Τα γεγονότα

Περίπου 48 εταιρείες έχουν αλλάξει έδρα μεταφερόμενες σε χώρες με χαμηλό φορολογικό συντελεστή από το 1982, ενώ οι 17 από αυτές το έχουν πράξει τα τελευταία 3 χρόνια. Πέντε ακόμα σχεδιάζουν να το πραγματοποιήσουν μέσα στον επόμενο χρόνο. Μια σειρά φαρμακοβιομηχανίες, επιλέγουν αυτή τη λύση, με την φορολογικά φθηνή Ιρλανδία να αποτελεί ιδιαίτερα δημοφιλή εταιρικό προορισμό. Η κινητικότητα αυτή, συνεχίζεται παρά το νόμο του 2004, όταν οι νομοθέτες υποσχέθηκαν να τελειώσουν με αυτήν την πρακτική, παρά το «σφίξιμο» της νομοθεσίας από τη διοίκηση Ομπάμα για να περιορίσει τη φυγή, και παρά τις δύο δεκαετίες προσπαθειών της Κρατικής Υπηρεσίας Εσόδων που προσπαθεί και εκείνη με τη σειρά της, να χαλιναγωγήσει τη φυγή.

Στις μέρες μας, οι περισσότερες εταιρείες επιτυγχάνουν την «αναστροφή» αποκτώντας μια ξένη εταιρεία, που να ισοδυναμεί με το 25% του δικού της μεγέθους. Κάπως έτσι η Medtronic, η μεγάλη εταιρεία παραγωγής ιατρικών μηχανημάτων, που ιδρύθηκε σε ένα γκαράζ στη Μινεάπολη, μετατράπηκε σε… ιρλανδική, τα Burger King, από αλυσίδα fast food του Μαϊάμι έγιναν καναδικά και η Pfizer προσπάθησε να γίνει Βρετανική, εξαγοράζοντας την AstraZeneca, εξαγορά που τελικώς απορρίφθηκε.

Η αλλαγή έδρας δεν σημαίνει απαραίτητα, πραγματική φυγή. Οι εταιρείες είναι ελεύθερες να διατηρήσουν τις διοικήσεις τους, εντός των ΗΠΑ και οι περισσότερες από αυτές, το κάνουν.

(Ο παραπάνω πίνακας, δείχνει την εξέλιξη της τάσης αλλαγής έδρας των εταιρειών. Από την πρώτη αλλαγή της εταιρείας McDermott το 1982, μέχρι το limit up το 2012 και τις εταιρείες που αναμένουν έγκριση σήμερα)

Είναι εύκολο να διαπιστώσει κανείς γιατί οι πολυεθνικές εταιρείες προσπαθούν να ξεφύγουν από το αμερικανικό φορολογικό σύστημα. Ο αμερικανικός φόρες για το εταιρικό εισόδημα, φτάνει το 35% και είναι το υψηλότερο στον ανεπτυγμένο κόσμο. Οι ΗΠΑ είναι ακόμα μια από τις ελάχιστες χώρες που υποχρεώνει τις εταιρείες της να πληρώσουν φόρο για το κέρδος της εταιρείας παγκοσμίως, ακόμη και αν το κέρδος αυτό παράγεται από μια θυγατρική σε μια ξένη χώρα με χαμηλή φορολογία, όπως η Ιρλανδία.

Πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς, φορολογούν μονάχα τα εγχώρια κέρδη. Ένα παράδοξο αποτέλεσμα είναι ότι μια πραγματικά αμερικανική εταιρεία, μπορεί να καταλήγει να πληρώνει περισσότερους φόρους από μια άλλη που όμως ανήκει σε αλλοδαπή μητρική. Δημιουργώντας ή αγοράζοντας μια ξένη μητρική, μια εταιρεία διαφεύγει τη φορολόγησή της επί του παγκοσμίου κέρδους της.

Οι βιομηχανίες φαρμάκων και τεχνολογίας, βρίσκουν την συγκεκριμένη επιλογή ιδιαίτερα δελεαστική, καθώς τα κέρδη τους προέρχονται κυρίως από πνευματική ιδιοκτησία, κυρίως από την κατοχύρωση πατεντών. Μεταφέρετε τώρα αυτές τις πατέντες σε μια θυγατρική με μηδενική φορολογία στις Βερμούδες και voila! Το σύνολο των κερδών, που σε άλλη περίπτωση θα φορολογούνταν με 35%, δεν φορολογούνται πλέον πουθενά.

(Οι εταιρείες που έχουν επιλέξει την αλλαγή έδρας αλλά και οι χώρες υποδοχής τους από το 2005 και έπειτα)

Η διελκυστίνδα

Ούτε οι Δημοκράτες, ούτε όμως και οι Ρεπουμπλικάνοι θέλουν την «αναστροφή», όμως διαφωνούν στο τι να κάνουν γι αυτή. Οι Ρεπουμπλικάνοι, την χαρακτηρίζουν αναπόδραστη συνέπεια σε ένα φορολογικό σύστημα με πολλά προβλήματα και λένε πως η μόνη λύση είναι μια πλήρης αναμόρφωση του φορολογικού κώδικα, που θα περιλαμβάνει την ελάφρυνση του φορολογικού συντελεστή για τα κέρδη από το εξωτερικό.

Παρότι πολλοί από τους Δημοκρατικούς συμφωνούν σε γενικές γραμμές σε μια αναθεώρηση του φορολογικού συστήματος για τις εταιρείες -ο προϋπολογισμός του 2016 του Ομπάμα χαμηλώνει τους φόρους εγχώρια και ξένα κέρδη- τα δύο κόμματα διαφωνούν σε τόσα άλλα που είναι σχεδόν απίθανο ένα μεγάλο φορολογικό νομοσχέδιο να περάσει από το Κογκρέσο φέτος.

Στο μεσοδιάστημα, οι αυστηρότεροι πλέον κανόνες έχουν κάνει τις συμφωνίες λιγότερο ελκυστικές, όμως η διοίκηση Ομπάμα προειδοποιεί πως μόνο μια νομοθετική ρύθμιση, θα μπορούσε να τους σταματήσει εντελώς.

Μια πρόταση των Δημοκρατών του Κογκρέσου, θα μπορούσε να αποτρέψει την φυγή 19.5 δις δολαρίων από φορολόγηση την επόμενη δεκαετία. Όμως προτάσεις σαν αυτή είναι σχεδόν απίθανο να περάσουν από ένα διαιρεμένο Κογκρέσο. Το αδιέξοδο αυτό, σημαίνει ότι όλο και περισσότερα στελέχη εταιρειών, θα μπαίνουν στη λογική του «κάν’ το μόνος σου».