Άλλοι καιροί…

Η κατάργηση του θρυλικού τσιγάρου που έγινε γνωστή πριν από λίγες μέρες σηματοδοτεί το τέλος μιας 80χρονης ιστορίας. 

Μα ποια ήταν η μυστηριώδης γυναίκα; 

Τα γραφεία της εταιρείας Κωνσταντίνου ήταν στην οδό Λυκούργου αλλά τα τσιγάρα φτιάχνονταν στο δημόσιο καπνεργοστάσιο της οδού Λένορμαν, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων. Το πακέτο γρήγορα έγινε αγαπημένο σκανδαλιστικό θέμα συζήτησης της Αθηναϊκής κοινωνίας και σ' αυτό συνέβαλε η διάσημη κόκκινη κασετίνα με την ξανθιά γυναίκα που καπνίζει. 

Ολοι προσπαθούσαν να μάθουν ποια ήταν η εικονιζόμενη του «ωραιότερου πακέτου της αγοράς» για την κυκλοφορία του οποίου έγινε ειδική παραγγελία σε ζωγράφο. Ηταν μια κυρία της καλής Αθηναϊκής κοινωνίας; Έμπενυση του ζωγράφου ή μήπως κάποια εξωτική καλλονή; Τελικά δεν άργησε να γίνει γνωστό ότι η εικονιζόμενη δεν ήταν άλλη από την πληθωρική καλλιτέχνι Ζωζώ Νταλμάς. 

Ζωζώ Νταλμάς: Ο έρωτας με τον Κεμάλ και η παραμυθένια ζωή. 

«Εζησα τα πάντα, έκανα τα πάντα, δεν είχα φραγμούς...» Κάπως έτσι έχει περιγράψει τη ζωή της η Ζωζώ Νταλμάς, η πρωταγωνίστρια του παλκοσένικου που χόρεψε και τραγούδησε στις σκηνές του κόσμου, σαγήνευσε ισχυρούς και έζησε έναν μεγάλο έρωτα με τον Κεμάλ Ατατούρκ. 

«Γλεντώ, πίνω, αγαπώ. Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς γλέντι, χωρίς έρωτα. Οι άνθρωποι τυλίγουν τη ζωή με πολλή ετικέτα, τη φορτώνουν με σοβαρότητα. Κι αυτό είναι το δράμα τους. Ο έρωτας και το γλέντι λύνουν από τη ζωή τα δεσμά και της δίνουν έναν τόνο ελαφρότητας που είναι στη φύση της» αναφέρει στα απομνημονεύματά της.

Από τα προσφυγικά της Θεσσαλονίκης στα χαρέμια της Ανατολής

Γεννήθηκε το 1905 στην Κωνσταντινούπολη. Η οικογένεια διωγμένη από τη μανία των Νεότουρκων μαζί με χιλιάδες Ελληνες εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όταν, ήταν δεν ήταν δέκα χρόνων. Μεγάλωσε μαζί με τη μητέρα και τη γιαγιά της στις προσφυγικές γειτονιές του Ιπποδρομίου. Καμία πληροφορία δεν έχουμε για τον πατέρα της. Η Ζωζώ, όσο ήταν στο θέατρο, δύο πράγματα έκρυβε επιμελώς: το πότε γεννήθηκε και το πότε βγήκε στο θέατρο.

Η ίδια έχει αναφέρει ότι μετά το πρώτο βάπτισμα πυρός στο σανίδι ένας «αράπης πρίγκιπας» την πήρε μαζί στο χαρέμι του. «Χαρέμι, καφάσι, τσαρτσάφι, φερετζέ, απ’ όλα», έχει πει η ίδια.  Και τι δεν ξόδευε για μένα. Τα μπριγιάντια δεν ήξερα πού να τα βάλω. Στόλιζα μ’ αυτά και τις καλτσοδέτες μου, ακόμη και τις τόκες των παπουτσιών μου. Και λίρα με ουρά! Αλλά εγώ δεν είχα ιδέα του χρήματος.

Τα τσεκ τα έχωνα μέσα στα παπούτσια μου στα ντουλάπια. Αυτή η "νύχτα της Χαλιμάς" κράτησε οχτώ ολόκληρους μήνες. Στο διάστημα αυτό γυρίσαμε όλο τον κόσμο. Βενετία, Μιλάνο, Παρίσι»…

Η πρώτη νύχτα με το Κεμάλ κι η ιστορία με το χαρτονόμισμα...

 Σε μια από τις εμφανίσεις της στο πάλκο που έτυχε να παρακολουθεί ο Κεμάλ Ατατούρκ την κάλεσε στο τραπέζι του.

Εκείνο το βράδυ ο Κεμάλ και η Ζωζώ φύγανε μαζί. Στις εξίμισι το πρωί ο Κεμάλ ήταν στο πόδι. Η Ζωζώ όμως κοιμόταν.

Εκείνος ετοιμάστηκε σιγά-σιγά για να μην την ανησυχήσει κι έφυγε, αφού έδωσε εντολή στο υπηρετικό προσωπικό να την περιποιηθούν. Όταν ξύπνησε η Ζωζώ είδε στο κομοδίνο της ένα μεγάλο χαρτονόμισμα -χίλιες λίρες- που της το είχε αφήσει εκεί ο κύριος πρόεδρος.  Η Ζωζώ προσβλήθηκε και πήρε το χαρτονόμισμα για να το σκίσει.

Όταν όμως παρατήρησε ότι στο κέντρο του υπήρχε το πορτρέτο του Κεμάλ, πήρε ένα ψαλιδάκι κι έκοψε με προσοχή το πορτρέτο. Το υπόλοιπο κομμάτι με την τρύπα στη μέση το άφησε στη θέση του μαζί με ένα σημείωμα που έγραφε: «Από αυτό που μου αφήσατε πήρα μόνο αυτό που μου χρειαζόταν. Το υπόλοιπο σας το επιστρέφω γιατί μου είναι εντελώς άχρηστο». 

Την άλλη μέρα της έστειλε κοσμήματα. Του τα επέστρεψε και τελικά κατάλαβε ότι αυτή η γυναίκα δεν εξαγοραζόταν με χρήματα. Ο δεσμός τους κράτησε πολλά χρόνια σχεδόν μέχρι το θάνατο του Κεμάλ. 

 

Κατάσκοπος ή ηρωΐδα; Η ατάκα στον Καραμανλή και το πικρό τέλος σε ένδεια

Η Νταλμάς, μία από τις πιο γνωστές Ελληνίδες που βάφονταν με κόκκινο κραγιόν ως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά της στοιχεία, όταν ερχόταν στην Ελλάδα, συνήθιζε να συναντά τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Ηταν, άραγε, ένας «διπλός πράκτορας», που χρησιμοποιούσε τα κάλλη της για να αποσπά μυστικά της τουρκικής κυβέρνησης; «Κατάσκοπος δεν ήμουνα, Ελληνίδα ήμουνα» έχει πει η ίδια αυστηρά.

Στην κατοχή οι πράκτορες της Γκεστάπο την ξυλοκόπησαν άγρια, όταν αρνήθηκε να καταδώσει αντιστασιακούς, με αποτέλεσμα να αποβάλει το μωρό της. Το τέλος της ζωής της τη βρήκε να ζει σε ένα δυάρι, δύο υπόγεια κάτω από τη γη, στην οδό Τρικάλων στους Αμπελόκηπους, όπου της πήγαιναν φαγητό οι γείτονες και κάποιοι άνθρωποι του θεάτρου.

Ο μύθος δηλοί ότι στηριζόμενη στο μπαστούνι της αλλά πάντα κοκέτα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία».  

«Κωνσταντίνε, Ζωζώ Νταλμάς, Πεντακοσίας δραχμάς!» του φώναξε, αναφερόμενη στη σύνταξή της. Και εκείνος της απάντησε: «Ζωζό, ό,τι θέλεις, εδώ»  Πέθανε το 1988 σε ένα γηροκομείο της Αθήνας. Μακριά από το κοινό που τη λάτρεψε και τη δημοσιότητα. Οι περισσότεροι φίλοι και συγγενείς της, άλλωστε, είχαν ήδη φύγει από τη ζωή.