Η Έλενα, 39 ετών, κατάλαβε από την αρχή ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, καθώς δεν την είχε ξαναπετάξει με παρόμοιο τρόπο εκτός το facebook. «Αισθάνθηκα άγχος και φόβο ότι θα μου κλέψουν τους κωδικούς. Ότι υπήρχε πιθανότητα να χάσω φωτογραφίες και αναμνήσεις με αγαπημένα μου πρόσωπα». Τον λογαριασμό της τον έχει από τον Ιανουάριο του 2008.

Ανά μισάωρο θα κάνει ασυναίσθητα την κίνηση να κοιτάξει την οθόνη του κινητού της. «Μπαίνω πιο πολύ για να μιλήσω και μετά για να χαζέψω τι συμβαίνει στον διαδικτυακό μου περίγυρο». Θυμάται ότι είχε ζωή και πριν τα social media. «Απλά τώρα που είναι τόσο συνυφασμένα με την καθημερινότητά μας και την επικοινωνία μας θα μου ήταν πιο δύσκολο».

«Μετά τις πρώτες ημέρες θα συνήθιζα να μη σκρολάρω ανά πέντε λεπτά»

Ο ξαφνικός θάνατος του προφίλ της στο facebook, παρότι στη συνέχεια κατάλαβε ότι το πρόβλημα ήταν προσωρινό και δεν αφορούσε μόνο τη δική της περίπτωση, στην αρχή της προκάλεσε αγωνία. Πιστεύει όμως ότι το άγχος θα υποχωρούσε σταδιακά αν η συνθήκη γινόταν μόνιμη, ενώ θα προέκυπταν και οφέλη. «Νομίζω θα ήταν αρκετά δύσκολη μια καθημερινότητα χωρίς social media, αλλά όχι αδύνατη. Μετά τις πρώτες ημέρες θα συνήθιζα να μη σκρολάρω ανά πέντε λεπτά και θα εξασφάλιζα έτσι περισσότερο ηρεμία και χρόνο να αφοσιωθώ σε άλλα πράγματα».

Παρότι τον λογαριασμό της τον άνοιξε όταν τελείωσε το Πανεπιστήμιο, δεν μπορεί να θυμηθεί πώς ήταν τα πράγματα πριν. «Μου φαίνονται πιο άδεια τώρα. Τότε όμως δεν είχα την εμπειρία των social media, οπότε δεν αισθανόμουν και την έλλειψη τους. Νομίζω υπήρχε μια μεγαλύτερη ικανότητα συγκέντρωσης σε κάποια ασχολία, χωρίς να υπάρχει στο πίσω μέρος του μυαλού όλη την ώρα ότι κάτι τρέχει και πρέπει να μπω να το τσεκάρω».

«Τα πάντα βασίζονται σε μια εφαρμογή»

Για τη Σπυριδούλα, 34 ετών, το σοκ υπήρξε έντονο. «Στην αρχή ένιωσα αποκλεισμένη. Πώς θα επικοινωνήσω τώρα με τους φίλους μου, πώς θα δω τα μηνύματά μου. Είχα ξεχάσει ότι υπάρχει και το τηλέφωνο». Η ένταση με την οποία βίωσε τον προσωρινό αποκλεισμό από τον λογαριασμό της την έκανε να συμπεράνει την επιρροή που έχουν πάνω μας τα social media. «Νιώθεις λες και σ' έβαλε κάποιος στη σπηλιά, μόνο που δεν ισχύει».

Σε αντίστοιχη αμηχανία για το πώς να χειριστεί την κατάσταση αισθάνθηκε και με τη δουλειά της, καθώς βασίζεται στη συνεννόηση μέσω του messenger. «Ενώ είμαστε χρόνια συνάδελφοι, δεν έχουμε ανταλλάξει τηλέφωνα». Το βραχυκύκλωμα που υπέστησαν καθημερινές λειτουργίες, την έκαναν να σκεφτεί επίσης ότι «αν το facebook κλείσει αύριο θα εξαφανιστεί ένα μεγάλος μέρος της κοινωνικής σου κι επαγγελματικής ζωής».

«Πόσο σημαντικό είναι να αποδείξω κάτι σε ανθρώπους που δεν γνωρίζω;»

Στον αντίποδα ένας από τους ανθρώπους δεν αντιλήφθηκαν τι συνέβη ήταν η Θάλεια, 37 ετών, μόνιμη κάτοικος σε νησί. Μέχρι πριν τρία χρόνια ζούσε στην Αθήνα. Και μοιραζόταν στιγμές κι εκείνη μέσω των social media. Μέχρι που μπήκε στη διαδικασία να σκεφτεί τα πράγματα βαθύτερα. «Περιόρισα δραματικά τη χρήση των social media αναλογιζόμενη τι έχει σημασία να κάνουμε τελικά σε αυτό τον ελάχιστο χρόνο που ζούμε στη γη. Και σίγουρα για μένα δεν έχει αυτό που βλέπω να γίνεται μέσω των social». Η προσπάθεια για παράδειγμα μεγάλη μερίδας κόσμου να αποδείξει ότι περνάει καλά. «Είναι τόσο σημαντικό δηλαδή να έχω "μάρτυρες" της χαράς μου; Δεν θέλω να αποδείξω τίποτα, ειδικά σε ανθρώπους με τους οποίους δεν έχω συναναστραφεί παρά ελάχιστα». Έπειτα ακόμη κι αν θριαμβεύσει μια ανάρτηση σε like δεν πιστεύει ότι πρόκειται να αλλάξει κάτι ουσιαστικά για τη ζωή της.

Εν τέλει τίποτα δεν άλλαξε επί της ουσίας και σε γενικότερο επίπεδο, όταν υπήρξε δηλαδή μια αντίθετη εξέλιξη με τον πλήρη αφανισμό των αναρτήσεων. Οι συσκευές μας παραμένουν όλες συνδεδεμένες στο Facebook σα να μη συνέβη ποτέ τίποτα. Ήδη οι χρήστες της πλατφόρμας ανοίγουν συζητήσεις γύρω από άλλα θέματα της επικαιρότητας.  Ακόμη κι έτσι ωστόσο, φαίνεται να ρίζωσαν λίγο παραπάνω ορισμένες κουβέντες από τον συνήθη εφήμερο σχολιασμό. Σκέψεις ικανές όχι για να εκθρονίσουν τον σημερινό ψηφιακό τρόπο ζωής. Αρκετές όμως ώστε να πειστούν αρκετοί ότι δεν είναι και κάτι τόσο τρομερό τελικά να είσαι λιγότερο εξαρτημένος απ’ την οθόνη.

Κώστας Παπαντωνίου