Εμπεδώθηκε από το ΄60 και μετά, με αφετηρία την Αθήνα της αντιπαροχής και της φορμάϊκας και με κορυφαία ευθύνη των άξεστων "ελίτ",  ένα οικοδομικό πρότυπο που απλώθηκε ραγδαία στην αλλοπρόσαλλη χώρα. Εδώ και πολλά χρόνια, έχει κανείς την εντύπωση πως όπου και να ταξιδέψει στην Ελλάδα, γυροφέρνει στη Λάρισα.

Οι συνθήκες απουσίας χωροταξικού σχεδιασμού, σε συνδυασμό με την στρεβλή ερμηνεία του κοινωνικού αγαθού της στέγασης, έκαναν την ανέγερση ενός σπιτιού- για «να΄ χουμε ένα κεραμίδι πάνω απ΄ το κεφάλι μας»- ισοδύναμο βάσανο με το να προικίζεις κόρη.

Καθένας με την κατάλληλη διευθέτηση έχτιζε και χτίζει όπου μπορεί. Γιατί, τη δημόσια γη που ανήκει σε όλους μας τη λυμαίνονται ακόμα και σήμερα ληστρικά κυκλώματα που έφτασαν σε στιγμές κορυφαίας εθνικής παρακμής να φοράνε το ένδυμα των «οικοδομικών συνεταιρισμών» (σ.σ: ακόμα και οι δημοσιογράφοι έπαιξαν σε τούτο το άθλιο παιχνίδι…) των οποίων «οι υποθέσεις», έβρισκαν πάντοτε πρόθυμους πολιτικούς διεκπεραιωτές ιδίως στις προεκλογικές περιόδους.

Οικοδομή και κατανάλωση, στηριγμένη σε δανεικά, σε συνδυασμό με τις κοινοτικές επιδοτήσεις που κατέστρεψαν τον πρωτογενή τομέα, αλλά και πανάκριβα δημόσια έργα αμφίβολης χρησιμότητας, φούσκωσαν από τις αρχές του ΄90 ένα παραγωγικό πρότυπο που στηρίχθηκε σε γυάλινα πόδια και τσακίστηκε με πάταγο στις μέρες μας.

Ο τόπος, δηλαδή το τοπίο, ασφαλώς, παράγει ήθος. «Ου συ με λοιδορείς, αλλά τόπος» (δε με διώχνεις εσύ αλλά ο τόπος) βάζει ο γερο- Αίσωπος να λέει ένας επίδοξος κατακτητής στον βασιληά των Ελλήνων, προτού εγκαταλείψει με ταπεινοσύνη και χωρίς να δώσει πόλεμο το πεδίο της μάχης. Αλλά, ποιο ήθος να παράξει σήμερα αυτή η ασυνάρτητη όπως την καταντήσαμε χώρα; Μέσα στον παροξυσμό μιας κανιβαλικής λύσσας, πέσαμε στο περιβάλλον με καταστροφική μανία, χωρίς να καταλάβουμε ότι η ισορροπία μας απειλείται. Σε τούτες τις συνθήκες άλλοι μισούνε το διπλανό κι άλλοι νοιώθουν οίκτο. Κι όλοι μαζί υφίστανται καρτερικά και άβουλα τις συνέπειες.

Τσουχτερά πρόστιμα σε καιρούς φτώχειας

Ακόμα και σήμερα- Παγκόσμια ημέρα Περιβάλλοντος γαρ…- που η χώρα χρωστάει σε όποιον μιλάει ξένες γλώσσες, καλείται να καταβάλλει υψηλά πρόστιμα γιατί δεν μπορεί να προστατέψει το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία: Από την περασμένη Τρίτη, 2/6/2015, η Ελλάδα καταβάλει εφάπαξ ποσό περίπου 11.000.000 €, καθώς και ανά εξάμηνο 14.520.000 €, ως πρόστιμο για τους 396 Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), που είτε είναι ενεργοί, είτε ανενεργοί αλλά δεν έχουν εξυγιανθεί.

Την ίδια στιγμή οι Δήμοι, χάρη στη μακαριότητα των τοπικών αρχόντων, επιβαρύνονται ανά εξάμηνο με ποσά 80-90.000 ευρώ για κάθε έναν από τους χώρους αυτούς που βρίσκονται στην περιοχή τους. Όμως, πέρα από αυτούς του 396 ΧΑΔΑ για τους οποίους έχει βγει η καταδικαστική απόφαση από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, υπάρχουν εδώ και χρόνια πολλοί επιπλέον, ενώ έχουν δημιουργηθεί κάποιοι νέοι ή χώροι που εμφανίζονται ως κλειστοί κι «αποκαταστημένοι» επαναλειτουργούν. Υπενθυμίζουμε ότι η χώρα ήταν η πρώτη που είχε παλιότερα καταβάλει πρόστιμο 5.100.000 €, επίσης, για σκουπιδότοπο, αυτόν στον Κουρουπητό. 

Όπως μας πληροφορούν από το κίνημα Οικολόγοι- Αλληλεγγύη, 16 χρόνια μετά τη σχετική ευρωπαϊκή Οδηγία,  κεντρική εξουσία και αυτοδιοίκηση δεν έχουν καταφέρει να κλείσουν, ως όφειλαν, και να εξυγιάνουν τους επικίνδυνους για την υγεία και το περιβάλλον σκουπιδότοπους, αποδεικνύοντας ότι δεν φτάσαμε στην χρεοκοπία έτσι ξαφνικά κι απρόσμενα.

Η διαχείριση των σκουπιδιών, επισημαίνουν τα στελέχη του κινήματος, είναι μια μικρογραφία της κατάστασης που οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία: απουσία ολοκληρωμένης στρατηγικής που εφαρμόζεται και δεν είναι απλώς στα χαρτιά, διαφθορά, άστοχες πολιτικές, σπατάλη πόρων, αγνόηση κοινωνικού και περιβαλλοντικού κόστους, μη τήρηση κανόνων και νομοθεσίας για ορθή διακυβέρνηση, μετάθεση ευθυνών στο μέλλον και στις επόμενες γενιές, μικρο-πολιτικές προσεγγίσεις. 

Ευρωπαϊκοί πόροι υπήρχαν και η χώρα διαθέτει επαρκές νομοθετικό πλαίσιο. Μόνο που δεν τηρείται…

Ο κατάλογος της ντροπής (μας)...

Οι περισσότεροι ΧΑΔΑ από αυτούς που περιλαμβάνονται στην καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου βρίσκονται στις εξής περιοχές:

Πελοπόννησος: Επιβαρύνεται με το μεγαλύτερο ποσοστό του προστίμου, δηλαδή με 4.160.000 €, αφού έχει καταφέρει να αποκαταστήσει μόνο 1 από τους 82 ΧΑΔΑ Υπάρχουν ακόμα σε λειτουργία 23 ΧΑΔΑ, και 58 «ανενεργοί» που δεν έχουν εξυγιανθεί.

Κεντρική Μακεδονία: Παρά το γεγονός ότι έχουν ενταχθεί σε ευρωπαϊκά προγράμματα, 49 ΧΑΔΑ δεν έχουν εξυγιανθεί ακόμα με κίνδυνο να χαθούν και οι πόροι, ενώ θα επιβάλλονται και πρόστιμα κάθε εξάμηνο.  

Αττική: Από τους 18 ΧΑΔΑ που περιλαμβάνονται στην απόφαση του ΔΕΚ, έχουν αποκατασταθεί 4, παραμένουν ενεργοί 3 ΧΑΔΑ ενώ στους 11 υπόλοιπους δεν έχουν γίνει έργα εξυγίανσης. Συνολικά στην περιφέρεια αντιστοιχεί πρόστιμο περίπου 680.000 €.

Δυτική Ελλάδα: Στην απόφαση του ΔΕΚ περιλαμβάνονται και ΧΑΔΑ από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, από τους οποίους 5 παραμένουν ενεργοί    και 5 ανενεργοί  στους οποίους όμως δεν έχουν γίνει έργα αποκατάστασης. Στην Ηλεία αντιστοιχεί πρόστιμο περίπου 550.000 €.

Ιόνια:  10 στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων  από τους οποίους 2 ενεργοί στο Δήμο Κέρκυρας και 1 στο Δήμο Παξών. Για τον Δήμο Κέρκυρας αντιστοιχεί πρόστιμο 870.000 € και για τον Δήμο Παξών 80.000 €

Αιγαίο: Αρκετοί ΧΑΔΑ παραμένουν ενεργοί στα νησιά Ν. Αιγαίου, με πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα τον σκουπιδότοπο της Καλύμνου κοντά στο λιμάνι και την πόλη (τα σκουπίδια καίγονται ακόμα σε καθημερινή βάση), της Άνδρου (από τον οποίο παρασύρθηκαν πάνω από 100.000 τόνοι στη θάλασσα), της Σαντορίνης στην Καλδέρα, και της Νάξου.