Αυτόν τον θεωρητικά ασαφή χώρο γύρω από τον εαυτό μας που θεωρούμε προσωπικό και ενοχλούμαστε κάθε φορά που κάποιος τον αγνοεί; Που όπως και σε όλα τα πλάσματα του ζωικού βασιλείου, έτσι και σε έμας, αποτελεί μία έμφυτη τάση που μας προστατεύει από πιθανούς κινδύνους;

Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων νιώθει άβολα σε κάθε παραβίαση του προσωπικού χώρου. Πως όμως οριοθετείται και τι διαστάσεις έχει ο χώρος αυτός;

Ο χώρος γύρω από το κάθε άτομο χωρίζεται αυτόματα σε διαφορετικές ζώνες "ιδιωτικότητας". Σύμφωνα με τον Edward Hall, η περίμετρος σε απόσταση 30 εκ. από το σώμα μας θεωρείται ο άμεσος χώρος μας και η παραβίασή του είναι ανεπίτρεπτη. Από τα 30 εκ. έως το 1,5 μέτρο είναι ο προσωπικός μας χώρος στον οποίο αναμένουμε πως κανείς δεν μπορεί να εισβάλλει δίχως άδεια. Από το 1,5 μέτρο έως τα 3,5 μέτρα θεωρείται ο κοινωνικός χώρος που μοιραζόμαστε με φιλικά προς εμάς πρόσωπα, ενώ από τα 3,5 έως τα 7,5 μέτρα είναι ο δημόσιος χώρος που μπορούμε να μοιραζόμαστε με τους αγνώστους. Οι αποστάσεις άνω των 7,5 μέτρων θεωρείται πως δεν έχουν κάποια σχέση με το άτομο και είναι απευαισθητοποιημένες.

Και όπως είναι φυσικό, τα όρια του προσωπικού χώρου δεν είναι σταθερά σε όλες τις κοινωνίες. Οι διαφορές ανάμεσα στις κοινωνίες διαφοροποιούν και τις ζώνες "ιδιωτικότητας". Ο κάτοικος μιας πυκνοκατοικημένης περιοχής έχει μικρότερο προσωπικό χώρο, αφού είναι αναγκασμένος να είναι σε κοντινές αποστάσεις με άλλα άτομα και πλέον έχει απευαισθητοποιηθεί, ενώ ο κάτοικος ενός έρημου νησιού, ελλείψει συχνής επαφής με ξένους έχει διεύρυνει τα όρια της προσωπικής του ζώνης.

Σχετικά με την κοινωνική διαφοροποίηση των ζωνών "ιδιωτικότητας", ενδιαφέρον έχουν τα αποτελέσματα της μελέτης που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην Εφημερίδα της Διαπολιτισμικής Ψυχολογίας (Journal of Cross-Cultural Psychology). Στην έρευνα πήραν μέρος 9.000 εθελοντές από 42 χώρες, οι οποίοι κλήθηκαν να ορίσουν την ελάχιστη απόσταση στην οποία αισθάνονται άνετα με έναν ξένο, ένα γνωστό και ένα στενό φίλο, βάσει της κλίμακας του παρακάτω σχεδιαγράμματος.

Και ιδού η περίληψη των αποτελεσμάτων.

Eντύπωση προκαλέι το γεγονός πως οι κάτοικοι της Ρουμανίας χρειάζονται τον μεγαλύτερο χώρο προκειμένου να μην νιώσουν απειλή τη στιγμή που οι κάτοικοι της Αργεντινής νιώθουν σχετικά βολικά σε κοντινή απόσταση ακόμα και με τους ξένους. Οι Νορβηγοί, τείνουν να έρχονται λίγο πιο κοντά από όλους τους άλλους λαούς με τους στενούς τους φίλους τη στιγμή που οι κάτοικοι της Σαουδικής Αραβίας δεν μπορούν να κρατήσουν μία υγιή απόσταση ακόμη και με τους στενούς τους φίλους.

Οι ερευνητές προσπαθώντας να εξηγήσούν τις διαφοροποιήσεις αυτές, έλαβαν υπόψιν τις κλιματικές διαφορές των χωρών καθώς και τον κίνδυνο μετάδοσης ασθενείων στην εκάστοτε χώρα. Ο κίνδυνος μετάδοσης ασθενειών φαίνεται να μην επηρεάζει τα αποτελέσματα, όμως το κλίμα συμβάλει στη διαμόρφωση των ορίων ανοχής. Έτσι στις χώρες με θερμό κλίμα, τηρούνται μικρότερες αποστάσεις ακόμη και με τους ξένους, ίσως λόγω της θετικής επίδρασης που έχει στην ψυχολογία το ζεστό κλίμα. Αντίθετα στις χώρες με ψυχρό κλίμα, η απόσταση μεταξύ φίλων ελαχιστοποιείται, ίσως και επειδη το κρύο τους φέρνει πιο κόντα. 

Όπως κι αν έχει, καλό είναι, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, να τηρούνται οι αποστάσεις ασφάλειας. Δεδομένης δε, της διαφοροποίησης των ζωνών ανά χώρα, φρόνιμο θα είναι, ως επισκέπτες να αφήνουμε τους ντόπιους να κάνουν το πρώτο βήμα και να περάσουν σε άλλη ζώνη εάν και εφόσον το επιθυμούν.