Ο κ. Κατρούγκαλος δηλώνει ότι η μεγάλη καινοτομία του νόμου είναι η καθιέρωση αρχών ισονομίας για όλους. Προσθέτει μάλιστα ότι όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα κάτω από 1.000 ευρώ, θα πάρουν μεγαλύτερη σύνταξη με τη μεταρρύθμιση αυτή από ό,τι με το παλαιό σύστημα. Παράλληλα, ο υπουργός Εργασίας σημειώνει ότι καμία μείωση δεν θα έχουν και ως προς τις επικουρικές, όσοι συνταξιούχοι έχουν άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης 1.300 ευρώ και κάτω, που αποτελούν πάνω από το 90% του συνόλου. «Προφανώς, δεν είμαστε ικανοποιημένοι με το ύψος αυτών των συντάξεων», παραδέχεται ο κ. Κατρούγκαλος, εκφράζοντας, ωστόσο, την αισιοδοξία ότι η ρήτρα ανάπτυξης που έχει προβλεφθεί, θα επιτρέψει την άνοδο των συντάξεων μαζί με την άνοδο της οικονομίας.

Μεταξύ άλλων θεμάτων, ο υπουργός Εργασίας σχολιάζει ότι η χώρα δεν έχει ανάγκη από απολύσεις, αλλά από νέες θέσεις εργασίας, επισημαίνοντας ότι η απαίτηση του ΔΝΤ για ομαδικές απολύσεις είναι απολύτως ιδεοληπτική. Ερωτηθείς για τον μηχανισμό δημοσιονομικής διόρθωσης, ο κ. Κατρούγκαλος απάντησε ότι ο αυτόματος μηχανισμός προτάθηκε, «για να εξουδετερώσουμε το παράλογο αίτημα του ΔΝΤ για λήψη προκαταβολικών μέτρων από τώρα για το 2018». Όπως διευκρινίζει , θα τίθεται σε εφαρμογή, αν και μόνο η χώρα δεν πετύχει τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα που προβλέπονται στη συμφωνία του καλοκαιριού, πράγμα, που «δεν θα συμβεί, γιατί ήδη κινούμαστε πάνω από τους στόχους». Σε κάθε περίπτωση, σημείωσε, θα προστατευθούν, όπως είναι η πάγια δέσμευση της κυβέρνησης, μισθοί και συντάξεις.

Ολόκληρη η συνέντευξη:

Υπουργέ, μετά την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού, έχει γίνει πολύς λόγος για μείωση συντάξεων. Αυτός που θα συνταξιοδοτηθεί με το νέο ασφαλιστικό πώς θα υπολογίζεται η σύνταξή του; Δώστε μας συγκεκριμένα παραδείγματα.

Η μεγάλη καινοτομία του νόμου είναι η καθιέρωση αρχών ισονομίας για όλους: Μισθωτοί στον ιδιωτικό ή στον δημόσιο τομέα, αυτοαπασχολούμενοι, αγρότες, όλοι, από τον πρωτοασφαλιζόμενο με «μπλοκάκι» μέχρι τον πρόεδρο του Αρείου Πάγου θα πληρώνουν εισφορές ίσες με το 20% του πραγματικού τους εισοδήματος και θα λαμβάνουν σύνταξη με βάση τους εξής απλούς, ίδιους κανόνες για όλους:

• Εθνική σύνταξη, που αντιστοιχεί στο επίπεδο της φτώχειας, όπως υπολογίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι ως κατώτατη σύνταξη, αλλά ως βάση για το «χτίσιμο» της συνολικής.
• Ανταποδοτική σύνταξη, ανάλογη με τις εισφορές που κατέβαλε κανείς, η οποία προκύπτει από τον υπολογισμό ποσοστού αναπλήρωσης ανάλογου με τα χρόνια ασφάλισης επί το μέσο εργασιακό εισόδημα.

Τα τελικά ποσοστά αναπλήρωσης είναι τα μεγαλύτερα που δίνει δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης στην Ευρώπη, ιδίως για τα μικρά και τα μεσαία εισοδήματα. Σας δίδω έναν πίνακα με παραδείγματα υπολογισμού σύνταξης μισθωτού ασφαλισμένου που έχουμε καταθέσει και στη Βουλή και δείχνει ενδεικτικά το ύψος στο οποίο θα διαμορφώνονται οι συντάξεις.

Όλοι όσοι έχουν μηνιαίο εισόδημα κάτω από 1.000 ευρώ και αποτελούν, δυστυχώς, τη συντριπτική πλειονότητα της φτωχοποιημένης ελληνικής κοινωνίας, θα πάρουν μεγαλύτερη σύνταξη με τη μεταρρύθμιση από ό,τι με το παλαιό σύστημα. Προφανώς, δεν είμαστε ικανοποιημένοι με το ύψος αυτών των συντάξεων. Αυτές, όμως, μπορούμε να δώσουμε σήμερα, μοιράζοντας δίκαια μία πολύ μικρότερη συνταξιοδοτική πίτα, υπό το βάρος συντριπτικών ελλειμμάτων. Στο μέλλον, θα αυξηθούν, γιατί η ρήτρα ανάπτυξης που έχουμε προβλέψει, θα επιτρέψει την άνοδο των συντάξεων μαζί με την άνοδο της οικονομίας.

- Με το νέο ασφαλιστικό επηρεάζονται οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις;

Είχαμε εγγυηθεί απολύτως ότι δεν θα μειωθούν καθόλου οι κύριες συντάξεις και τηρήσαμε κατά γράμμα τη δέσμευσή μας. Μετά το 2018, στον βαθμό που θα αντιστοιχηθούν με τις νέες, μπορεί να υπάρξουν και αυξήσεις, ανάλογα με την ανάπτυξη της οικονομίας. Καμία μείωση δεν θα έχουν και ως προς τις επικουρικές, όσοι συνταξιούχοι έχουν άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης 1.300 ευρώ και κάτω, που αποτελούν πάνω από το 90% του συνόλου.

Η αλήθεια είναι ότι θα μειωθούν ορισμένες παροχές, που δεν αποτελούν συντάξεις, γιατί χρηματοδοτούνταν από κοινωνικούς πόρους, που καταργήθηκαν ήδη από το 2014, πριν δηλαδή τη δική μας κυβερνητική θητεία. Τέτοια περίπτωση αποτελεί, για παράδειγμα, το μέρισμα του Μετοχικού Ταμείου των δημοσίων υπαλλήλων, στη χρηματοδότηση του οποίου συμμετείχε έσοδο ως ποσοστό επί των δημοσίων συμβάσεων. Ακόμη και στην περίπτωση, όμως, αυτή, εξασφαλίσαμε ότι κανείς δημόσιος υπάλληλος δεν θα πάρει μικρότερο μέρισμα από αυτό που αντιστοιχεί στις εισφορές που έχει καταβάλει, με έντοκο υπολογισμό, μεγαλύτερο από αυτόν που έδινε το Κοινό Κεφάλαιο της Τράπεζας της Ελλάδος.

Έχετε δηλώσει ότι απόλυτη προτεραιότητα για την ελληνική κυβέρνηση είναι η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Ποιος είναι ο ορίζοντας; Πότε θα «ανοίξει» η συζήτηση για τα εργασιακά και πόσο ουσιαστική μπορεί να αποδειχθεί η συμμετοχή της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) στη διαπραγμάτευση για την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων;

Η συζήτηση έχει ήδη ξεκινήσει με τη συγκρότηση επιτροπής ειδικών, που θα προτείνουν τον τρόπο με τον οποίο θα επιστρέψει η Ελλάδα στην Ευρώπη με την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Γιατί, όπως έχω πει πολλές φορές, η de facto κατάργησή τους ισοδυναμούσε με εισιτήριο εξόδου της χώρας από το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Έχουμε από την υπογραφή της συμφωνίας του Ιουλίου εξασφαλίσει τη συμμετοχή της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας ως τελικού συμβούλου, πριν την κατάρτιση του νέου νόμου.

Τι προβλέπει ο σχεδιασμός του υπουργείου Εργασίας για την αντιμετώπιση της ανασφάλιστης εργασίας;

Κινούμαστε σε πολλά επίπεδα. Αφενός ενισχύουμε τους ελεγκτικούς μηχανισμούς, ιδίως του ΣΕΠΕ, με νέες προσλήψεις και με τεχνογνωσία που μας μεταφέρει και ως προς το θέμα αυτό η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, στο πλαίσιο σχετικής σύμβασης αφετέρου προωθούμε νέες ιδέες, όπως ο αντικειμενικός υπολογισμός εισφορών σε μεγάλες επιχειρήσεις έντασης εργασίας.

Πάρτε για παράδειγμα ένα μεγάλο ξενοδοχείο. Ξέρουμε ότι ανάλογα με τον αριθμό των κλινών εξυπηρετείται από χ αριθμό καθαριστριών, ω αριθμό διοικητικού προσωπικού, κλπ. Θα υπολογίζουμε, βάσει του τεκμαιρόμενου αυτού αριθμού, τις ασφαλιστικές εισφορές, ώστε να ελέγξουμε τη διαδεδομένη πρακτική να εργάζονται μισθωτοί για 8 ή και για 10 ώρες και να πληρώνονται για 4 ώρες ή λιγότερο. Αυτές οι πρακτικές κακών εργοδοτών δεν ληστεύουν μόνο το μισθό των εργαζομένων, αλλά και τα ασφαλιστικά έσοδα. Εξυπακούεται ότι το τεκμήριο θα είναι μαχητό, θα μπορεί, για παράδειγμα, ο ξενοδόχος να αποδείξει ότι λειτούργησε με μειωμένες κρατήσεις, άρα και με μειωμένο προσωπικό και να αποδίδει, συνεπώς, λιγότερα ασφάλιστρα.

Σε πρόσφατη συνέντευξή σας, αναφέρατε ότι το ΔΝΤ ζητάει ομαδικές απολύσεις. Ποια είναι η θέση της κυβέρνησης σε αυτή την απαίτηση του ΔΝΤ;

Η απαίτηση του ΔΝΤ για ομαδικές απολύσεις είναι απολύτως ιδεοληπτική. Κάλεσα ήδη από το καλοκαίρι τους εκπροσώπους των εργοδοτικών οργανώσεων και ούτε ένας από αυτούς δεν μου δήλωσε ότι θεωρεί ότι οι ομαδικές απολύσεις θα λύσουν οποιοδήποτε πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας. Η χώρα δεν έχει ανάγκη από απολύσεις, αλλά από νέες θέσεις εργασίας.

Πώς θα λειτουργεί ο μηχανισμός δημοσιονομικής διόρθωσης, ο λεγόμενος και ως «κόφτης», που θα ενεργοποιείται σε περίπτωση που η χώρα μας δεν θα πετυχαίνει τους στόχους, τους οποίους θέτει; Σε περίπτωση αποκλίσεων έναντι των στόχων, υπάρχει το ενδεχόμενο οι περικοπές των δαπανών να αφορούν τους μισθούς και τις συντάξεις;

Ο αυτόματος μηχανισμός προτάθηκε, για να εξουδετερώσουμε το παράλογο αίτημα του ΔΝΤ για λήψη προκαταβολικών μέτρων από τώρα για το 2018. Θα τίθεται σε εφαρμογή, αν και μόνο η χώρα μας δεν πετύχει τους στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα που προβλέπονται στη συμφωνία του καλοκαιριού, πράγμα που δεν θα συμβεί, γιατί ήδη κινούμαστε πάνω από τους στόχους. Άρα, ουσιαστικά, ο μηχανισμός θα νομοθετηθεί μεν, αλλά δεν θα εφαρμοστεί, καθώς δεν θα χρειαστεί. Στην πραγματικότητα, άλλωστε, δεν αποτελεί νέα υποχρέωση, εφόσον στον πυρήνα της συμφωνίας με τους θεσμούς είναι η δέσμευση για την επίτευξη των παραπάνω δημοσιονομικών στόχων.

Ο αυτόματος μηχανισμός θα λειτουργεί, ως εξής: Αν δεν επιτευχθεί ο δημοσιονομικός στόχος, (ήτοι, για το 2016, το 0,5% του ΑΕΠ) θα εκδίδεται ένα Προεδρικό Διάταγμα, με το οποίο θα μειώνονται οι δαπάνες σε συγκεκριμένους κωδικούς, (με μέριμνα φυσικά για τα ευαίσθητα ζητήματα, όπως π.χ. κοινωνική πρόνοια, επιδόματα ανεργίας, κ.λπ.). Κάτι αντίστοιχο θα έπρεπε να συμβεί έτσι κι αλλιώς σε περίπτωση που ήμασταν εκτός στόχων και θέλαμε να παραμείνουμε εντός προγράμματος. Στην απίθανη περίπτωση μη έκδοσης αυτού του διατάγματος, τότε και μόνο τότε θα ενεργοποιείται ο μηχανισμός, ο οποίος θα αναπροσαρμόζει ισόποσα τους κωδικούς των προϋπολογισμών όλων των υπουργείων και πάλι με πρόνοια για τις ευαίσθητες περιοχές. Εξυπακούεται ότι, σε κάθε περίπτωση, θα προστατεύσουμε, όπως είναι η πάγια δέσμευσή μας, την οποία απολύτως τιμήσαμε μέχρι σήμερα, μισθούς και συντάξεις.