Το “πανηγύρι” στη διεστραμμένη αργκό των βασανιστών, δηλαδή το ανέβασμα στην ταράτσα, αποτελούσε την έναρξη των συστηματικών και απάνθρωπων βασανιστηρίων, που τελούνταν ενώ οι συλληφθέντες ήταν δεμένοι στον πάγκο.

Οι ανακριτικές αρχές, χρησιμοποιούσαν τεχνικές ανάκρισης που κυμαίνονταν από απλή εξέταση, έως βασανισμό μέχρι θανάτου.

Προφορικές μέθοδοι

Στο προοίμιο, ο κρατούμενος δέχεται λεκτική επίθεση με αισχρολογίες, ψέμματα και απειλές, ανήμπορος να απαντήσει. Κλασσικό το υπόδειγμα:

-«Τι κάνει αγόρι μου η μάνα σου η πουτάνα;»

-«Που να δεις τη γυναίκα του, που ανακουφίζει τον πάσα ένα στους δρόμους»

-«Θα τις φέρουμε και τις δύο εδώ να τις γαμήσουμε. Θα του αρέσει να παίρνει μάτι»

-«Τέτοια ¨αδελφή¨ που είναι σίγουρα θα του αρέσει»

-«Τι συμβαίνει ¨αδελφή¨; Δεν είσαι άντρας εσύ; Δεν λες τίποτε που βρίζει τη μάνα και τη γυναίκα σου; Ξέρεις ότι είναι αλήθεια έτσι;».

Απειλές

Από την πρώτη στιγμή το θύμα απειλείται ότι θα το κρεμάσουν, θα το σκοτώσουν, θα το εκπαραθυρώσουν, βιάσουν, ευνουχίσουν, ακρωτηριάσουν και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς στην κλίμακα του φόβου και της διαστροφής.

Ο ήρωας Αλέκος Παναγούλης. Προσπάθησε να ανατινάξει τον δικτάτορα, αλλά...

Σωματικά βασανιστήρια

Αν τα «προκαταρκτικά» δεν πιάσουν ακολουθεί ο σωματικός πόνος, με πρώτο στη σειρά, το ξυλοκόπημα. Η συνηθέστερη μορφή εδώ, είναι ο «φάλαγγας». Αν και δεν αφήνει γενικώς μόνιμη αναπηρία, επιτυγχάνει τον μέγιστο δυνατό πόνο επειδή επί πολύ μεγάλο διάστημα, το θύμα έχει συνείδηση. Το θύμα, ακινητοποιημένο σφιχτά πάνω σε ένα πάγκο, δέχεται χτυπήματα στα πέλματα- «φιστίκια» στην αργκό των ανθρωποφυλάκων.

Οι παραλλαγές κι εδώ ήταν πολλές. Για να μην ακούγονται οι φωνές, έβαζαν σε λειτουργία μια μηχανή, ή έκλειναν το στόμα του θύματος με ένα πανί βουτηγμένο σε ούρα, ή του έριχναν νερό στο στόμα προκαλώντας συνθήκες πνιγμού. Το βασανιστήριο αυτό, απαιτεί τη σωματική συμμετοχή του βασανιστή. Οπότε γεννούσε την ελπίδα μέσα στον παραλογισμό στο θύμα ότι κάποτε μπορεί να κουραστεί και να σταματήσει…

Ηλεκτρονικά συστήματα

Ηλεκτροσόκ στα ευαίσθητα σημεία, όπως πόδια, χέρια, λαιμός, γεννητικά όργανα. Χρήση μέγγενης που πιέζει το κεφάλι, εκτόξευση υπό πίεση νερού στον πρωκτό ή στο αιδοίο. Η Ασφάλεια Πειραιά, που δεν μπορούσε να λυγίσει τον αγωνιστή Χρήστο Παπαγιαννάκη εγκατέστησε ένα εκκωφαντικό κουδούνι έξω από το κελί του- το οποίο είχε διαστάσεις τηλεφωνικού θαλάμου- και χτυπούσε απροειδοποίητα μέρα και νύχτα.

Κάψιμο με τσιγάρο παντού, στα χέρια, τα πόδια, τα γεννητικά όργανα, κρέμασμα επί πολλές ώρες από το ταβάνι ή δένδρα και βασανιστήρια σεξουαλικού προσανατολισμού που έχουν ισχυρή σωματική αλλά και ψυχολογική επίδραση. Τα ανδρικά γεννητικά όργανα χτυπιούνται με μαστίγιο από ατσάλινη πλεξούδα και λεπτές σακούλες γεμάτες άμμο, ενώ στις γυναίκες χτυπούν το στήθος και σφηνώνουν βίαια, ραβδιά, περίστροφα και δάχτυλα στον κόλπο. Μια νεαρή φοιτήτρια διακορεύθηκε με βέργα, από την οποία στη συνέχεια την κρέμασαν στον τοίχο. Ύστερα από αυτό, βρισκόταν σε κατάσταση κλονισμού, ανίκανη να αντιδράσει σε οποιονδήποτε εξωτερικό ερέθισμα παρά μόνο με δάκρυα.

Χημικά μέσα

Απορρυπαντικό (Tide) ρίχνεται στα μάτια, τη μύτη και το στόμα του θύματος, αλάτι ρίχνεται στις πληγές ή του δίνουν χλωρίνη όταν ζητά νερό. Στις πληγές του σεμνού και αλύγιστου κομμουνιστή Κώστα Κάππου που βασανίστηκε απάνθρωπα, έριξαν ασβέστη και δεν έκλεισαν ποτέ.

Άλλοι τρόποι

Ξεριζώνονται τρίχες από το κεφάλι, τις μασχάλες και τα γεννητικά όργανα και τις βάζουν στο στόμα του θύματος. Στο Διόνυσο άγρια σκυλιά ξαμολήθηκαν μέσα στα κελιά των θυμάτων. Στο ίδιο στρατόπεδο θύματα αφέθηκαν γυμνά στο χειμωνιάτικο κρύο και δέχονταν παγωμένο νερό.

Συνηθισμένη επίσης πρακτική, η ταφή μέχρι το λαιμό, η παραμονή επί ώρες σε θέση γονατιστή, σπάσιμο των δαχτύλων και χειροπέδες στενές, που μετά από ώρες μπήγονται στη σάρκα, ενώ τα χέρια πρήζονται αφύσικα και αλλόκοτα.

Μέθοδοι μη σωματικές

Θόρυβος

Παρότι είναι σωματικός, προκαλεί εντούτοις ισχυρή ψυχολογική επίδραση. Στη Θεσσαλονίκη μηχανές έξω από τα κελιά, δυνατά κουδούνια στη Μπουμπουλίνας και τον Πειραιά, φρουροί που χτυπούν δαιμονισμένα μεταλλικές πόρτες και άλλα αντικείμενα, όλα εξαντλούν τα ψυχικά και σωματικά αποθέματα του κρατουμένου.

Γύμνια

Η ανάκριση ανδρών και γυναικών γυμνών, τους αφαιρεί, άλλη μια ψυχολογική άμυνα.

Εκμετάλλευση ψυχολογικών αδυναμιών

Ένας φοιτητής αντιστάθηκε θαρραλέα σε κάθε είδους μαρτύριο. Όταν στο διαμέρισμά του ανακάλυψαν ερωτικές επιστολές προς την αρραβωνιαστικιά του και διαβάζοντάς τες φωναχτά μέσα σε ειρωνείες, απειλούσαν ότι θα την έφερναν εκεί να την βιάσουν και θα την έστελναν στη συνέχεια σε οίκο ανοχής που είχε φτιάξει ο Παπαδόπουλος για στρατιώτες, «έσπασε» και έδωσε ονόματα.

Φωτογραφία της αγωνίστριας Μαρίας Καλλέργη που τραβήχθηκε παράνομα στη φυλακή

Ακούγοντας άλλους να βασανίζονται

Εκείνοι που το βίωσαν θεωρούν ότι είναι χειρότερο από το να βασανίζονται οι ίδιοι.

Ο εξαναγκασμός να ακούει κάποιος τις κραυγές, τα ουρλιαχτά και τα βογκητά των άλλων, έχει προκαλέσει απελπισία σε σημείο νευρικού κλονισμού.

Εικονικές εκτελέσεις

Σκηνοθετούνται πειστικά και περιλαμβάνουν συχνά ιερέα και εκτελεστικό απόσπασμα που ρίχνει άσφαιρα. Στη Μπουμπουλίνας, το έργο περιλάμβανε γκρέμισμα από (χαμηλό) ύψος με τα μάτια δεμένα.

Απώλεια της αίσθησης της πραγματικότητας, μέσω της συστηματικής προσπάθειας να πειστεί το θύμα πως είναι παράφρων, πως οι πληγές που βλέπει δεν είναι αληθινές, ή πως στο δωμάτιο όπου υπήρχαν φρουροί, δεν υπήρχε κανείς, με συνέπεια τον νευρικό κλονισμό.

Υπογραφή

Η κορύφωση του δράματος. Και μια από τις πιο εξευτελιστικές μεθόδους που χρησιμοποιούν οι αρχές. Όπως είπε ένας κρατούμενος «ή καταστρέφεσαι σωματικά με τα βασανιστήρια ή καταστρέφεσαι ηθικά υπογράφοντας». Με διαδοχικές υποχωρήσεις το θύμα δηλώνει ότι δεν είναι κομμουνιστής, εν συνεχεία αποκηρύσσει τη δράση του ΚΚΕ και της ΕΔΑ και στο τέλος υπογράφει και μια δήλωση υποστήριξης της χούντας που δημοσιεύεται στον Τύπο.

Επιμύθιο

Οι περισσότεροι βασανιστές, ειδικά της ΕΣΑ, ήταν χωριατόπαιδα που αποκτηνωθήκαν στην βασική εκπαίδευση με σκληρά καψώνια και οι περισσότεροι, απογοητεύθηκαν με την πτώση της χούντας γιατί έχασαν τα προνόμια που τους δόθηκαν.

Η μεταδικτατορική Ελλάδα, στάθηκε πάντως εξόχως επιεικής. Ελάχιστοι βασανιστές κάθισαν στο σκαμνί κι όσοι τιμωρήθηκαν βγήκαν γρήγορα έξω.

Στις 11 Νοεμβρίου του 1975, ξεκίνησε στη Χαλκίδα η δίκη των αρχιβασανιστών της χούντας Μάλλιου, Μπάμπαλη, Καραπαναγιώτη και Κραβαρίτη- ίσως της πλέον διεστραμμένης ομάδας του καθεστώτος, μαζί με στελέχη, όπως το δίδυμο Θεφιλογιαννάκου- Χατζηζήση.

Εμβρόντητη η κοινή γνώμη άκουσε τους δικαστές να τους αθωώνουν, αναγνωρίζοντας, ότι «οι αστυνομικοί Μάλλιος, Μπάμπαλης, Καραπαναγιώτης και Κραβαρίτης ήταν ικανότατοι και εκτελούσαν υποδειγματικά τα καθήκοντά τους».

Κατά τη διάρκεια της δίκης-παρωδία,  η συμπεριφορά των κατηγορουμένων, όπως καταγράφει ο Τύπος της εποχής, είναι θρασσύτατη.

Παίρνουν το ρόλο του ανακριτή, υποβάλλοντας προκλητικές ερωτήσεις στους μάρτυρες, ενώ διατείνονται πως οι κακώσεις που φέρουν τα θύματά τους είναι αποτέλεσμα αυτοτραυματισμού…

Ο υπαρχηγός της Χρυσής Αυγής, Νίκος Παππάς, δείχνει τις προτιμήσεις του. Θέλει η χούντα να κρυφτεί και το "πουλί" δεν την αφήνει...

Έναν χρόνο αργότερα, η δολοφονία του Μάλλιου από την «17 Νοέμβρη», ανοίγει αιματηρά, έναν νέο πολιτικό κύκλο. Η ανάπηρη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία που βγήκε από τις στάχτες της δικτατορίας και της εθνικής τραγωδίας που αυτή προκάλεσε στην Κύπρο, αποδείχθηκε ανίκανη και απρόθυμη να ικανοποιήσει  το αίτημα για Δικαιοσύνη, αφήνοντας ένα τεράστιο κενό που έσπευσε να καλύψει η τρομοκρατία και οι παρασκηνιακές δυνάμεις που κρύβονταν πίσω της...

Στο τέλος του μεταπολιτευτικού κύκλου και στα χέρια ενός κόμματος όπως ο ΣΥΡΙΖΑ που προσβάλλει και συντρίβει το ήθος και το αξιακό φορτίο της Αριστεράς, η Ελλάδα είναι μια καταχρεωμένη χώρα, περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας και χωρίς προοπτικές εξόδου από την βαθειά και πολύπλευρή κρίση.  

Γιώργος Χατζηδημητρίου