Η Εθνική Βιβλιοθήκη

Η Εθνική Βιβλιοθήκη (ή Βαλλειάνειος) περιλαμβάνει τρία μέρη, με το βασικότερο να είναι το κεντρικό αναγνωστήριο, με τους στύλους ιωνικού ρυθμού και τη γυάλινη οροφή. Για να το φτάσει κανείς, περνά από δωρικούς κίονες-αναφορές στον Ναό του Ηφαίστου και φυσικά από την διπλή καμπυλωτή αναγεννησιακή σκάλα. Το κτίριο, του οποίου τη μελέτη ανέλαβε ο Θεόφιλος Χάνσεν και την αρχιτεκτονική επίβλεψη, ο Ερνέστο Τσίλλερ, ολοκληρώθηκε το 1902. Αν και μέχρι σήμερα η βιβλιοθήκη φιλοξενείται εκεί, στο μέλλον αναμένεται να μεταφερθεί στο Δέλτα Φαλήρου, στο αρχιτεκτονικό σχέδιο που θα χρηματοδοτήσει το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Ακαδημία Αθηνών

Άλλο ένα οικοδόμημα στολίδι, σε μελέτες του Χάνσεν και του Τσίλλερ, που ολοκληρώθηκε το 1887, είναι η Ακαδημία Αθηνών ή αλλιώς Σιναία Ακαδημία, αφού οικοδομήθηκε με τις δωρεές του ομογενούς επιχειρηματία της Βιέννης βαρώνου Σίμωνος Σίνα (1810-1877) και της συζύγου του που συνέχισε τη χρηματοδότηση μετά τον θάνατό του. Φημίζεται για το μεγάλο αέτωμα της ιωνικής εισόδου, καθώς και για τα αγάλματα της Αθηνάς του Σωκράτη και του Πλάτωνα, στον περίβολό της, έργα του γλύπτη Δρόση. Στόχος της ήταν η καλλιέργεια των γραμμάτων και η  πρόοδος του πολιτισμού. Αν και η ιδέα της ίδρυσης της υπήρξε ήδη από την Επανάσταση, όταν το 1824 τριάντα ένα άτομα, συμπεριλαμβανομένων διαπρεπών λόγιων, πρότειναν στο Βουλευτικό σώμα τη δημιουργία ενός Ιδρύματος για το στόχο αυτό, παρέμεινε αχρησιμοποίητη σχεδόν σαράντα χρόνια.  Μόνο το 1926, η Ελληνική Κυβέρνηση εξαιτίας διπλωματικών αναγκών για εκπροσώπηση της χώρας στην Διεθνή Ακαδημαϊκή Ένωση, πείστηκε εν τέλει να την ιδρύσει.. Αμέσως μετά την ίδρυσή της, η Aκαδημία Aθηνών έγινε μέλος δύο μεγάλων διεθνών οργανισμών, της Διεθνούς Ένωσης Ακαδημιών (Association Internationale des Academies) και του Διεθνούς Συμβουλίου Επιστημονικών Ενώσεων (ICSU).

Τράπεζα της Ελλάδος

Το «αυστηρού» ύφους αυτό κτίριο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, χτίστηκε μεταξύ 1933 και 1938 σε σχέδια των αρχιτεκτόνων Νικόλαου Ζουμπουλίδη, Κίμωνα Λάσκαρη και Κωνσταντίνου Παπαδάκη. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η πρόσοψη του κτιρίου μιμείται σχεδόν απόλυτα τα Παλαιά Ανάκτορα, σχεδιασμένα έναν αιώνα νωρίτερα, ενώ αν την παρατηρήσει κανείς προσεκτικά ίσως βρει αρκετές ομοιότητες με την πρόσοψη της Βουλής των Ελλήνων.

Rex

Το κινηματοθέατρο Rex στεγάστηκε στο Σικιαρείδιο Μέγαρο, που οικοδομήθηκε μεταξύ 1935 – 1937. Περιλάμβανε έναν κινηματογράφο στο ισόγειο, ένα θέατρο πάνω από τον κινηματογράφο και μια αίθουσα χορού στο υπόγειο. Το 1982 κηρύχθηκε διατηρητέο μνημείο, ενώ την ίδια χρονιά κάηκε και το 1987 πέρασε στο Υπουργείο Πολιτισμού. Σήμερα στεγάζει δύο σκηνές του Εθνικού Θεάτρου.

Αρσάκειο Παρθεναγωγείο

Αποτελώντας ακόμα και σήμερα ένα από τα επιβλητικότερα κτίρια της Πανεπιστημίου, το μέγαρο του Αρσακείου Παρθεναγωγείου, στη γωνία των οδών Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου, οικοδομήθηκε μεταξύ των ετών 1846-1852, για λογαριασμό της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας. Ολοκληρώθηκε χάρη στη δωρεά του ομογενούς ευεργέτη Απόστολου Αρσάκη, από όπου πήρε και το όνομά του. Για την οικοδόμηση του κτιρίου, τα σχέδια του οποίου είχε κάνει ο αρχιτέκτονας Λύσανδρος Καυταντζόγλου, χρησιμοποιήθηκαν πέτρες από την Ακρόπολη, ενώ χαρακτηριστική είναι η κεντρική του πόρτα, διακοσμημένη με δωρικούς ημικίονες, πάνω από τους οποίους υπάρχει αέτωμα διακοσμημένο με την κεφαλή της θεάς Αθηνάς. Το κτίριο θεωρείται από τους ιστορικούς ως «η αυθεντικότερη έκφραση ενός «εξελληνισμένου νεοκλασικισμού». Στην πρόσοψή του χτίστηκαν το 1936 εμπορικά καταστήματα τα οποία κατεδαφίστηκαν το 1984 στο πλαίσιο της αποκατάστασής του. Μετά το πέρας αυτών των εργασιών και μέχρι σήμερα, το κτίριο στεγάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Πανεπιστήμιο Αθηνών

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών αποτέλεσε το πρώτο πανεπιστήμιο της Ελλάδας αλλά και των Βαλκανίων. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια ομάδα κτιρίων που σχηματίζουν ένα διπλό Τ», με δύο αυλές με εξωτερικά αγάλματα. Σήμερα στεγάζει την Πρυτανεία, τη Σύγκλητο και την Μεγάλη Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου.

Καθολικός Ναός Αγίου Διονυσίου

Ο Καθολικός Καθεδρικός Ναός του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη βρίσκεται στη συμβολή της λεωφόρου Πανεπιστημίου με την οδό Ομήρου στην Αθήνα, δίπλα ακριβώς στο περίτεχνο κτίριο του Οφθαλμιατρείου Αθηνών. Αποτελεί έδρα του Καθολικού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και είναι αφιερωμένος στον Άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη, μαθητή του Αποστόλου Παύλου και πρώτο επίσκοπο των Αθηνών. Άρχισε να χτίζεται το 1853 από τον φημισμένο Γερμανό αρχιτέκτονα Leo von Klenze, ο οποίος σχεδίασε την μεγαλοπρεπή τρίκλιτη βασιλική. Η οικοδόμηση όμως διακόπηκε αμέσως μετά τη θεμελίωση, ελλείψει πόρων. Τότε ανέλαβε την επίβλεψη των εργασιών ο Λύσανδρος Καυταντζόγλου, ο οποίος το 1858 πρότεινε μια παραλλαγή του αρχικού σχεδίου σε μικρότερες διαστάσεις. Αν και ημιτελής, ο ναός λειτούργησε για πρώτη φορά το 1865 ενώ το Ιερό βήμα, τα προπύλαια και άλλα στοιχεία δεν συμπληρώθηκαν παρά την περίοδο 1875 – 1891. Οι προσθήκες συνεχίστηκαν μέχρι και τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα, το 1960 επιχειρήθηκε μια πρώτη ανακαίνιση, ενώ την περίοδο 1992-1998 πραγματοποιήθηκε.

Ξενοδοχείο «Εξέλσιορ»

Στις αρχές του 20ου αιώνα κατασκευάστηκε ένα τεράστιο κτίριο το οποίο έχει θέα στις οδούς Πανεπιστημίου, Πατησίων αλλά και στην πλατεία Ομονοίας. Το Ξενοδοχείο έχει κατά πάσα πιθανότητα σχεδιαστεί από τον αρχιτέκτονα, Ernst Ziller. Για ένα μεγάλο διάστημα λειτούργησε ως ξενοδοχείο, στην αρχή με την επωνυμία "Βικτώρια" και στη συνέχεια ως «Εξέλσιορ». Διέθετε εκατό δωμάτια και καφεζαχαροπλαστείο –ζυθοπωλείο στο ισόγειο, όμως μεταπολεμικά παρήκμασε, αν και συνέχισε να λειτουργεί μέχρι και την δεκαετία του ’50. Σταδιακά η χρήση των ορόφων εγκαταλείφθηκε, ενώ στο ισόγειό του στεγάστηκαν διάφορα εμπορικά καταστήματα. Σταδιακά το κτίριο πέρασε στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας, ενώ το 1979 οι όψεις του χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέες από το Υπουργείο Πολιτισμού.