«Από αύριο 6ην Φεβρουαρίου καταργείται η σχολική ποδιά για τις μαθήτριες στα ελληνικά σχολεία». Στο άκουσμα της απόφασης πολλοί γονείς πανικοβλήθηκαν. «Πώς θα καταντήσει έτσι το σκολειό», έλεγαν από ‘δω κι από κει, την ώρα που οι μαθήτριες γεμάτες χαρά ξεφάντωναν, καθώς από τότε και στο εξής θα ήταν ελεύθερες να ντυθούν όπως ήθελαν με βάση τις δικές τους επιλογές. Περίεργη μέρα είχε ξημερώσει, ένα κρυφό χαμόγελο ήταν έτοιμο να σκάσει και να σκορπιστεί παντού. Θυμάμαι το πρώτο βράδυ δεν κοιμήθηκα σχεδόν καθόλου. Εκεί που ένιωθα τον ύπνο να με παίρνει, άνοιγα τα μάτια μου και έτρεχα στην ντουλάπα, για να ξεψαχνίσω τα ρούχα μου. Να αποφασίσω τι θα φορέσω, πώς θα ντυθώ. Κοίταζα και ξανακοίταζα μα δεν μπορούσα να καταλήξω. Η ώρα περνούσε και το άγχος με κυρίευε όλο και περισσότερο.

Τι να επέλεγα για την πρώτη μέρα στο σχολείο; Έπειτα από πολλή σκέψη εντόπισα κάτι ασφαλές. Ένα άσπρο πουκάμισο και μια μπλε φούστα λίγο κάτω από το γόνατο, αθλητικά παπούτσια πάντα με άσπρα σοσόνια. Ξεμπέρδεψα τα μαλλιά μου και κρυφοκοίταξα για λίγο από τις γρίλιες του παραθύρου. Το σχολείο ήταν απέναντι από το σπίτι μου και έτσι είχα την ευκαιρία να τα δω όλα. Να παρατηρήσω το κάθε τι, να μελετήσω τις φορεσιές, τα πρόσωπα, να αφουγκραστώ τα συναισθήματα. Περίμενα να περάσει η ώρα και σκεφτόμουν τα κατσουφιασμένα πρόσωπα των καθηγητών και του λυκειάρχη μας που χτυπούσε το κουδούνι πριν την προσευχή. Εκείνη την ημέρα δεν μπορούσε να μας πει τίποτα. Ποια θα κατσάδιαζε γιατί δεν φορούσε καθαρή ποδιά;

Για χρόνια ολόκληρα η σχολική μπλε ποδιά ήταν το σήμα κατατεθέν του μαθητικού πληθυσμού και αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητας των κοριτσιών. Καθημερινή εικόνα ήταν επίσης και το πλήθος των μαθητριών που επισκέπτονταν με τους γονείς τους στο ΜΙΝΙΟΝ προκειμένου να προμηθευτούν την απαραίτητη ποδιά που θα συνόδευε τη σχολική τους πορεία. Σχεδόν δέκα χρόνια πριν την κατάργησή του, το συγκεκριμένο ένδυμα έφτασε να κοστίζει μέχρι και 4.000 δραχμές όταν ήταν μάρκας, ενώ υπήρχαν και άλλες ακριβότερες.

 

Η σχολική ποδιά έπαψε να είναι υποχρεωτική το 1982

«Η μπλε μας ενδυμασία ήταν συνήθως πλεκτή και οπωσδήποτε καθαρή και σιδερωμένη. Στην ποδιά υπήρχε ένας μπλε γιακάς, αλλά από πάνω βάζαμε έναν άσπρο. Πού και πού τους πλέναμε. Οι γιαγιάδες μας πολλές φορές έπλεκαν πάνω του μια δαντέλα για να τον κάνουν ακόμα πιο όμορφο, ενώ για να τον στερεώνουν έραβαν κουμπιά και άλλες χάντρες. Κατά τα πρώτα χρόνια ήμασταν αναγκασμένες να την φοράμε και όταν βγαίναμε έξω τις Κυριακές. Απαγορευόταν οι μαθήτριες να βγαίνουν έξω με άλλη αμφίεση. Μόνο το καλοκαίρι μπορούσαμε να σηκώνουμε τα μανίκια και να μένουμε με τα πέδιλα. Όλες οι ποδιές είχαν ζώνη, ενώ πολλές φορές όταν σχολούσαμε τις τραβούσαμε πάνω για να γίνουν μίνι και να γελάσουμε!

Αν κάποια κοπέλα ερχόταν στο σχολείο χωρίς την απαραίτητη ενδυμασία έπαιρνε αποβολή. Άλλα κορίτσια, λόγω οικονομικών προβλημάτων, δεν είχαν αγοράσει δεύτερο γιακά και πολλές φορές έπλεναν τον έναν και μοναδικό από το βράδυ και τον στέγνωναν στη σόμπα για να είναι έτοιμος μέχρι την άλλη μέρα. Όταν οι καθηγητές μας έβλεπαν με ποδιά λίγο πιο κοντή από το συνηθισμένο, μας φώναζαν και τις τραβούσαν προς τα κάτω. Από κάτω το μόνο ένδυμα που επιτρεπόταν ήταν μια μπλούζα», περιγράφει μιλώντας στο Penna αναγνώστρια που υπήρξε μαθήτρια την εποχή της ποδιάς.

Η σχολική ποδιά έπαψε να είναι υποχρεωτική το 1982. Οι μαθητές αλλά και πολλοί γονείς δέχτηκαν με χαρά την κατάργηση υποστηρίζοντας πως η ποδιά περιόριζε την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας και καταπίεζε τους μαθητές που ασφυκτιούσαν μέσα στους γιακάδες. Ωστόσο, σήμερα πολλοί είναι αυτοί που αναπολούν με νοσταλγία τις «αθώες» εκείνες εποχές που δεν αγωνιούσαν καθημερινά για την εντύπωση που θα προκαλέσει η εμφάνισή τους στους συμμαθητές τους.