Σύμφωνα με μια νέα έρευνα που έγινε για τα τραγικά συμβάντα εκείνου του καιρού στην Προβηγκία, η μακάβρια διαδικασία ήταν αποτέλεσμα της είδησης του επικείμενου γάμου του αδελφού, οικονομικού υποστηρικτή και προστάτη του καλλιτέχνη, Τεό, με τον δεσμό που διατηρούσε.
Έτσι, η έρευνα αμφισβητεί ευθέως τη δημοφιλή θεωρία ότι ο Βαν Γκογκ έκοψε το αυτί του μετά από μια έντονη διαφωνία του με τον συνάδελφό του Πολ Γκογκέν.
Η διαφωνία του καλλιτέχνη για τον επικείμενο γάμο του αδελφού του, ήταν γνωστή στους ερευνητές, καθώς ο ζωγράφος φοβόταν ότι το γεγονός θα απειλούσε την εγγύτητα της σχέσης του με τον αδελφό του, αλλά και θα προσέθετε οικονομικά βάρη στον Τεό, με αποτέλεσμα να θέτει σε κίνδυνο την τακτική ενίσχυσή του προς τον μικρό αδελφό, ο οποίος μέχρι τότε δεν είχε καταφέρει να πουλήσει ούτε έναν πίνακα.
Ο συγγραφέας - ερευνητής Μάρτιν Μπέιλι αποκαλύπτει στο νέο του βιβλίο ότι ο Βαν Γκογκ έγινε γνώστης των γαμήλιων σχεδίων πριν από τον ακρωτηριασμό, μέσω ενός γράμματος του αδελφού του, στις 23 Δεκεμβρίου 1888.
Το βράδυ της ίδιας ημέρας, ο Βαν Γκογκ είχε πράγματι έναν καβγά με τον Πολ Γκογκέν, κατά τον οποίο ο στενός του συνεργάτης τον απείλησε ότι θα επιστρέψει στο Παρίσι, το οποίο φαίνεται επίσης να ενίσχυσε την απελπισία του δημιουργού της «Έναστρης Νύχτας», χωρίς όμως να είναι η πρωταρχική αιτία, σύμφωνα με τον συγγραφέα.
Μόλις ο ζωγράφος έκοψε το αυτί του με το ξυράφι, το τύλιξε σε ένα κομμάτι χαρτί και πήγε στο αγαπημένο του πορνείο, όπου το έδωσε σε μια από τις νεαρές κοπέλες που εργαζόταν εκεί. Ανοίγοντάς το, όπως ήταν φυσικό, η γυναίκα έχασε τις αισθήσεις της, ενώ ειδοποιήθηκε η αστυνομία, η οποία συνέλαβε τον καλλιτέχνη.