Υπήρχαν φορές που ξεσπάσαμε σε κλάματα ανήμποροι να διαχειριστούμε μια κατάσταση. Υπήρχαν κι άλλες που δεν συγκρατήσαμε τα γέλια μας ενώ θυμόμαστε κι εκείνες που μας κυρίευσε το άγχος για τα καλά. Ψυχραιμία, όλα αυτά είναι ανθρώπινα. Τι συμβαίνει όμως με όλα εκείνα τα συναισθήματα που δεν εξωτερικεύσαμε; Η ενέργεια ποτέ δεν χάνεται, είναι η απάντηση της επιστήμης. Αντίθετα, μπορεί να μεταλλαχθεί. Η ψυχοσωματική ιατρική επιβεβαιώνει πως συναισθήματα, ανάγκες και επιθυμίες που συγκρούονται μέσα μας ή δεν βρίσκουν τρόπο να ικανοποιηθούν μεταλλάσσονται και καταβάλουν το αμυντικό μας σύστημα.

Η Κάρολαιν Μυς, στο βιβλίο της «Ανατομία του Πνεύματος» και η Λουίζ Χέη στα δικά της βιβλία συμπληρώνουν τον Ντάλκε ως προς τους κρυφούς ψυχικούς παράγοντες που πυροδοτούν τις διαταραχές της υγείας και που μοιάζουν σαν μικρά θεατρικά έργα ή τελετουργικά που έχουν πάρει τη θέση αυτών που πραγματικά χρειαζόμαστε. Ας δούμε μερικά από αυτά, όπως η ίδια τα εξηγεί.

  

Τι γίνονται οι ανάγκες μας όταν τις καταπιέζουμε και τι συμβαίνει με τις πιο απόκρυφες επιθυμίες μας; 

Κρυολόγημα: Αν κάποια στιγμή θέλατε έντονα να κλάψετε και συγκρατήσατε τα δάκρυά σας καταπιέζοντας τα συναισθήματά σας είναι πολύ πιθανό μερικές μέρες αργότερα αυτή η εσωτερική κατάσταση να βρήκε διέξοδο σε ένα γερό κρυολόγημα όπου τα μάτια δάκρυζαν και η μύτη έτρεχε σαν βρύση –όπως θα ήθελαν να τρέχουν τα δάκρυα αν είχατε επιτρέψει στη λύπη σας να εκφραστεί. Οι λυγμοί που καταπνίγηκαν βρίσκουν διέξοδο στο βήχα που ως σωματική έκφραση έχει παρόμοια εκδήλωση. Από μακριά δεν μπορεί κανείς να πει αν κάποιος τραντάζεται από λυγμούς ή από βήχα. 

Βήχας: Είναι κι αυτός ένα ένδυμα. Μέσα του κρύβονται λόγια, γνώμες, διαμαρτυρίες, βρισιές ή δηλώσεις που δεν τολμήσαμε να ξεστομίσουμε. Προτιμήσαμε να τις καταπιούμε. Αλλά μας έκατσαν στο λαιμό. Έτσι μας «έπνιξαν» όπως ο αποπνικτικός βήχας. Η απόχρεμψη που συχνά συνοδεύει το βήχα έχει επιπλέον ένα χαρακτήρα επιθετικό που υποδηλώνει την καταπιεσμένη ανάγκη μας να «φτύσουμε» ορισμένες καταστάσεις ή πρόσωπα, δραστηριότητα που αναλαμβάνει να εκδραματίσει συμβολικά το σώμα αφού εμείς δεν το επιτρέψαμε στον εαυτό μας. Συχνά ο βήχας είναι εκδήλωση αγανάκτησης ή άγχους όταν το άτομο νιώθει ότι έχει καταπιεί πολλά για πολύ καιρό και έχει πια φτάσει σε ένα σημείο που πνίγεται. Σε αυτή την περίπτωση το σώμα δίνει με τον τρόπο του ένα σήμα για να φερθούμε με περισσότερη τρυφερότητα στον εαυτό μας, να τον γλυκάνουμε και να τον μαλακώσουμε λίγο, κατάσταση που συμβολικά εκφράζουν τα ζεστά ροφήματα με μέλι.

Πόνοι στα γόνατα: Εμφανίζονται όταν νιώθουμε μέσα μας πως κάτι έχει γονατίσει από τις πιέσεις της ζωής. Δεν θέλει πια να υποτάσσεται και να χαμηλώνει τον εαυτό του προς χάριν των άλλων ή μιας κατάστασης. Δεν θέλει να γονατίζει μπροστά σε κάτι ή κάποιον ισχυρότερο. Παράλληλα, καθώς αυτή η ενόχληση αναγκάζει τον άνθρωπο να αναπαύει συχνά το πόδι του σε ένα σκαμνάκι, συμβολικά «στηλώνει» τα πόδια και κρατά τους άλλους μακριά ή εκφράζει έτσι μια συμβολική κλωτσιά προς εκείνα που τον έκαναν «να κάτσει».

Έρπης στα χείλη: Σχετίζεται με αισθήματα αηδίας ή ανομολόγητου καταπιεσμένου πόθου που ο ίδιος ο εαυτός αποστρέφεται. Πρόκειται για ένα διπλό μήνυμα καθώς από τη μια τα χείλη διογκώνονται προσελκύοντας τα βλέμματα ενώ ταυτόχρονα εκπέμπουν το σήμα «μακριά από μένα». Ό,τι μας έκαιγε τα χείλη, ό,τι μας έκανε να δαγκωνόμαστε από μέσα μας αποκτά μια σωματική εκδήλωση που θυμίζει έντονα δαγκωμένα χείλη. Το μάθημα εδώ είναι να αποδεχθεί κανείς τα «ακάθαρτα» συναισθήματά ή επιθυμίες του και να συγχωρήσει τον εαυτό του γι’ αυτά. Αυτό που προκαλεί αποστροφή πρέπει να αναγνωριστεί. Ο έρπης στα χείλη μπορεί επίσης να δηλώνει την ανάγκη του ατόμου να αρνηθεί τις υπερβολικές οικειότητες ή να αυτοτιμωρηθεί επειδή τις επέτρεψε.

Τριχόπτωση: Για τη μεταφυσική παράδοση η τριχόπτωση αντιστοιχεί κατά κάποιον τρόπο στην απώλεια των φτερών. Είναι σαν να είμαστε για άλλα φτιαγμένοι αλλά υποτασσόμαστε σε μια πιο κοινή μοίρα. Έτσι είτε πρόκειται για περιστασιακές περιόδους τριχόπτωσης είτε για γενικευμένη κατάσταση υποδηλώνει εσωτερική σύγκρουση εξαιτίας της υποταγής μας σε μια επιλογή που μας προσφέρει μεν ασφάλεια αλλά έρχεται σε αντίθεση με αυτό που κατά βάθος ήθελε η καρδιά μας και που το φοβηθήκαμε επειδή περιείχε ρίσκο. Παραμονές ενός γάμου, μιας μονιμοποίησης ή απόκτησης μια σταθερής θέσης πολλοί άνθρωποι που έχουν μέσα τους ένα ταξιδιάρικο πουλί νιώθουν να τους πέφτουν τα φτερά δηλαδή βλέπουν τα μαλλιά τους να μαδάνε αντίθετα από εκείνους που παραιτούνται ευχαρίστως από ορισμένες ελευθερίες προκειμένου να νιώθουν ασφαλείς.

Αυτιά: Βόμβος, πόνος, βούλωμα των αυτιών ή περιορισμός της ακοής σηματοδοτούν την αντίστασή μας σε ορισμένες εντολές ή την άρνησή μας να ακούσουμε και να δεχθούμε κάποια πράγματα. Δεν θέλουμε πια ούτε να ακούμε ούτε να υπακούμε. Το ποτήρι έχει ξεχειλίσει. Η βαθύτερη ανάγκη πίσω από τα προβλήματα των αυτιών είναι να αποσυρθούμε στον εαυτό μας, να αφουγκραστούμε τι αυτός έχει να πει. Μέσα σε όλο αυτό υπάρχει και ένα σήμα που μας ειδοποιεί να ακούσουμε τη διαίσθησή μας και τη συνείδησή μας, αυτή την ψιθυριστή φωνή που δεν ακούγεται όταν όλη μας η προσοχή είναι στραμμένη σ’ αυτά που λέει ο κόσμος.

Καρδιά: Τα προβλήματα σ’ αυτό το ζωτικό όργανο υποδηλώνουν έντονες συναισθηματικές εντάσεις. Ερωτικές απογοητεύσεις, άρνηση συγχώρεσης, ενοχή και αυτομομφή, μεγάλη συναισθηματική εξάρτηση ή αντίθετα αποξένωση και «κλείσιμο της καρδιάς» έχουν άμεση σχέση με τη δυσλειτουργία της. Εκτεταμένες μελέτες έχουν αποδείξει πως η ροή της αγάπης και της συγχώρεσης αποτρέπουν τα ισχαιμικά επεισόδια ενώ αντίθετα διευκολύνεται η εμφάνισή τους όταν η έκφραση της αγάπης είναι προβληματική. Το μάθημα πίσω από τα προβλήματα στο καρδιαγγειακό σύστημα περιέχει πάντα το ίδιο βαθύτερο αίτημα για άνοιγμα της καρδιάς, καλοσύνη και αποδοχή. Όσο πιο ανεπιφύλακτες, τόσο καλύτερα. Πρώτα και κύρια στον ίδιο τον εαυτό μας.

Πόδια: Καθώς τα πόδια μας μεταφέρουν αποτελούν τους συμβολικούς δείκτες για τον τρόπο που βαδίζουμε στο μονοπάτι της ζωής μας. Πόνοι, κάλοι, δυσκολία στις αρθρώσεις, κατάγματα και χτυπήματα δείχνουν πάντα μια αντίρρηση που προβάλει ο εαυτός για την κατεύθυνση που έχουμε πάρει. Μπορεί να αποτελούν αντιστάσεις και προειδοποιήσεις ή απλά να εκφράζουν μια βαθύτερη απροθυμία για τον τρόπο που κινούμαστε στη ζωή. Το αίτημά που εκφράζει με αυτό τον τρόπο το σώμα είναι η ανάγκη για ένα σταμάτημα και για επανεκτίμηση της πορείας μας. Στην καλύτερη περίπτωση μας ζητείται να επιβραδύνουμε λίγο το ρυθμό μας και να χαρούμε ορισμένα πράγματα περισσότερο. Διαφορετικά μπορεί να μας δίνεται ένα μήνυμα για πλήρη αλλαγή πορείας.

Χέρια: Τα χέρια αντιπροσωπεύουν τον τρόπο που διαχειριζόμαστε τη ζωή μας, τις ευθύνες μας και τα ταλέντα μας. Πόνοι στα χέρια δηλώνουν την αντίδραση του εαυτού επειδή δεν εκφράζουμε όλο το δυναμικό μας ή δεν διαφεντεύουμε με σοφία τον εαυτό μας και τις υποθέσεις μας. Μήπως έχουμε κάνει κάποια παραβίαση των ορίων μας; Ή μήπως δεν τολμάμε να ανοίξουμε τα χέρια –και την αγκαλιά μας; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που μας καλούν να απαντήσουμε τα προβλήματα στα άνω άκρα.

Πόνοι στους ώμους και τον αυχένα: Υποδηλώνουν συχνά πως έχουμε αναλάβει μεγάλα βάρη, περισσότερα από όσα αντέχουμε να σηκώσουμε ή ότι έχουμε αυτοπεριοριστεί και έχουμε δεχθεί να υποταχθούμε. Δηλώνουν ένα είδος υποδούλωσης το οποίο έχει φτάσει πια σε οριακό επίπεδο. Οι πόνοι στους ώμους δεν μας αφήνουν να υψώσουμε τα χέρια και το αυχενικό μπλοκάρει μια ευρύτερη περιοχή δείχνοντας ένα είδος ακαμψίας που έχει επέλθει με τον καιρό. Το βαθύτερο αίτημα είναι να δούμε και άλλες οπτικές γωνίες, να στραφούμε και προς άλλες κατευθύνσεις και κυρίως αυτήν που μπορεί να μας δείξει έναν εαυτό πιο ανάλαφρο, πιο ευδιάθετο και πιο πρόθυμο να εκφράσει το ευρύτερο δυναμικό του.

Προβλήματα στη δεξιά ή στην αριστερή πλευρά: Η εσωτερική παράδοση συνδέει την αριστερή πλευρά του σώματος με το συναίσθημα και τη θηλυκή διάσταση της ύπαρξης και τη δεξιά πλευρά με τη λογική και την αρσενική διάσταση. Ανάλογα σε ποια πλευρά του σώματος εκδηλώνεται ένα πρόβλημα δείχνει ταυτόχρονα αν «παραπονείται» το ανδρικό και λογικό μέρος μας ή το θηλυκό και συναισθηματικό.

Κεφάλι: Μιας και σ’ αυτό βρίσκονται τα περισσότερα αισθητήρια όργανα αλλά και ο εγκέφαλος αποτελεί ταυτόχρονα το στρατηγείο μας και την πύλη απ’ όπου ο έξω κόσμος περνάει μέσα μας. Από τον πονοκέφαλο και την ημικρανία ως τις σοβαρές παθήσεις που εκδηλώνονται στην περιοχή του κεφαλιού φανερώνεται η στάση μας απέναντι σ’ αυτά που μας απασχολούν. Συχνά αντί να χτυπάμε το κεφάλι μας στον τοίχο το νιώθουμε απλώς να πονάει από έναν ισχυρό πονοκέφαλο. Αυτός είναι ο τρόπος που το σώμα μας στέλνει ένα μήνυμα ότι έχουμε φορτωθεί με πολλές σκοτούρες ή ότι έχουμε υπερφορτώσει τα κυκλώματα με κάτι που μας ζητάει πολλή ενέργεια και σκέψη δίχως να αναγνωρίζουμε ότι χρειάζεται να αφήσουμε τα πράγματα να «κρυώσουν» λιγάκι πριν πάρουμε αποφάσεις.