Σήμερα η Derby παλεύει να επανέλθει στη Τσάμπιονσιπ. Βρίσκεται πίσω μόνο από την πρωτοπόρο Πόρτσμουθ, έχοντας πέντε βαθμούς μικρότερη συγκομιδή. Κάποτε όμως οι φιλοδοξίες ήταν πολύ μεγαλύτερες.

1897-1899: Κύπελλο Αγγλίας: Συμμετοχή σε δύο συνεχόμενους τελικούς

Ο αρχαιότερος θεσμός του ποδοσφαίρου συμπλήρωνε τότε τα δεκαέξι χρόνια. Στον δρόμο για τον τελικό του 1898 τα «κριάρια», όπως είναι το ψευδώνυμο που συνοδεύει τη Ντέρμπι, αντιμετώπισαν την πανίσχυρη τότε Άστον Βίλα, η οποία είχε κατακτήσει ήδη τρία πρωταθλήματα και την Έβερτον επίσης πολύ δυνατή εκείνη την εποχή. Τόσο οι «χωριάτες», όσο και τα «ζαχαρωτά» ήταν φιναλίστ στην προηγούμενη διοργάνωση. Η Ντέρμπι κατάφερε να ξεπεράσει το εμπόδιο και των δύο ομάδων, τις οποίες κέρδισε με 1-0 και 3-1 αντίστοιχα. Ωστόσο στον τελικό του Κυπέλλου ηττήθηκε από τη συντοπίτισσα Νότιγχαμ Φόρεστ με 3-1 μπροστά σε 62.000 θεατές, παρά το γεγονός ότι εκείνη δυσκολεύτηκε περισσότερο στα ημιτελικά, καθώς χρειάστηκε και δεύτερο αγώνα για να προκριθεί σε βάρος της Σαουθάμπτον.

Ένα χρόνο μετά η Ντέρμπι επέστρεψε στον τελικό, ωστόσο και αυτή τη φορά ηττήθηκε με το πιο ευρύ 4-1 από ακόμη μια σημερινή ουραγό, τη Σέφιλντ Γιουνάιτεντ.

Κορυφαία μορφή εκείνη της ομάδας υπήρξε ο Steve Bloomer, ο οποίος σημείωσε 273 γκολ για την Derby σε 419 παιχνίδια. Παίκτης που σκεφτόταν γρήγορα κι ειδικευόταν στα χαμηλά σουτ, κατάφερε να παίξει σε αρκετά παιχνίδια για την Εθνική ομάδα Αγγλίας πετυχαίνοντας 28 γκολ σε 23 συμμετοχές. Αργότερα έκανε μακρά καριέρα κι ως προπονητής.

1935-1936: Μια ανάσα μακριά από το πρώτο της πρωτάθλημα

Τη δεκαετία του 1930 η Ντέρμπι είχε καταφέρει να δημιουργήσει ένα πολύ σταθερό σύνολο, ολοκληρώνοντας τη σεζόν στην πρώτη επτάδα για πέντε συνεχόμενες χρονιές μεταξύ 1932-33 και 1936-37. Το 1935-36, πλησίασε στην πρώτη της μεγάλη επιτυχία φτάνοντας στη δεύτερη θέση οκτώ βαθμούς πίσω από την πρωταθλήτρια Σάντερλαντ. Βασικό της όπλο ήταν η άμυνα. Δέχτηκε 52 γκολ σε 42 αγώνες, επίδοση που ξεπέρασε μόνο η Άρσεναλ με 48, με τους κανονιέρηδες όμως να περιορίζονται στην 6η θέση. Η Ντέρμπι κατάφερε επίσης να πραγματοποιήσει αξιόλογη πορεία και στο Κύπελλο, φτάνοντας μέχρι τα προημιτελικά.

Κορυφαίες πρόσωπα για εκείνη την ομάδα, ο Sammy Crooks, δεξιός εξτρέμ που έμεινε σχεδόν 20 χρόνια στη Derby. Και ο Dally Duncan, Σκωτσέζος αριστερός εξτρέμ που ήρθε στην ομάδα από τη Χαλ για 2.000 λίρες και έπαιξε 261 παιχνίδια πρωταθλήματος, πετυχαίνοντας 63 γκολ.

1945-46: Κυπελλούχοι στον πρώτο τελικό μετά τον πόλεμο

Ενισχυμένη από έμπειρους παίκτες, η Ντέρμπι κατάφερε να είναι εξαιρετικά παραγωγική με 37 γκολ στη διαδρομή της προς την κατάκτηση του Κυπέλλου και να γράψει ιστορία ως η πρώτη ομάδα που το κατέκτησε μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ξεπέρασε με επιτυχία τις Λούτον, Γουέστ Μπρόμιτς, Μπράιτον, Άστον Βίλα και Μπέρμιγχαμ, πριν συντρίψει με 4-1 την Τσάρλτον Αθλέτικ στο Γουέμπλεϊ.

Πρωταγωνιστής σ' εκείνη τη ξέφρενη πορεία ήταν ο Raich Carter. Ταλαντούχος εσωτερικός επιθετικός που ήρθε στην Ντέρμπι από τη Σάντερλαντ. Σημείωσε το ένα τρίτο των γκολ που πέτυχε ομάδα, σκοράροντας 12 φορές.

1971-1975: Δύο πρωταθλήματα μέσα σε τέσσερα χρόνια

Ο Brian Clough οδήγησε την Derby στον πρώτο της τίτλο στο πρωτάθλημα το 1971-72 μετά από μία άκρως ανταγωνιστική μάχη για την ανάδειξη της πρωταθλήτριας με αντιπάλους τις Λιντς, Λίβερπουλ και Μάντσεστερ Σίτι. Οι τρεις ομάδες που δεν κατάφεραν να κόψουν πρώτες το νήμα είχαν μόλις έναν βαθμό λιγότερο.

Παρόλα αυτά ο Clough εγκατέλειψε το Baseball Ground (έδρα της Ντέρμπι μέχρι το 1997) μετά από έντονη διαμάχη με τον πρόεδρο Sam Longson. Με βάση όσα ακολούθησαν και οι δύο πλευρές μπορούσαν να αισθάνονται σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό δικαιωμένες. Ο θρυλικός Clough μεγαλούργησε με τη Νότιγχαμ Φόρεστ, οδηγώντας τη από τις μαύρες ημέρες του υποβιβασμού -τη χρονιά που πήρε το πρωτάθλημα με τη Ντέρμπι- στην πλέον ένδοξη περίοδο που είχε ποτέ η ομάδα. Κατέκτησε ένα πρωτάθλημα, δύο τσάμπιονς λιγκ σε διαδοχικές χρονιές, τέσσερα λιγκ καπ, ένα κομιούνιτι σιλντ κι ένα ευρωπαϊκό σούπερ καπ. 

Στον αντίποδα η Ντέρμπι δεν τα έβαψε για πολύ μαύρα και με αντικαταστάτη στο τιμόνι τον Dave Mackay, που ως παίκτης είχε συμβάλλει καθοριστικά στην επιστροφή της Derby στην πρώτη κατηγορία το 1969, κατέκτησε το πρωτάθλημα το 1975 γι' άλλη μια φορά μετά από μια ιδιαίτερα αμφίρροπη κούρσα. Οι βασικές αντίπαλοι της Ντέρμπι ήταν ξανά η Λίβερπουλ, αλλά κι η Ίπσουιτς με την Έβερτον. Οι πρώτες δύο έμειναν δύο βαθμούς μακριά από την πρώτη θέση, και τα «ζαχαρωτά» τρεις. Κατόπιν ακολούθησε και η κατάκτηση του Κομιούνιτι Σιλντ με νίκη 2-0 σε βάρος της Γουέστ Χαμ που είχε κερδίσει την ίδια χρονιά το Κύπελλο. Αυτός ήταν και ο τελευταίος της τίτλος σε κορυφαίο επίπεδο.

Μεταξύ των παικτών που ξεχώρισαν εκείνη την περίοδο ήταν ο Archie Gemmill, ένας ιδιαίτερα εργατικά μέσος τον οποίο υπέγραψε δύο φορές ο Brian Clough, μία για λογαριασμό της Derby και στη συνέχεια για τη Nottingham Forest. Έγινε μέλος της Derby με 60.000 λίρες το 1970 και έπαιξε περίπου 400 παιχνίδια για την ομάδα σε δύο διαφορετικές περιόδους. Συμμετείχε επίσης στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1978 με τη φανέλα της Εθνικής Αγγλίας, όπου σημείωσε ένα εξαιρετικό γκολ εναντίον της Ολλανδίας.

Καθοριστική υπήρξε και η παρουσία Kevin Hector, επιθετικού με 430 συμμετοχές στο πρωτάθλημα και 147 γκολ. Στη Ντέρμπι μεταπήδησε το 1966 από την Bradford Park Avenue με την οποία ξεχώρισε χάρη στην ακόμη καλύτερη αναλογία γκολ και συμμετοχών, σημειώνοντας 113 σε 176 παιχνίδια.

*Χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από το Gameofthepeople