, ότι θα κουραστώ και θα τα πετάξω. Συνέχεια σκέπτομαι σχετικά με αυτό που μας συμβαίνει. Πρόκειται να πεθάνουμε; Ο Θεός να βάλει το χέρι του! Εδώ δεν καταλαβαίνω τη γλώσσα, τίποτα... Μου λείπουν οι φίλοι μου αλλά τι μπορώ να κάνω; Ποιον να κάνω φίλο; Δεν υπάρχει κανείς», συνεχίζει ο Μουσταφά την περιγραφή του.

Οι μισοί πρόσφυγες είναι παιδιά 

Είναι παιδιά ξεριζωμένα, συχνά τραυματισμένα και ακόμη πιο συχνά ασυνόδευτα. Είναι παιδιά που μεταναστεύουν με το όνειρο μιας καλύτερης ζωής και περνούν γι’ αυτό διά πυρός και σιδήρου. Και είναι πολλά. Περισσότερα από πότε. Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τα συγκλονιστικά στοιχεία της έκθεσης της Unicef για το 2015, σχεδόν οι μισοί πρόσφυγες και μετανάστες σε όλο τον κόσμο σήμερα είναι παιδιά.

Η έκθεση φέρει το όνομα «Ξεριζωμένα». Πρόκειται για τα περίπου 50 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο που υποχρεώνονται να φύγουν από τα σπίτια τους αναζητώντας ασφάλεια. Ειδικότερα, 28 εκατομμύρια από αυτά τα παιδιά είναι προσφυγόπουλα, τα οποία μεγαλώνουν μέσα στη βία του πολέμου και θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους για να ξεφύγουν από αυτήν.

Ταξιδεύουν μέσα σε καράβια-φέρετρα, χωρίς τροφή και χωρίς νερό, και είναι περισσότερο ευάλωτα σε κάθε κίνδυνο - εμπορία, απαγωγή, βιασμό - αλλά και σε παντός είδους διακρίσεις και εκμετάλλευση. Γι’ αυτό και είναι ανάγκη να προστατευθούν.

«Ανεξίτηλες εικόνες μεμονωμένων παιδιών - το άψυχο σώμα του Αϊλάν Κουρντί που ξεβράστηκε στην ακτή ή το έκπληκτο και ματωμένο πρόσωπο του Ομράν Ντακνίς μέσα στο ασθενοφόρο – έχουν συγκλονίσει τον κόσμο», υπενθύμισε ο εκτελεστικός διευθυντής της Unicef Άντονι Λέικ.

Εν όψει δύο σημαντικών συνόδων εντός του Σεπτεμβρίου, της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ και των ηγετών των κρατών «για την αντιμετώπιση των μαζικών ροών μεταναστών και προσφύγων», η Unicef φιλοδοξεί να εστιάσει το ενδιαφέρον στις αυξημένες ανάγκες αυτών των παιδιών. Και καλεί τη διεθνή κοινότητα να λάβει άμεσα δράση να τα προστατεύσει, να βάλει τέλος στην ομηρία εκείνων που παραμένουν εγκλωβισμένα σε κέντρα υποδοχής αναμένοντας άσυλο, να κάνει ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό ώστε να παραμένουν οι οικογένειες ενωμένες, καθώς και να τους προσφέρει ίσες ευκαιρίες στην υγειονομική περίθαλψη και στην εκπαίδευση που τόσο έχουν ανάγκη.

«Αν και πολλές κοινότητας και πολίτες παγκοσμίως υποδέχτηκαν τους πρόσφυγες και τα παιδιά των μεταναστών, η ξενοφοβία, οι διακρίσεις και ο αποκλεισμός αποτελούν σοβαρές απειλές στη ζωή και το μέλλον αυτών των παιδιών», επισημαίνει ο Λέικ. «Εάν ωστόσο οι μικροί πρόσφυγες γίνουν αποδεκτοί και προστατευθούν σήμερα, έχουν την ευκαιρία να μάθουν, να αναπτυχθούν και να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους, τότε μπορούν να γίνουν πηγή σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης», προσθέτει.

Μόνα για μια καλύτερη ζωή 

Τα παιδιά αποτελούν ένα δυσανάλογο και αυξανόμενο ποσοστό των ατόμων που έχουν αναζητήσει καταφύγιο μακριά από τις χώρες που γεννήθηκαν, αναφέρεται μεταξύ άλλων στην έκθεση της Unicef. Αποτελούν περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά περίπου το ήμισυ του συνόλου των προσφύγων. Το 2015, το 45% όλων των παιδιών προσφύγων υπό την προστασία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) προέρχονταν από τη Συρία και το Αφγανιστάν.

Είναι παιδιά ξεριζωμένα, συχνά τραυματισμένα και ακόμη πιο συχνά ασυνόδευτα

Από αυτά τα παιδιά, τα περισσότερα φιλοξενούνται στην Τουρκία. Αναλογικά με τον πληθυσμό του ωστόσο, τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων φιλοξενεί ο Λίβανος - περίπου 1 στους 5 πολίτες είναι πρόσφυγας.

Σε κάθε περίπτωση, η μεγάλη πλειονότητα των παιδιών μεταναστών - περίπου 3,7 εκατομμύρια - ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στην ίδια λίστα, ακολουθεί αμέσως μετά η Σαουδική Αραβία και η Ιορδανία, ενώ στην Ευρώπη, η χώρα που φιλοξενεί τον μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών ηλικίας κάτω 18 ετών είναι η Βρετανία (σχεδόν 750.000).

Στην Ελλάδα, το 2015, το 38% (60.000 από 160.000) των προσφύγων ήταν παιδιά ενώ στην Ιταλία ήταν μόνο το 16% (15.000 από σύνολο 94.000). Πρώτη χώρα προέλευσης για την Ελλάδα, ήταν η Συρία (48%) ενώ για την Ιταλία η Νιγηρία (20%).

Το πλέον ανησυχητικό όμως, το οποίο διαπιστώνεται στην έκθεση, είναι ο αυξανόμενος αριθμός των παιδιών που αναζητούν μόνα τους μία καλύτερη ζωή. Το 2015, περισσότεροι από 100.000 ανήλικοι υπέβαλαν αίτηση για άσυλο σε 78 χώρες - τριπλάσιος αριθμός σε σχέση με το 2014. Αυτή η κατηγορία μεταναστών και προσφύγων είναι ασφαλώς η πιο ευάλωτη σε όλους τους κινδύνους, κυρίως στην κακοποίηση.