Την Πρωτοχρονιά του 2016 καταγράφηκε πρώτη φορά έπειτα από πολλές δεκαετίες μείωση του πληθυσμού της Ελλάδας, αφού τότε υπολογίστηκε σε 10.784.000 άτομα, μειωμένος από τα 10.858.000 του προηγούμενου έτους.

«Ξεκίνησε από τις αρχές της τρέχουσας δεκαετίας και οφείλεται στον συνδυασμό δύο ισοζυγίων (γεννήσεις - θάνατοι) και (είσοδοι - έξοδοι). Τα ισοζύγια αυτά έχουν σταθερά μετά το 2010 αρνητικό πρόσημο και ως εκ τούτου ο πληθυσμός μειώνεται», λέει στην εφημερίδαΚαθημερινή ο Βύρωνας Κοτζαμάνης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και επιστημονικά υπεύθυνος του Εργαστηρίου. Το χειρότερο είναι πως η τάση μείωσης, ειδικά όσον αφορά το φυσικό ισοζύγιο, θα συνεχιστεί και θα ενταθεί την επόμενη 20ετία.

«Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή είναι κάτι προδιαγεγραμμένο. Οι γυναίκες που θα τεκνοποιήσουν τα επόμενα χρόνια, μέχρι το 2034, έχουν ήδη γεννηθεί και ο αριθμός τους είναι συγκεκριμένος. Επίσης, η ένταση της γονιμότητας και η ηλικία τεκνοποίησης είναι λίγο πολύ δεδομένα, δεν αναμένονται μεγάλες αλλαγές τα επόμενα χρόνια. Επίσης, δεδομένος είναι και ο αριθμός των ηλικιωμένων», σημειώνει ο κ. Κοτζαμάνης.

«Η δημογραφία έχει αδράνεια, οι τάσεις δεν αλλάζουν εύκολα. Δυστυχώς, όποια μέτρα κι αν παρθούν δεν θα αποδώσουν γρήγορα και ελάχιστα θα επηρεάσουν τις τάσεις που καταγράφουμε», τονίζει.

Το φυσικό ισοζύγιο (γεννήσεις - θάνατοι) στην Ελλάδα την 20ετία 1995 - 2014 ήταν ισορροπημένο, δηλαδή σημειώθηκαν 2,1 εκατομμύρια γεννήσεις και 2,1 εκατομμύρια θάνατοι. Η αύξηση του πληθυσμού προήλθε από το θετικό μεταναστευτικό ισοζύγιο, δηλαδή από την είσοδο μεταναστών στη χώρα. Η εκτίμηση του Εργαστηρίου Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων για την 20ετία 2015 - 2034 είναι πως οι γεννήσεις θα κινηθούν μεταξύ 1,4 - 1,7 εκατομμυρίων και οι θάνατοι θα φτάσουν στα 2,5 - 2,7 εκατομμύρια. Αρα προκύπτει αρνητικό φυσικό ισοζύγιο από 842.000 έως 1.265.000 άτομα.

Οι εκτιμήσεις αυτές βασίζονται κατ’ αρχάς στον μειωμένο αριθμό γυναικών 20 - 44 ετών, που είναι η βασική αναπαραγωγική ηλικία. Το 2015 η κατηγορία αυτή μετρούσε 1.781.200 άτομα, όταν το 1995 υπήρχαν 1.894.400 γυναίκες 20 - 44 ετών και το 2010 1.962.100. Στον αντίποδα τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών έχουν πενταπλασιαστεί μεταξύ 1951 – 2015, ενώ η ποσοστιαία συμμετοχή τους έχει αυξηθεί από 6,8% σε 20,9%! Αξιοσημείωτη είναι και η αύξηση του μεριδίου των άνω των 85 ετών: από 0,4% το 1951, σε 2,8% το 2015. Ο αριθμός τους έχει δεκαπλασιαστεί στην περίοδο αυτή!

Την ίδια ώρα οι νέοι άνθρωποι στην Ελλάδα μειώνονται όλο και περισσότερο. Για παράδειγμα, το 1961 το 26,2% του πληθυσμού ήταν κάτω των 14 ετών. Το 2014, μόλις το 14,7% ήταν κάτω των 14 ετών.

Τα προηγούμενα χρόνια έπαιξε θετικό ρόλο στην πορεία του πληθυσμού η παρουσία των μεταναστών στην Ελλάδα. «Στη 12ετία 2004 - 2015, οι αλλοδαποί είχαν το 1,45% των θανάτων και το 16,66% των γεννήσεων. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα γεννήθηκαν 212.085 παιδιά αλλοδαπών και πέθαναν 19.141 αλλοδαποί», υπογραμμίζει ο κ. Κοτζαμάνης. Ενα θετικό μεταναστευτικό ισοζύγιο, με είσοδο μεταναστών στη χώρα αλλά και με επιστροφή Ελλήνων που μετανάστευσαν στο εξωτερικό, μπορεί να περιορίσει το εύρος του αρνητικού ισοζυγίου γεννήσεων - θανάτων.