Πολλές φορές αναρωτήθηκα στο μακρύ παρελθόν γιατί ενώ οι Χριστουγεννιάτικες και Πρωτοχρονιάτικες γιορτές εμφανίζουν - πέρα από την σχεδόν ψυχαναγκαστική απαίτηση για χαρά, ευδαιμονία και ξεφάντωμα ανεξάρτητα του πως είμαστε ατομικά και κοινωνικά – πολύ συχνά μια μελαγχολία, μια ανεπάρκεια συμμετοχής στην «ευτυχία» των ημερών, ένα κλείσιμο, έναν ακαταμάχητο φόβο απέναντι στα «όσα πρέπει να είναι καλά», μια βουβή ανασφάλεια συνοδευόμενη με ενοχή ίσως και πανικό στην καρδιά πολλών από μας. Επίσης αναρωτιόμουν πως, περίπου τ’ αντίθετο συμβαίνει στις γιορτές του Πάσχα. Πλέον είναι αλήθεια μεγάλωσα, ίσως έχω πάψει να αναρωτιέμαι για την διαφορά ανάμεσα στις δύο γιορτές, Χριστούγεννα και Πάσχα. Η παραβολή του Πάσχα : Σταύρωση-Θάνατος-Ανάσταση φαίνεται να είναι πιο συμβατή με την ζωή μας.
Το συναίσθημα που αποφέρει η «σταύρωση και η ανάσταση» είναι ένα βίωμα που το έχουμε άλλωστε ζήσει εμείς και άλλοι γύρω μας, αρκετές ή λίγες φορές στην καθημερινότητά μας. Σφραγίζει την έννοια του πανανθρώπινου.
Χαρμολύπη τώρα, είναι το συναίσθημα όπου συνυπάρχει η χαρά και η λύπη μαζί. Εδώ υπάρχει ένα κλειδί. Μας συμβαίνει κάποιες φορές η ομορφιά να μας μελαγχολεί γιατί προσκρούει με την γκρι πραγματικότητα που ζούμε. Στην περίπτωση των Χριστουγέννων «απαιτείται» από όλη την περιβάλλουσα ατμόσφαιρα η συμμετοχή μας σ’ αυτή την χαρά που όμως αυτό το χρονικό διάστημα δεν διαθέτουμε και μάλιστα πιθανόν για πολύ ρεαλιστικούς λόγους. Και να ‘μαστε, φοράμε την μάσκα της χαράς, κρύβουμε τη λύπη μας θυμωμένα και ενοχικά και παίρνουμε μέρος στο παιχνίδι της ευτυχίας, καμουφλάροντας την αλήθεια μας.
Εδώ ένα άλλο κλειδί παρουσιάζεται. Κρύβοντας τα αληθινά συναισθήματά μας περιορίζεται η επαφή μας με τους συνανθρώπους μας κοντινούς ή μακρύτερους που κι αυτοί από την πλευρά τους παίζουν συνειδητά ή ασυνείδητα το ίδιο παιχνίδι. Τα βουβά συναισθήματα όμως, μας παγώνουν και μας σκοτώνουν.
Άραγε μοιράζοντας με τους συνοδοιπόρους μας χωρίς μάσκες τα πιο γκρίζα συναισθήματά μας δεν ερχόμαστε πιο κοντά; Και αυτή η αυθεντική προσέγγιση δεν μας ανακουφίζει; Δεν μας κάνει πιο ζεστούς ανθρώπους και αυτή η γνήσια εγγύτητα δεν μας φέρνει ζεστή χαρά ανακούφισης, ίσως και το βίωμα της αγάπης που πάνω από όλα είναι η ενεργητική αποδοχή της κατανόησης, της δυναμικής του συμπάσχειν στο εξαιρετικά γοητευτικό ταξίδι της ζωής; Ο Σοπενχάουερ αναφέρει πως οι σκαντζόχοιροι στην παγωνιά πλησιάζονται και βέβαια τα αγκάθια του άλλου τους πληγώνουν και απομακρύνονται, ξανακρυώνουν και ξαναπλησιάζονται… Τελικά αυτό το μαζί και χώρια και η πέρα -δώθε διαδρομή τους κατανικά μεν την παγωνιά και τον θάνατο, με κόστος όμως τις πληγές. Μήπως το κόστος κάθε προσέγγισης είναι η αποδοχή του πόνου;
Με όλα αυτά που μοιράζομαι μαζί σας δεν σημαίνει πως σε γιορτές όπως και αυτή των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς πρέπει να γινόμαστε εσωστρεφείς, να αντιστεκόμαστε ή να υποτιμάμε γνήσιες εκδηλώσεις χαράς, τρυφερότητας, ελπίδας και αγάπης γιατί τότε γινόμαστε μια γκροτέσκα φιγούρα μιζερολάγνου ατόμου. Και για να μην ξεχνάμε το παιδί μέσα μας, σας χαρίζω από τις «φλυαρίες ανάμεσα στον ουρανό και την γή» το ποίημα του Τζιάννι Ροντάρι.
ΕΥΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ.
Θέλω Γενάρη με ήλιο τ’ Απρίλη
Δροσιά τον Ιούλη και μέρα το δείλι
Μια θάλασσα θέλω χωρίς καταιγίδα
Δε θέλω το φόβο, μονάχα ελπίδα.
Θέλω ψωμάκι ζεστό, μυρωδάτο
Τ’ αγκάθι να βγάλει σταφύλι μοσχάτο.
Ο σκύλος να έχει αγκαλιά το γατί
Γάλα και λάδι να βγάζ’ η πηγή.
Αυτά που ζητάω αν είναι πολλά
Δώσε μου τότε μονάχα χαρά
Σας χαρίζω επίσης ένα παλιό αλλά αποτελεσματικό σύνθημα «η ζωή είναι πολύ μικρή για να είναι θλιβερή, αλλά και πολύ μεγάλη για να ‘ναι καρναβάλι»
Όλες οι παραπάνω σκέψεις αφορούν τους μεγάλους βέβαια και όχι τα παιδιά.
Σας εύχομαι ΓΕΡΗ, ΤΡΥΦΕΡΗ και ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ
Ας είμαστε γεροί, τρυφεροί και δημιουργικοί τεχνίτες της ζωής
Στο επανιδείν!
* Η Ελένη Ν. Γύρα, είναι
Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια
(Πρόεδρος της Εταιρείας Ψυχοκοινωνικής Αντιμετώπισης- Διονυσίου Αιγινήτου 7 Ιλίσια).