Η Έλλα-Λουίζ από το Βέλγιο, ήταν μόλις έξι μηνών, όταν διαγνώστηκε με μια ανίατη γενετική ασθένεια. Πέθανε τέσσερις μήνες μετά. «Τις τελευταίες τέσσερις-πέντε μέρες της Ελλα-Λουίζ, δεν υπήρχε ποιότητα, δεν υπήρχε αξιοπρέπεια. Είτε για εκείνη, είτε για τη ζωή της. Το μόνο που συνέβαινε ήταν να αδυνατίζει όλο και περισσότερο, γιατί κατανάλωνε τα δικά της αποθέματα. Είχε χάσει πολλά κιλά και ο πόνος της, φαινόταν ότι ήταν αφόρητος. Ήμουν πολύ θυμωμένη. Το παιδί μου βασανίστηκε για μήνες. Αν υπήρχε η δυνατότητα για υποβοηθούμενο θάνατο, θα είχε γλιτώσει το βουβό μαρτύριο», είχε εξηγήσει η μητέρα του άρρωστου παιδιού. 

Χαρακτηριστική είναι και η ιστορία δύο εφήβων δίδυμων που υπεβλήθησαν σε ευθανασία το 2013. Έπασχαν ήδη από κώφωση και είχαν αρχίσει να χάνουν την όρασή τους. Ωστόσο δεν επρόκειτο για άρρωστα στο τελικό στάδιο. «Έπασχαν από κώφωση και παράλληλα τυφλώνονταν. Έφταναν στο όρια τους. Είπαν “δεν θέλουμε να συνεχίσουμε να ζούμε εξαρτώμενοι από άλλους και να είμαστε βάρος”. Κι αυτό θα γινόταν, μόλις έχαναν εντελώς την όρασή τους. Ήταν πολύ θρήσκοι και στη διαδικασία του θανάτου τους συνόδευε κι ένας ιερέας που τους έδωσε την τελευταία μετάληψη», σημείωσε ο ογκολόγος Βιμ Ντίστελμανς, ο οποίος διαχειρίστηκε την περίπτωση.

 

Πού επιτρέπεται και πού θεωρείται έγκλημα η υποβοηθούμενη αυτοκτονία;

Στη χώρα μας η ευθανασία απαγορεύεται με βάση το νόμο, αν και υπάρχουν πολλοί που υποστηρίζουν πως οι ασθενείς με βαριά νοσήματα θα έπρεπε να είχαν την επιλογή να αποφασίσουν για τη ζωή τους. Στην Ολλανδία νομιμοποιήθηκε το 2002 υπό ορισμένα κριτήρια. Ο ασθενής θα πρέπει να πάσχει από ανίατη αρρώστια, να είναι ενήλικος, να βιώνει φριχτούς πόνους και να έχει πλήρη γνώση της κατάστασής του και της επιθυμίας του να πεθάνει. Ο γιατρός που θα αναλάβει να κάνει ευθανασία είναι ο άμεσα υπεύθυνος για τη σωστή έκβαση της διαδικασίας. Στη χώρα μπορούν να καταφύγουν άτομα από όλο τον κόσμο, που θέλουν να πεθάνουν «με αξιοπρέπεια» και που στον τόπο τους η νομοθεσία δεν επιτρέπει την ευθανασία.

Το παράδειγμα της Ολλανδίας ακολούθησε και το Βέλγιο. Στη νομοθεσία της χώρας αναφέρονται ρητώς οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται, ώστε η διαδικασία να είναι νόμιμη. Χρειάζεται ο ασθενής να δηλώσει γραπτώς την επιθυμία του, να πάσχει από ανίατη ασθένεια, η κατάστασή του να είναι μη αναστρέψιμη και το αίτημα να εξεταστεί από επιτροπή. Η νομοθεσία καλύπτει μόνο όσους είναι Βέλγοι, οπότε η διαδικασία δεν μπορεί να γίνει για πολίτες άλλων χωρών.

Στη Βρετανία, σύμφωνα με το νόμο του 1961, όταν κάποιος βοηθά κάποιον να αυτοκτονήσει, διαπράττει αυτόματα ποινικό αδίκημα και αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης που φτάνει τα 14 χρόνια κάθειρξη. Κι αυτό γιατί η ευθανασία θεωρείται «υποβοηθούμενη αυτοκτονία». Το ζήτημα έχει επανέλθει στο προσκήνιο έπειτα από περιπτώσεις Βρετανών πολιτών με ανίατες ασθένειες, που επέλεξαν να ταξιδέψουν εκτός συνόρων, σε χώρες όπου η ευθανασία δεν είναι παράνομη, για να τερματίσουν τη ζωή τους.

«Βαθύ» ύπνο αντί για ευθανασία επιλέγουν οι Γάλλοι. Το γαλλικό κοινοβούλιο πρόσφατα ενέκρινε τμήμα ενός ανθρωπιστικού νομοσχεδίου το οποίο αφορά ασθενείς που βρίσκονται στο τελικό στάδιο νόσου και στους οποίους θα επιτρέπεται η χρήση «βαθιάς καταστολής». Το νομοσχέδιο θα προορίζεται για άτομα με «σοβαρή και ανίατη ασθένεια».

Στην Ελβετία δεν υπάρχουν κανόνες που να ρυθμίζουν υπό ποιες προϋποθέσεις κάποιος μπορεί να δεχτεί την υποβοηθούμενη αυτοκτονία, παρόλο που οι ιατρικοί επαγγελματικοί κώδικες το επιτρέπουν σε ορισμένες περιπτώσεις.  Από το 2008 μέχρι το 2012, πήγαν στην Ελβετία 611 «τουρίστες της αυτοκτονίας», όπως ονομάζονται, για να βάλουν τέλος στο μαρτύριό  τους, προερχόμενοι από 31 χώρες, οι περισσότεροι από την Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Στις ΗΠΑ, ενώ σε Ομοσπονδιακό επίπεδο η υποβοηθούμενη αυτοκτονία απαγορεύεται, δεν είναι παράνομη στις Πολιτείες του Όρεγκον, της Ουάσιγκτον, της Μοντάνα και του Βερμόντ. Με τον νόμο Oregon Death with Dignity Act, που ξεκίνησε να εφαρμόζεται πριν από περίπου 15 χρόνια, θεσμοθετήθηκε ουσιαστικά ο «θάνατος με αξιοπρέπεια». Και σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις, καθώς και περισσότερες από μία αιτήσεις του ασθενή ότι πράγματι επιθυμεί να πεθάνει.

Στην Ιαπωνία μπορεί επίσης κάποιος να επιλέξει το δρόμο που δεν έχει γυρισμό. Θα πρέπει όμως να αποδεικνύεται ότι ο ασθενής πονάει και υποφέρει αβάσταχτα και ότι η κατάστασή του είναι μη αναστρέψιμη. Ο νόμος αναφέρει ρητά ότι η ευθανασία πρέπει να γίνεται μόνο από γιατρό και με «ηθικά σωστό τρόπο».