Η απώλεια των παρθένων τροπικών δασών επιβραδύνθηκε πέρυσι - αλλά ο κόσμος εξακολουθεί να απέχει πολύ από τον παγκόσμιο στόχο για τον τερματισμό της αποψίλωσης των δασών έως το 2030. Τα ευρήματα, από μια ανάλυση δορυφορικών δεδομένων που δόθηκε στη δημοσιότητα την περασμένη εβδομάδα, υπογραμμίζουν την ανάγκη να ενισχυθούν τα μέτρα για τη διατήρηση των τροπικών δασών με σκοπό την προστασία της βιοποικιλότητας και την επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής.

Το 2023, οι τροπικές περιοχές απώλεσαν 3,7 εκατομμύρια εκτάρια πρωτογενών δασών - εκτάσεις φυσικής, ώριμης δασικής κάλυψης που δεν έχουν πρόσφατα εκχερσωθεί και αναφυτευτεί - σύμφωνα με την ανάλυση.

«Ειδικά αυτά τα τροπικά πρωτογενή δάση αντιπροσωπεύουν μερικά από τα πιο σημαντικά οικοσυστήματα που πρέπει να προστατευθούν προκειμένου να αποφευχθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και η απώλεια βιοποικιλότητας», δήλωσε η Mikaela Weisse, διευθύντρια του Global Forest Watch στο World Resources Institute (WRI), ένα περιβαλλοντικό think tank στην Ουάσινγκτον, σε συνέντευξη Τύπου. Το WRI διεξήγαγε τη μελέτη σε συνεργασία με ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ στο Ρίβερντεϊλ.

Αναλύοντας δορυφορικά δεδομένα σχετικά με την κάλυψη των δέντρων, η Weisse και οι συνεργάτες της διαπίστωσαν ότι η απώλεια των πρωτογενών τροπικών δασών μειώθηκε κατά 9% πέρυσι, σε σύγκριση με το 2022.

Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στην αλλαγή πολιτικής ηγεσίας στη Βραζιλία, όπου σημειώθηκε μείωση της απώλειας πρωτογενών δασών κατά 36%, και στην Κολομβία, όπου σημειώθηκε μείωση κατά 49%, σύμφωνα με τη Weisse. Ωστόσο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πρόοδος αυτή εξουδετερώθηκε σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση της απώλειας των τροπικών πρωτογενών δασών σε χώρες όπως η Βολιβία, το Λάος, η Νικαράγουα και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η απώλεια της δενδρώδους κάλυψης λόγω φυσικών και ανθρώπινων αιτιών - τόσο στις φυτείες όσο και στα φυσικά δάση - αυξήθηκε κατά 24% από το 2022 έως το 2023. Αυτή η παγκόσμια αύξηση οφείλεται εξ ολοκλήρου στην πενταπλασιασμό της απώλειας δενδρώδους κάλυψης λόγω πυρκαγιάς στον Καναδά. Στον υπόλοιπο κόσμο, η απώλεια δενδρώδους κάλυψης μειώθηκε κατά 4%.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται σε τροχιά να απωλέσει τον στόχο να σταματήσει και να αντιστρέψει την απώλεια δασών λόγω ανθρώπινης δραστηριότητας, ή αλλιώς την αποψίλωση, μέχρι το 2030. Ο στόχος αυτός συμφωνήθηκε το 2021 από περισσότερες από 145 χώρες με εδάφη που φιλοξενούν το 90% των δασών του κόσμου.

«Για να είμαστε σε καλό δρόμο, χρειαζόμαστε τουλάχιστον 10% ετήσια μείωση της αποψίλωσης των δασών, αλλά η επιμονή του ρυθμού αποψίλωσης δείχνει ότι απέχουμε πολύ από αυτόν τον στόχο», λέει ο οικολόγος Dolors Armenteras από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Κολομβίας στην Μπογκοτά. Η επίτευξη του στόχου θα απαιτήσει ισχυρότερη πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση της αποψίλωσης, μαζί με μεγαλύτερη διεθνή συνεργασία και περισσότερα οικονομικά κίνητρα για τη διατήρηση των υφιστάμενων δασών, προσθέτει.

«Ο χρόνος μας τελειώνει και ίσως φτάνουμε στο σημείο καμπής μη αναστρέψιμων αλλαγών στο πεδίο των τροπικών δασών - που θα μας επηρεάσει όλους, σε τοπικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο», λέει ο Weisse.

*Με πληροφορίες από το Nature