The Great Train Robbery

Το 1903 οι ταινίες έμοιαζαν με μικρές ιστορίες χωρίς πολλές διαφορετικές σκηνές, χωρίς πρωτοπορία ή πειραματισμό στην αφήγηση. Το δεκάλεπτο γουέστερν του Έντουιν Πόρτερ θεωρείται η ταινία που άλλαξε τα δεδομένα στον κινηματογράφο. Ο Πόρτερ έκανε γυρίσματα σε φυσικές τοποθεσίες, μετακινούσε την κάμερα και εφάρμοσε το παράλληλο μοντάζ σκηνών, δηλαδή αυτών που συμβαίνουν παράλληλα και κόβουμε από τη μία για να προσθέσουμε στην άλλη. Και τα έπραξε όλα αυτά μόλις το 1903.

The Birth of a Nation

Ο λόγος για μια από τις πιο συναρπαστικές αντιθέσεις όχι μόνο του κινηματογράφου αλλά και της ανθρώπινης ιστορίας. Και λέμε αντίθεση γιατί αποδεικνύει πως μερικά από τα πιο μνημειώδη επιτεύγματα είναι συνυφασμένα με περιόδους ντροπής. Ο θρύλος του Ντ. Γκρίφιθ πραγματεύεται τη γέννηση της Κου Κλουξ Κλαν παρουσιάζοντάς τα μέλη της ως ήρωες, ενώ τους μαύρους ως απολίτιστους αγροίκους. Για το λόγο αυτό δεν είναι λίγοι αυτοί που εκατό χρόνια μετά την χαρακτηρίζουν απομεινάρι ντροπής και ρατσισμού. Το φιλμ θεωρείται ριζοσπαστικό για την εποχή του, ενώ η εμπορική του επιτυχία συνέδεσε το σινεμά με τη μαζική διασκέδαση.

Greed

Πρόκειται για μια ταινία σταθμό στην ιστορία του κινηματογράφου, που επέβαλε μια νέα αντίληψη του κινηματογραφικού χρόνου και της αφήγησης, εκπληρώνοντας το όνειρο των πρωτοπόρων δημιουργών του σινεμά να το κάνουν ένα εξίσου εκφραστικό μέσο με τη λογοτεχνία. Η Απληστία/ Greed (1924) που είναι επίσης γνωστή με το γαλλικό τίτλο Τ’ Αρπαχτικά, αποτελεί πιστή μεταφορά στην οθόνη του μυθιστορήματος Μακ Τηγκ του Φρανκ Νόρρις, ο οποίος είναι ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της νατουραλιστικής λογοτεχνία στην Αμερική (μαζί με τον Ντράιζερ και τον Κρέιν). Η αρχική διάρκεια της ταινίας ήταν τεράστια (9 ώρες κατά άλλους και 4,5 για τον Σαντούλ), όμως ο παραγωγός Θάλμπεργκ απαίτησε να περιορισθεί σε δύο. Ο Στροχάιμ ξέσπασε σε κλάματα όταν είδε το έργο του ακρωτηριασμένο, ενώ η λογοκρισία έδωσε τη χαριστική βολή, κόβοντας κι άλλες σκηνές που θεώρησε τολμηρές. Και σ’ αυτή τη μορφή ωστόσο η «Απληστία» είναι ένα μοναδικό και ολοκληρωμένο έργο, που βάζει τις βάσεις της σύγχρονης δραματουργίας του κινηματογράφου.

Battleship Potemkin

Παρά το ότι το φιλμ μοιάζει με δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, που εύκολα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ταινία προπαγάνδας, στην πραγματικότητα είναι μια μελέτη πάνω στη χρήση του μοντάζ αλλά και στη δυνατότητα του κινηματογράφου να παράγει ιδέες. Αν και έχουν περάσει χρόνια από τη δημιουργία του, διακρίνεται ακόμη και σήμερα για την πλαστική συμμετρία και την πάλλουσα δύναμη των εικόνων του και παραμένει μια κορυφαία στιγμή στην ιστορία του κινηματογράφου.

Το «Θωρηκτό Ποτέμκιν» είναι μια ιστορική ταινία, που αναφέρεται στην εξέγερση των ναυτών του ομώνυμου θωρηκτού στην Οδησσό, το 1905, την εποχή του Ρωσο-Ιαπωνικού πολέμου. Αφορμή της εξέγερσης, κατά την ταινία, ένα κομμάτι σάπιο κρέας. Οι πολίτες της Οδησσού συνδράμουν τους εξεγερθέντες, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει η επέμβαση των Κοζάκων και η περίφημη σκηνή της σφαγής των αμάχων στις σκάλες της Οδησσού. Στο τέλος το Ποτέμκιν συμπαρασύρει σε εξέγερση και τον υπόλοιπο στόλο.

The General

Ο Μπάστερ Κίτον ήταν ο πρώτος διάσημος πρωταγωνιστής που χρησιμοποίησε τόσο πολύ το σώμα του για να ερμηνεύσει, ενώ υπέβαλε τον εαυτό του σε μια σειρά από δοκιμασίες που σίγουρα επηρέασε την ιδέα που έχουμε στο μυαλό μας για το σταρ του σινεμά. Μέχρι σήμερα λανσάρει την εικόνα του «λυπημένου κλόουν» που βιώνει δύσκολες καταστάσεις για να γελάμε εμείς. Έναν περίπου αιώνα μετά, η κωμωδία παραμένει διαχρονική όσο κι αν έχει αλλάξει ο κόσμος και οι συνθήκες γύρω μας.

The Jazz Singer

Η ταινία του 1927 χαρακτηρίζει το πέρασμα από το βωβό στον «ομιλούντα» κινηματογράφο, καθώς είναι η πρώτη στην οποία υπάρχει ήχος στους διαλόγους. Οι κριτικοί μιλούν για το φιλμ που άλλαξε περισσότερο τα δεδομένα του σινεμά σε σχέση με ό,τι υπήρχε πριν.

Gone with the Wind

Πρόκειται για μια από τις πιο όμορφες κλασικές ταινίες εποχής. Το επικό φιλμ έχει τιμηθεί με δέκα Oscar (8 μέσω του συναγωνισμού και 2 τιμητικά), ενώ έχει μείνει στην ιστορία ως η ταινία με ένα από τα καλύτερα φινάλε στην ιστορία του κινηματογράφου. Εκτός από τη συγκινησιακά φορτισμένη ατμόσφαιρα, και αφού ήδη έχουμε παρακολουθήσει την πορεία και την εξέλιξη των ηρώων, η τελευταία σκηνή προσφέρει επίσης πολλά παραπάνω. Σηματοδοτεί παράλληλα το τέλος μιας εποχής και την αρχή μιας καινούριας.

Η οικονομική κρίση από την οποία έβγαινε η Αμερική κατά την περίοδο που προβλήθηκε η ταινία, μπορούσε εύκολα να παραλληλιστεί με τον εμφύλιο πόλεμο των ΗΠΑ (1861-1865), όπου ήταν η περίοδος στην οποία διαδραματιζόταν η υπόθεση της ταινίας και αποτελεί εξίσου μια μελανή σελίδα στο βιβλίο της παγκόσμιας ιστορίας. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι παρουσιάζει ιστορικές ανακρίβειες, αλλά σίγουρα κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αξία του.

Βασισμένο στην νουβέλα της Margaret Mitchell που εκδόθηκε τρία χρόνια νωρίτερα, αν και η συγγραφέας ξεκίνησε να το γράφει από το 1926, η ταινία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες του προηγούμενου αιώνα. Όπως στο βιβλίο, έτσι και στη ταινία, γεννιούνται αυτόματα κοινωνικά θέματα όπως αυτό της φυλετικής καταπίεσης και της γυναικείας χειραφέτησης.

Citizen Kane

Πρόκειται για μια από τις πιο κορυφαίες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου, που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις μετά την πρώτη της προβολή. Tο ντεμπούτο του 25χρονου Όρσον Γουέλς στη μεγάλη οθόνη ουσιαστικά επανεφευρίσκει, 45 χρόνια μετά την γέννησή του τον ίδιο τον κινηματογράφο, δίνοντας τεράστια ώθηση στην έβδομη τέχνη. Mέσα από την ιστορία της ζωής του μεγιστάνα των ΜΜΕ Τσάρλς Φόστερ Κέιν για πρώτη φορά η δίψα για εξουσία, το εξωτερικό μεγαλείο και η εσωτερική πτώση, η αλαζονεία, η απληστία, η μοναξιά και εν τέλει η τραγικότητα της ύπαρξης, κινηματογραφούνται σαν ένας δαιδαλώδης λαβύρινθος.

Seven Samurai

Μπορεί να έχουν περάσει 61 χρόνια από την κυκλοφορία του Seven Samurai, όμως όσοι το έχουν δει εξηγούν πως όσες περισσότερες φορές το βλέπεις τόσο καλύτερο γίνεται. Το αριστούργημα του Akira Kurosawa, εκτός του ότι μοιάζει (για πολλούς και διάφορους λόγους πιο επίκαιρο από ποτέ) είναι μια ταινία υπόδειγμα σκηνοθεσίας και κινηματογράφησης. Ο θρύλος του παγκόσμιου κινηματογράφου κατάφερε πριν από 6 δεκαετίες να δημιουργήσει μια κλασική ταινία-κομψοτέχνημα που συνδυάζει όλα τα στοιχεία του καλού σινεμά σε συνδυασμό με το πάντα επίκαιρο μήνυμα που περνάει μέσα από την εξαίσια υπόθεση της ταινίας.

Το Seven Samurai είναι μια ταινία που κάθε λεπτό το οποίο περνάει σε κερδίζει ακόμα περισσότερο. Η ασπρόμαυρη εικόνα της, δεν εμποδίζει στο να αναδειχθούν τόσο τα υπέροχα τοπία, όσο και η εκπληκτική κινηματογράφηση που καταφέρνει να καθηλώσει τον θεατή. Η ταινία ξεκινάει μεν δυναμικά, αλλά όσο κυλάει ο χρόνος ολοένα και κλιμακώνεται η ένταση για να φτάσουμε σε ένα επικό και μεγαλειώδες φινάλε, ένα από τα καλύτερα στην ιστορία του κινηματογράφου.

Breathless

Το γαλλικό Νέο Κύμα είναι ίσως το πιο επιδραστικό κινηματογραφικό κίνημα, έχοντας ακόμα και σήμερα σκηνοθέτες που με τον ένα τρόπο ή τον άλλον, συνεχίζουν να το υπηρετούν ή έστω πολλές από τις αισθητικές του αξίες. Το 1960 ο Γκοντάρ παρέδωσε το διασημότερο ίσως δείγμα, φέρνοντας παράλληλα μια νέα προσέγγιση στην αφήγηση μιας γραμμικής ιστορίας.