Εκ νέου προβληματισμένη δηλώνει η επιστημονική κοινότητα εξαιτίας του ταχύτατου ρυθμού με τον οποίο αυξάνονται οι συγκεντρώσεις μεθανίου στην ατμόσφαιρα της Γης έπειτα από μια περίοδο σχετικής στασιμότητας την πρώτη δεκαετία του 2000.

Για όσους δεν γνωρίζουν, να υπενθυμίσουμε πως το μεθάνιο (CH4) είναι ισχυρό «αέριο του θερμοκηπίου», πιο επικίνδυνο από το διοξείδιο του άνθρακα και μπορεί να υπονομεύσει όλες τις προσπάθειες των επιστημόνων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. «Η μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα παραμένει ο βασικός μας στόχος. Ωστόσο, κινδυνεύει να εκτροχιαστεί η όλη προσπάθεια αν παραβλέψουμε τις συγκεντρώσεις του μεθανίου», δήλωσε ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Στάνφορντ, Ρόμπερτ Τζάκσον, ενόψει του συνεδρίου της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης στο Σαν Φρανσίσκο. Οι αυξητικές τάσεις του μεθανίου θα είναι το βασικό θέμα του συνεδρίου, το οποίο πραγματοποιείται αυτήν την εβδομάδα.

Οι συγκεντρώσεις μεθανίου στην ατμόσφαιρα άρχισαν να αυξάνονται από το 2007, ενώ τεράστια ήταν η άνοδος που σημειώθηκε τη διετία 2014-2015, σύμφωνα με τους επιστήμονες του Παγκόσμιου Προγράμματος Άνθρακα. Στα προηγούμενα δύο χρόνια, το μεθάνιο αυξήθηκε κατά τουλάχιστον δέκα μέρη ανά δισεκατομμύριο (ppb) ετησίως και έχει ξεπεράσει πλέον τα 1.850 ppb. Εν αντιθέσει, στις αρχές της δεκαετίας του 2000 το μεθάνιο αυξανόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό μόνο 0,5 μέρη ανά δισεκατομμύριο.

Το μεθάνιο παγιδεύει 28 φορές περισσότερη θερμότητα απ' ότι το διοξείδιο του άνθρακα

Oι ερευνητές δεν γνωρίζουν με ακρίβεια τα αίτια του φαινομένου, αλλά όπως τονίζουν, ένας πιθανός λόγος θεωρούνται οι αυξημένες εκπομπές από τον τομέα της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Η συνολική ποσότητα του μεθανίου είναι πολύ μικρότερη στην ατμόσφαιρα από ό,τι του διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο πρόσφατα ξεπέρασε τα 400 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm). Το μεθάνιο παγιδεύει 28 φορές περισσότερη θερμότητα, συνεπώς είναι πολύ πιο επικίνδυνο για την άνοδο της θερμοκρασίας και την κλιματική αλλαγή. Και ενώ οι εκπομπές διοξειδίου εμφανίζουν μια τάση σταθεροποίησης κατά τα τελευταία χρόνια, αντίθετα του μεθανίου εμφανίζουν ολοένα πιο αυξητική τάση.

«Η σταθεροποίηση που έχουμε δει κατά την τελευταία τριετία στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι εντυπωσιακά διαφορετική από την πρόσφατη ταχεία άνοδο στο μεθάνιο», πρόσθεσε ο επικεφαλής της μελέτης, καθηγητής γεωεπιστημών Ρόμπερτ Τζάκσον του πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια. 

Το μεθάνιο ως αέριο δεν είναι εύκολο στην ανίχνευσή του και μπορεί να προέρχεται από μια πληθώρα πηγών, φυσικών (βάλτοι, υγροβιότοποι, ζώα κ.α.), καθώς επίσης βιολογικών και ανθρωπογενών (περίπου το 60% των συνολικών εκπομπών). Οι αγελάδες της κτηνοτροφίας και οι καλλιεργούμενοι ορυζώνες είναι οι δύο μεγαλύτερες πηγές μεθανίου, ενώ στην τρίτη θέση είναι η εξόρυξη και εκμετάλλευση των ορυκτών καυσίμων (το μεθάνιο διαρρέει συχνά από τις πετρελαιοπηγές και κατά την άντληση του φυσικού αερίου).