Οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) έχουν διαφημιστεί από μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας και τα Ηνωμένα Έθνη ως ένας τρόπος για να τρενάρουν την παγκόσμια υπερθέρμανση, μέσω εργαλείων που βοηθούν στην παρακολούθηση της αποψίλωσης των δασών, στον εντοπισμό διαρροών ρύπανσης και στην παρακολούθηση ακραίων καιρικών φαινομένων.

Και πράγματι η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται ήδη για την πρόβλεψη της ξηρασίας στην Αφρική και για τη μέτρηση των αλλαγών στο λιώσιμο των παγόβουνων.

Η Google, η οποία έχει αναπτύξει το δικό της πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης με την ονομασία Bard (το οποίο πρόσφατα μετονομάστηκε σε Gemini) μέσα από το οποίο καταφέρνει να κάνει τα φανάρια κυκλοφορίας πιο αποδοτικά, πρωτοστατεί στην προώθηση της μείωσης των εκπομπών μέσω της υιοθέτησης της τεχνητής νοημοσύνης.

Πέρυσι δημοσίευσε έκθεση στην οποία καταγράφεται το συμπέρασμα ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να μειώσει τις παγκόσμιες εκπομπές κατά 10%, ποσοστό που ισοδυναμεί με το σύνολο της ρύπανσης από άνθρακα που εκπέμπει η Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το 2030. «Η τεχνητή νοημοσύνη έχει πραγματικά σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε τον Δεκέμβριο η Κέιτ Μπραντ, επικεφαλής υπεύθυνη βιωσιμότητας της Google, τονίζοντας ότι η τεχνολογία βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής για την επίτευξη σημαντικής προόδου στους περιβαλλοντικούς στόχους.

Ωστόσο, μια νέα έκθεση οικολογικών ομάδων, όπως αναφέρει ο Guardian, έθεσε υπό αμφισβήτηση το κατά πόσον η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης θα έχει θετικό αντίκτυπο στην κλιματική κρίση, προειδοποιώντας ότι η τεχνολογία θα ωθήσει την αυξανόμενη χρήση ενέργειας από τα κέντρα δεδομένων και τη διάδοση ψευδών στοιχείων σχετικά με την κλιματική επιστήμη.

«Ακούμε συνεχώς ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να σώσει τον πλανήτη, αλλά δεν θα πρέπει να πιστεύουμε αυτή τη διαφημιστική εκστρατεία», δήλωσε ο Michael Khoo, διευθυντής του προγράμματος παραπληροφόρησης για το κλίμα στο Friends of the Earth, το οποίο συμμετέχει στον συνασπισμό Climate Action against Disinformation (Δράση για το κλίμα κατά της παραπληροφόρησης) που δημοσίευσε την έκθεση.

«Δεν είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη μας απαλλάσσει από τη μηχανή εσωτερικής καύσης. Οι άνθρωποι θα εξοργιστούν όταν δουν πόση περισσότερη ενέργεια θα καταναλώνει η ΤΝ τα επόμενα χρόνια, καθώς και πώς θα κατακλύσει τη ζώνη με παραπληροφόρηση για την κλιματική αλλαγή».

Η εκρηκτική αύξηση των απαιτήσεων της ΤΝ σε ηλεκτρική ενέργεια σημαίνει ότι ο διπλασιασμός των κέντρων δεδομένων για να μπορέσουν να συμβαδίσουν με τη βιομηχανία θα προκαλέσει αύξηση 80% στις εκπομπές θερμότητας του πλανήτη, ακόμη και αν υπάρξουν μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κέντρων αυτών, αναφέρει η νέα έκθεση.

Στις ΗΠΑ, υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι παρατείνεται η διάρκεια ζωής των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα για να καλυφθούν οι αυξανόμενες ενεργειακές απαιτήσεις της Τεχνητής Νοημοσύνης. Σε μόλις τρία χρόνια από τώρα, οι διακομιστές Τεχνητής Νοημοσύνης θα μπορούσαν να καταναλώνουν τόση ενέργεια όση καταναλώνει η Σουηδία, σύμφωνα με ξεχωριστή έρευνα.

Μεγάλο μέρος αυτής της αυξημένης ενεργειακής ζήτησης προέρχεται από την πρόσθετη πολυπλοκότητα των λειτουργιών ΤΝ - η δημιουργία ερωτημάτων ΤΝ θα μπορούσε να απαιτεί έως και 10 φορές μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ από μια κανονική διαδικτυακή αναζήτηση. Η εκπαίδευση του ChatGPT, του συστήματος OpenAI, μπορεί να χρησιμοποιήσει τόση ενέργεια όσο 120 νοικοκυριά των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια ενός έτους, υποστηρίζει η έκθεση.

«Δεν υπάρχει βάση στην πεποίθηση ότι η παρουσία της ΤΝ θα μειώσει τη χρήση ενέργειας. Όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι θα αυξήσει μαζικά τη χρήση ενέργειας λόγω όλων των νέων κέντρων δεδομένων», δήλωσε ο Khoo. «Γνωρίζουμε ότι θα υπάρξουν μικρά κέρδη στην αποδοτικότητα των κέντρων δεδομένων, αλλά τα απλά μαθηματικά δείχνουν ότι οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα αυξηθούν».

Η τεχνητή νοημοσύνη θα παρεμποδίσει περαιτέρω τις προσπάθειες αναχαίτισης της κλιματικής αλλαγής, παρέχοντας έναν ευκολότερο τρόπο σε άτομα ή οργανισμούς να διαδίδουν ψευδείς ή παραπλανητικές δηλώσεις σχετικά με την κλιματική επιστήμη και τις επιπτώσεις της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας, προσθέτει η έκθεση των περιβαλλοντικών οργανώσεων.

Αυτό θα επιδεινώσει μια κατάσταση κατά την οποία οι μεγάλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Twitter/X, έχουν ήδη γίνει εστία άρνησης της κλιματικής επιστήμης, λένε οι επικριτές της ΤΝ.

Ο Jesse Dodge, ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Allen Institute for AI, δήλωσε ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα χρησιμοποιηθεί για την επιτάχυνση της παραπληροφόρησης για το κλίμα, μέσω μεθόδων όπως τα deepfake βίντεο και παραποιημένων εικόνων, καθώς κι ότι θα συμβάλλει στην αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσω της αυξημένης χρήσης ενέργειας.

«Από την άλλη πλευρά έχουμε έξι ομάδες που χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για να μετριάσουν τη βλάβη της κλιματικής αλλαγής. Η μία βγάζει καινούρια μοντέλα για το κλίμα, μια άλλη παρακολουθεί την παράνομη αλιεία και τα απειλούμενα είδη, υπάρχει επίσης η παρακολούθηση και η πρόβλεψη των πυρκαγιών. Πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα συνολικό καθαρό όφελος εκεί, ότι υπάρχει ένα αξιόλογο αντιστάθμισμα».

Ο Dodge δήλωσε συγκρατημένα αισιόδοξος κι ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα έχει σε μεγάλο βαθμό ευνοϊκό αντίκτυπο στην κλιματική κρίση, θα πρέπει όμως κι οι εταιρείες να είναι πλήρως διαφανείς και ανοικτές σχετικά με τη χρήση ενέργειας.