Ανθρώπινη επινόηση για την εκμετάλλευση των φυσικών πηγών ενέργειας για το άλεσμα συνήθως δημητριακών, για την παραγωγή αλευριού κυρίως από κριθάρι, για την κάλυψη των τοπικών αναγκών. Ο ρόλος του ανεμόμυλου σημαντικός γιατί το ψωμί κατείχε την πρώτη θέση στη διατροφή των ανθρώπων, ενώ παράλληλα γινόντουσαν κι άλλα αλέσματα, όπως: τραχανάδες, πλιγούρι, χυλοπίτες.

Αναπτύχθηκαν σε όλα τα νησιωτικά συμπλέγματα όπου υπήρχε η απαιτούμενη ανεμοδύναμη, όπως Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη, Σποράδες, Σαρωνικό αλλά και στην ηπειρωτική Ελλάδα στις παραλιακές περιοχές όπου φυσά με δύναμη ο θαλάσσιος άνεμος, όπως στη Χαλκιδική και στις ανατολικές ακτές της Πελοποννήσου.

Η αρχιτεκτονική τους κατασκευή στον ελλαδικό χώρο ανήκε στην κατηγορία του μεσογειακού πέτρινου κυλινδρικού ή κολουροκωνικού πυργόμυλου με φτερωτή προσανατολισμένη προς την κατεύθυνση του ανέμου. Από στατιστικά στοιχεία που υπάρχουν στην Ευρώπη στο Αιγαίο συναντάμε τη μεγαλύτερη πυκνότητα ανεμόμυλων ανά χλμ. και αριθμό κατοίκων.

Χτιζόντουσαν μεμονωμένοι ή σε συγκροτήματα στα κατάλληλα μυλοτόπια, πάνω σε υψώματα, με αλεστικό μέτωπο προς τον συνηθέστερο δυνατό άνεμο, τον βοριά, ενώ πολλές φορές για την μεταφορά των αλεσμάτων δημιουργούσαν και ειδικά οδικά δίκτυα από καλντερίμια. Λόγω του μεγάλου κόστους κατασκευής μύλους έχτιζαν οι μεγαλονοικοκυραίοι, οι οποίοι τους νοίκιαζαν στους απλούς μυλωνάδες. Δύσκολη η δουλειά του μυλωνά, χρειαζόταν να έχεις εμπειρία, για να κουμαντάρεις σωστά τις αλλαγές του καιρού και να προστατεύεις τον μηχανισμό του μύλου και την παραγωγή αλευριού.

Χώρος με ιδιαίτερα έντονο κοινωνικό χαρακτήρα εφόσον εκεί οι κάτοικοι του χωριού αλλά και των γύρω περιοχών, περιμένοντας για το άλεσμα, αντάλλασαν νέα, έκαναν χωρατά, φτιάχναν προξενιά και γενικότερα επικοινωνούσαν μεταξύ τους.

Με το πέρασμα στον 20ο αιώνα αρχίζει η τελευταία περίοδος λειτουργίας των ανεμόμυλων. Η τροφοδοσία των νησιών με αλεύρι γινόταν πλέον με τα καϊκια και φούρνοι πουλούσαν έτοιμο ψωμί. Οι ανεμόμυλοι σιγά σιγά έκλειναν ο ένας μετά τον άλλο και τα πρώτα ερείπια τους άρχιζαν να εμφανίζονται στην περίοδο του μεσοπολέμου. Αργότερα ήρθε η οριστική εγκατάλειψη και ελάχιστοι ήταν αυτοί που μπορούσαν να «γυρίσουν» για τουριστικούς και μουσειακούς λόγους.

Οι ανεμόμυλοι ενσωματωμένοι στο φυσικό και στο ανθρωπογενές περιβάλλον, ιδιαίτερα στο νησιώτικο χώρο, εκπλήρωσαν τον ιστορικό, κοινωνικό και οικονομικό τους ρόλο επάξια.

Σήμερα οι τοπικοί παράγοντες κάνουν προσπάθειες αναστήλωσης, συντήρησης και διαφύλαξης αυτών των λαϊκών μνημείων που θεωρείται από τους ιστορικούς της τεχνολογίας το πιο πολύπλοκο δείγμα μηχανισμού ευρείας χρήσεως της προβιομηχανικής εποχής.