Οι ερευνητές του Τμήματος Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου στο Μιλάνο, με επικεφαλής τον Αρμάντο Ντ' Αγκοστίνο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο "Journal of Affective Disorders" (Περιοδικό Συναισθηματικών Διαταραχών), αξιολόγησαν (μετα-ανάλυση) όλες τις έως τώρα μελέτες πάνω στο ζήτημα. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 30% έως 60% (ανάλογα με την μελέτη) των ανθρώπων που έχουν χηρεύσει ή βιώνουν πένθος, έχουν παραισθητικές εμπειρίες, όπως να βλέπουν τον αγαπημένο τους να κάθεται στην καρέκλα που αγαπούσε ή να τον ακούνε να τους καλεί με το όνομά τους.

«Τα στοιχεία δείχνουν ότι είναι εντυπωσιακά υψηλή η συχνότητα τέτοιων παραισθητικών εμπειριών έπειτα από πένθος», αναφέρουν οι Ιταλοί επιστήμονες. Όπως επισημαίνουν ωστόσο, πολλοί άνθρωποι δεν μιλούν ποτέ ανοιχτά γι' αυτές τις ασυνήθιστες εμπειρίες τους, εν μέρει από τον φόβο τους ότι θα παρεξηγηθούν.

 

Τα στοιχεία δείχνουν ότι είναι εντυπωσιακά υψηλή η συχνότητα τέτοιων παραισθητικών εμπειριών έπειτα από πένθος

Οι ερευνητές παράλληλα επισημαίνουν ότι το ζήτημα δεν έχει μελετηθεί επαρκώς από επιστημονική πλευρά (οι έως τώρα μελέτες είναι λίγες και σε μικρό δείγμα), κάτι που πρέπει πλέον να γίνει πιο συστηματικά. Σε ένα βαθμό, οι παραισθήσεις αυτές μοιάζουν με εκείνες που έχουν όσοι υποφέρουν από διαταραχή μετατραυματικού στρες. Μερικές φορές οι παραισθήσεις, πέρα από όραση και ακοή, αφορούν την αφή, την όσφρηση, αλλά και μια αόρατη «παρουσία» πέρα από τις πέντε αισθήσεις.

Οι Ιταλοί υπογραμμίζουν τέλος ότι, προς το παρόν, παραμένει αβέβαιο κατά πόσο αυτές οι εμπειρίες θα πρέπει να θεωρηθούν παθολογικές και πού θα πρέπει να χαραχθεί το όριο ανάμεσα στη φυσιολογική και στην παθολογική εμπειρία του πένθους.

Όσον αφορά την εμπειρία του θανάτου αυτή καθ' αυτή, ο γιατρός Σαμ Πάρνια (Σαμ Πάρνια) διευθυντής έρευνας της μονάδας ανάνηψης του πανεπιστημίου Stony Brook της Νέας Υόρκης, εξηγεί πως η διανοητική εμπειρία του θανάτου είναι πολύ ευρύτερη από ότι πίστευαν μέχρι πρότινος και αναφέρει διάφορα στάδια που φαίνεται πως βίωσαν οι ασθενείς του.

Πρόκειται για τα εξής:

• Φόβο
• Οράματα με ζώα ή φυτά
• Μαρτυρίες για την αντίληψη έντονου φωτός
• Βία και αίσθηση καταδίωξης
• Deja vu-
• Ορισμένοι βλέπουν μέλη της οικογένειάς τους

Όπως εξηγεί ο Πάρνια οι εμπειρίες αυτές μπορεί να προκαλέσουν ευφορία ή τρόμο σε ορισμένους που τις βιώνουν.

Υπάρχουν περιστατικά που ασθενείς, οι οποίοι επανήλθαν, περιέγραψαν πως έπρεπε να καταφέρουν να περάσουν κάποια δοκιμασία, όπως για παράδειγμα να καούν σε κάποιου είδους τελετή. Κάποιοι άλλοι είδαν ότι παρασύρονταν σε βαθιά νερά.

Αντίστοιχα υπάρχουν και περιπτώσεις, ένα 22% ανθρώπων που περιγράφουν αισθήματα μακαριότητας, γαλήνης και ευτυχίας. Αυτοί οι άνθρωποι περιγράφουν ότι είδαν φυτά και όχι λουλούδια ή ζώα, ενώ άλλοι περιγράφουν ότι λούζονται από φως ή πως συναντούν και πάλι μέλη της οικογένειάς τους.

Είναι ξεκάθαρο πως υπάρχει κάποιου είδους εμπειρία τη στιγμή που κάποιος πεθαίνει ή είναι κλινικά νεκρός, λέει ο Πάρνια και επισημαίνει πως ο τρόπος που αντιλαμβάνονται τη συγκεκριμένη εμπειρία εξαρτάται από τις πεποιθήσεις που είχαν στη ζωή τους και το περιβάλλον που έχουν μεγαλώσει.

Το υποσυνείδητο, σύμφωνα με τα λεγόμενά του είναι πολύ ισχυρό, έτσι σε κάποιο παιδί ο πατέρας του έλεγε πως όταν πεθάνει θα δεις τον Ιησού, το πιο πιθανό είναι πως εάν πράγματι το παιδί βρεθεί κλινικά νεκρό και επανέλθει να πει στον πατέρα του πόσο δίκιο είχε αφού πράγματι είδε τον Ιησού.

Ο Πάρνια πιστεύει πως πολλοί περισσότεροι άνθρωποι έχουν παρεμφερείς εμπειρίες, όταν πλησιάζει η στιγμή του θανάτου τους, όμως τα φάρμακα και τα ηρεμιστικά που τους χορηγούν οι γιατροί, τους εμποδίζουν να τις θυμηθούν. Όμως ένα μεγάλο ποσοστό αυτών που θυμούνται υιοθετεί έναν που αισιόδοξο και αλτρουιστικό τρόπο ζωής.

Όπως και να έχει η ομάδα του Πάρνια ευελπιστεί ότι η δουλειά τους θα ρίξει φως στα μεγάλα και μέχρι στιγμής αναπάντητα ερωτήματα που αφορούν το θάνατο και θα ανοίξουν τη συζήτηση μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας προκειμένου να συμφωνηθεί πως το συγκεκριμένο θέμα χρήζει περαιτέρω έρευνας και μελέτης.