Το έργο υλοποιείται από τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση (σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα) Colour Youth – Κοινότητα LGBTQ Νέων Αθήνας. Η Colour Youth είναι μέλος του Δικτύου Καταγραφής Περιστατικών Ρατσιστικής Βίας και του Εθνικού Συμβουλίου κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας. Το Penna μίλησε με το Θανάση Θεοφιλόπουλο, υπεύθυνο του προγράμματος «Πες το σ’εμάς» για τα περιστατικά βίας που καταγράφονται και το σημαντικό έργο της κοινότητας. Διαβάστε τη συνέντευξη που μας παραχώρησε.

-Πότε και με ποια αφορμή δημιουργήθηκε η κοινότητά σας; Ποιος είναι ο στόχος της;

Το πρόγραμμα «Πες το σ’ εμάς» άρχισε να υλοποιείται τον Απρίλιο του 2014. Ο λόγος της δημιουργίας ήταν η ανάγκη για μια συνολική υποστήριξη θυμάτων βίας και διακρίσεων λόγω ταυτότητας φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού ή και έκφρασης φύλου, καθώς μέχρι τότε δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο. Ταυτόχρονα, καθοριστικό ρόλο έπαιξε το φαινόμενο της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας που υπάρχει στην ελληνική κοινωνία εδώ και πολλά χρόνια. Έτσι, η κοινότητα του «Πες το σ’ εμάς» επιχείρησε να προσφέρει βοήθεια σε όσους βίωναν διακρίσεις και ρατσισμό για τις επιλογές τους.

Το «Πες το σ’ εμάς» αυτή τη στιγμή απαρτίζουν τέσσερις υπάλληλοι, οι οποίοι είναι: O υπεύθυνος προγράμματος, ο καταγραφέας των περιστατικών –ο οποίος θα κάνει και την πρώτη καταγραφή και διάγνωση των αναγκών- η εξειδικευμένη ψυχολόγος και ο εξειδικευμένος νομικός επιστήμονας.

-Κατά τη γνώμη σας, έχει αλλάξει ο τρόπος σκέψης του Έλληνα σχετικά με την ομοφυλοφιλία; Είμαστε πιο απελευθερωμένοι;

Πλέον συζητάμε ανοιχτά πράγματα για τα οποία πριν κάποιες δεκαετίες δεν γινόταν ούτε λόγος. Αυτό είναι ένα πρώτο βήμα, το οποίο οφείλουμε να παραδεχτούμε. Έστω και με περιορισμούς το σύμφωνο συμβίωσης επεκτάθηκε στα ομόφυλα ζευγάρια, ενώ αυτή την ώρα περιμένουμε τη ρύθμιση για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας. Άτομα που βρίσκονται σε υψηλά ιστάμενες θέσεις εκδηλώνουν ελεύθερα το σεξουαλικό τους προσανατολισμό. Θεωρώ πως σήμερα υπάρχει μεγαλύτερος χώρος ώστε να συζητηθούν όλα αυτά, κάτι το οποίο δεν σημαίνει πως το περιβάλλον για τη ΛΟΑΤ κοινότητα είναι απόλυτα ασφαλές. Υπάρχουν πολλά που πρέπει ακόμα να γίνουν. Τα φεστιβάλ υπερηφάνιας που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο είναι στην ουσία μια προσπάθεια αυτών των ανθρώπων ώστε να κερδίσουν λίγο χώρο στο δημόσιο χώρο, μια προσπάθεια να δείξουν πως είναι κι αυτοί φυσιολογικοί άνθρωποι κι έχουν δικαιώματα.

-Τι προβλήματα αντιμετωπίζει στην καθημερινότητά του ένα άτομο που ανήκει στην LGBTQ κοινότητα;

Θα σας το πω με μια πρόταση. Αυτό που είναι δεδομένο και αυτονόητο στην καθημερινή ζωή για έναν ετερόφυλο άνθρωπο, δεν είναι για έναν ομοφυλόφιλο ή τρανς. Ένας ομοφυλόφιλος στην καθημερινότητά του μπορεί να υποστεί πολλαπλές μορφές βίας. Για παράδειγμα αν ένας τρανς επισκεφτεί μια δημόσια υπηρεσία, πιθανότατα θα υποστεί ρατσισμό ή δεν θα εξυπηρετηθεί, αν η εξωτερική του εμφάνιση δεν συνάδει με τα στοιχεία της ταυτότητας. Τα μέλη της ΛΟΑΤ κοινότητας επίσης πέφτουν συχνά θύματα λεκτικής κυρίως βίας, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει ύβρεις, ειρωνείες, χλευασμούς κτλ.

Να σημειωθεί ότι και το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας συχνά συνδέεται με αυτό της ομοφοβικής. Με άλλα λόγια, το κίνητρο άσκησης βίας κατά ενός ανθρώπου μέσα στην οικογένεια μπορεί να είναι ο «ανεπιθύμητος» σεξουαλικός προσανατολισμός και η ταυτότητα φύλου.

- Πώς αντιμετωπίζετε τα περιστατικά bullying και ποια είναι η πιο κοινή μορφή εκφοβισμού που υπάρχει; 

Το πρόγραμμά μας παρέχει εξειδικευμένη ψυχολογική υποστήριξη στα θύματα ώστε να μπορούν να διαχειριστούν τα συναισθήματα τους από όλο αυτό που έχουν υποστεί, ενώ παράλληλα –εφόσον μας ζητηθεί- παρέχουμε και νομική υποστήριξη. Πολύ συχνό φαινόμενο είναι το διαδικτυακό bullying που μπορεί να περιλαμβάνει παρενόχληση, υβριστικά σχόλια κτλ αλλά και αυτό που λαμβάνει χώρα στο σχολείο.

-Υπάρχει κάποιο περιστατικό που σας εντυπώθηκε στη μνήμη;

Θα σας πω το εξής. Eνώ τα περισσότερα περιστατικά σχετίζονται με κάποια μορφή λεκτικής βίας σε κάποιο δημόσιο χώρο, δυστυχώς υπάρχουν περιπτώσεις πρόκλησης βαρέων σωματικών βλαβών, χρήσης όπλου, ενώ έχουν καταγραφεί και περιπτώσεις «διορθωτικού» βιασμού, με τη δικαιολογία της προσπάθειας διόρθωσης του σεξουαλικού προσανατολισμού του θύματος μέσω του βιασμού.

-Πού μπορεί να σας βρει όποιος ενδιαφέρεται;

Όποιος ενδιαφέρεται να επικοινωνήσει μαζί μας μπορεί να το κάνει με πολλούς τρόπους. Αρχικά δίνεται η δυνατότητα μέσω της ιστοσελίδας του Colour Youth όπου υπάρχει ειδική ηλεκτρονική φόρμα επικοινωνίας με το «Πες το σ’ εμάς», ενώ διατηρούμε και σελίδα στο facebook, όπου ο καθένας μπορεί να μας στείλει μήνυμα. Υπάρχουν τέλος, και δύο κινητά τηλέφωνα τα οποία μπορεί κανείς να βρει στην ιστοσελίδα μας.

-Τι μήνυμα θα στέλνατε σε ένα άτομο της ΛΟΑΤ κοινότητας που διστάζει να σας προσεγγίσει αλλά αντιμετωπίζει προβλήματα;

Θα τον συμβούλευα να σκέφτεται πως τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει κάποια βήματα για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ακριβώς επειδή κάποιοι ΛΟΑΤ άνθρωποι μίλησαν. Είναι αυτό που λέμε και στο σλόγκαν μας «Κάνε την εμπειρία σου να μετρήσει ενάντια στην ομοφοβία και την τρανσφοβία». Η σιωπή βολεύει τους δράστες και συντηρεί το φαινόμενο. Αυτό θα πρέπει να θυμούνται όλοι. Εμείς προσφέρουμε στον άνθρωπο τη δυνατότητα να περιγράψει το περιστατικό που έχει βιώσει τελείως ανώνυμα κι εμπιστευτικά, να λάβει εξειδικευμένη υποστήριξη και να συμβάλλει στην καταπολέμηση του φαινομένου. Αυτός οφείλει να δράσει.

Κυριακή Αξιώτη