Υποθέτουμε, ότι κάποιος έχει μια σημαντική θέση ακριβώς επειδή είναι έξυπνος, καλά εκπαιδευμένος και με υπολογίσιμη εμπειρία στον τομέα του. Ή ότι είναι νέος, φιλόδοξος και γνωρίζει πώς να λύνει σωστά τα προβλήματα που παρουσιάζονται. Σε κάθε περίπτωση λοιπόν η ερώτηση «πώς πρέπει να κάνω…», δεν πρέπει να βγαίνει από τα χείλη του.

Ως νέος επαγγελματίας ή στέλεχος, είναι φυσικό να αισθάνεται κανείς ότι δεν μπορεί να γνωρίζει τι πρέπει να κάνει σε κάθε περίπτωση. Το να έχει κάποιος περιορισμένη ή λανθασμένη πληροφόρηση, είναι μια συνηθισμένη κατάσταση στην οποία πολύ συχνά βρισκόμαστε όλοι. Το τι κάνουμε όμως για την κατάσταση αυτή, είναι κάτι που εξαρτάται απολύτως από εμάς τους ιδίους. Οι ειδικοί λένε πως όταν δεν είστε σίγουροι για το τι πρέπει να κάνετε ή με ποια διαδικασία, δεν πρέπει να ξεκινήσετε από το μηδέν και να ζητήσετε τη βοήθεια των ανωτέρων σας. Αντιθέτως, αρχίστε με αυτά που γνωρίζετε, εξηγείστε αυτά που σχεδιάζετε, τεκμηριώνοντάς τα, και τότε ζητήστε την άποψη ή την υποστήριξη τους προϊσταμένου σας.

Τις προάλλες συνάντησα τον Κίμωνα, ένα γνωστό μου νέο αναλυτή, στέλεχος μιας επιχείρησης συμβούλων, ο οποίος, όπως μου εκμυστηρεύτηκε, ανέλαβε να διερευνήσει τις οικονομικές προοπτικές μιας νεοϊδρυθείσας επιχείρησης και «κόλλησε». Και αυτό συνέβη διότι δεν είχε την πληροφόρηση που χρειαζόταν ώστε να συμπεράνει ποια θα ήταν η αύξηση των εσόδων ή το περιθώριο κέρδους της υπό εξέταση εταιρίας. Το εύκολο λοιπόν στην περίπτωση αυτή, θα ήταν να πάει στον προϊστάμενό του απογοητευμένος και να τον ρωτήσει τι πρέπει να κάνει.

Σκεφθείτε όμως, αν ήσασταν ο προϊστάμενος του Κίμωνα, δεν θα θέλατε να κάνετε τη δουλειά για λογαριασμό του ώστε να καταλάβει τι πρέπει να κάνει. Θα προτιμούσατε, αφού εκτιμήσει τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή του να έρθει με μια συγκεκριμένη ιδέα, με μια πρόταση για το τι πρέπει να γίνει. Θα προτιμούσατε να εκθέσει τα επιχειρήματά του υπέρ ή κατά μιας συγκεκριμένης κατεύθυνσης ή χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες υποθέσεις εργασίας και στη συνέχεια να ζητήσει την ανταπόκρισή σας για το αν βρίσκεται ή όχι στη σωστή κατεύθυνση.

Τι έκανε λοιπόν ο νέος και φιλόδοξος Κίμωνας. Δεν ακολούθησε μια παθητική συμπεριφορά. Ανέλαβε δράση για να βγει από τη δύσκολη θέση στην οποία είχε περιέλθει, λόγω ελλιπούς πληροφόρησης: Πήγε λοιπόν στον προϊστάμενό του και του είπε: θέλω να σου μιλήσω για τις οικονομικές προοπτικές που πιστεύω ότι θα έχει η εταιρία που μου ανέθεσες να μελετήσω. Δεν έχω στη διάθεσή μου αρκετή πληροφόρηση για να κάνω ασφαλείς προβλέψεις. Ωστόσο, εξέτασα κάποιες αντίστοιχες επιχειρήσεις του συγκεκριμένου κλάδου και εκτιμώ ότι είναι λογικό να έχει ένα ρυθμό ανάπτυξης 4% ετησίως, ενώ ένα 25% περιθώριο κέρδους φαίνεται πως είναι εφικτό. Πως το βλέπεις εσύ αυτό;

Ο προϊστάμενος του Κίμωνα δεν συμφώνησε ακριβώς μαζί του. Έχοντας μεγαλύτερη εμπειρία σε αυτά τα θέματα του απάντησε πως το 4% ήταν χαμηλότερος ρυθμός ανάπτυξης από αυτόν που θα μπορούσε να επιτύχει η εταιρία, δεδομένων των σχεδίων της για ανάπτυξη προϊόντων, ανεβάζοντάς τον στο 7% και συγκρατώντας το περιθώριο κέρδους, λόγω γενικότερων συνθηκών, στο 22%. Έτσι, ο Κίμωνας ανησυχούσε πως ίσως ήταν καλύτερα να μην είχε εκτεθεί στις προβλέψεις αυτές και να είχε ζητήσει από τον προϊστάμενό του να του δείξει τον τρόπο με τον οποίο έπρεπε να ενεργήσει, φοβούμενος ότι οι λανθασμένες προβλέψεις του θα του κόστιζαν μια μάλλον κακή αξιολόγηση.
Διαφώνησα ριζικά μαζί του και αποφάσισα να γράψω γι αυτό. Ο συλλογισμός μου είναι απλός.

Η δράση είναι καλύτερη από την παθητική στάση. Η πρόδραση ακόμα καλύτερη. Αν ο Κίμωνας είχε δίκιο στις προβλέψεις του θα αποδείκνυε πόσο έξυπνος είναι. Αλλά και τώρα που ο προϊστάμενός του διαφώνησε μαζί του διορθώνοντας τις προβλέψεις του, είχε την ευκαιρία να του δείξει τον τρόπο σκέψης του, που ήταν σωστός και να στηρίξει την άποψή του με λογικά επιχειρήματα που βασίζονταν σε έρευνα. Και το κυριότερο, είχε ασχοληθεί ο ίδιος με το θέμα, το είχε σκεφθεί και είχε πάει στον προϊστάμενό του με μια πρόταση, η οποία τον διευκόλυνε ώστε να ανταποκριθεί σε αυτή προσθέτοντας τη δική του εμπειρία και τις πληροφορίες για να βγάλει το σωστό αποτέλεσμα.

Αυτό στο οποίο θέλω να καταλήξω, είναι το εξής: Το να κάνεις λάθος δεν είναι κακό. Είναι μάλλον αναγκαίο στάδιο στη διαδικασία μάθησης. Και ο μόνος τρόπος για να μη κάνεις λάθος είναι να μη κάνεις τίποτα. Αυτό όμως είναι ολέθριο στον εργασιακό χώρο. Κανείς δεν θα σας συγχωρήσει αν μένετε αδρανείς και ζητάτε από τους άλλους να σκεφθούν ή να δράσουν για σας. Όταν αναλαμβάνετε κάτι καταγράψτε όλα τα δεδομένα που έχετε, αξιολογήστε τα, ερευνήστε όλες τις παραμέτρους και αρχίστε να αναπτύσσετε τις ιδέες σας για το πώς πρέπει να το χειριστείτε. Και όταν θα φτάσει η ώρα να συζητήσετε με τον προϊστάμενό σας γι αυτό, αρχίστε με μια πρόταση ακόμα και αν τελικά δεν γίνει αποδεκτή. Εσείς θα έχετε ξεχωρίσει.